Ελληνική "σιγή ιχθύος" για την αμφισβήτηση των χωρικών υδάτων της Καλύμνου!

Δεν έχει υπάρξει ακόμη αντίδραση από το Υπουργείο Εξωτερικών για την πρωτοφανή τουρκική πρόκληση που εκδηλώθηκε με τη NAVTEX 664/13, όπου για πρώτη φορά αμφισβητούνται τα χωρικά ύδατα μεγάλου κατοικημένου ελληνικού νησιού, και συγκεκριμένα της Καλύμνου.

Όπως προκύπτει από το χάρτη που δημοσίευσε χθες το "Εν Κρυπτώ", τα δύο δυτικά στίγματα της τουρκικής αναγγελίας περιλαμβάνουν έκταση που δεν περιλαμβάνονται μόνο στην ελληνική υφαλοκρηπίδα αλλά και στα ελληνικά χωρικά ύδατα, που ορίζονται από την γραμμή οριοθέτησης βάσει της Ιταλο-Τουρκικής Συμφωνίας του Ιανουαρίου 1932 και του συμπληρωματικού Πρωτοκόλλου της 28.12.1932 (είναι η γραμμή σε κατεύθυνση Βορρά - Νότου που τέμνει την περιοχή αναγγελίας). Η αμφισβήτηση των ελληνικών χωρικών υδάτων δεν προκύπτει μόνο από τα στίγματα αλλά και από τη διατύπωση της NAVTEX, που ονομάζει την περιοχή ερευνών "τουρκικά και διεθνή ύδατα".

NAVTEX 664/13, CUBUKLU, Οκτώβριος 2013

Πρόκειται επομένως για σοβαρή ποιοτική κλιμάκωση της τουρκικής προκλητικότητας στο Αιγαίο, καθώς η συγκεκριμένη NAVTEX δεν έχει τα ίδια χαρακτηριστικά με τις προηγούμενες στην ίδια περιοχή, ούτε με όσες αφορούσαν την περιοχή ερευνών νοτίως του Καστελλορίζου. Με τη NAVTEX 664/13 η Τουρκία διατυπώνει για πρώτη φορά ευθεία αμφισβήτηση των χωρικών υδάτων μεγάλου ελληνικού νησιού (της Καλύμνου), ενώ ταυτόχρονα επαναφέρει με τον επιθετικότερο τρόπο την αμφισβήτηση της ελληνικής κυριαρχίας στο Φαρμακονήσι, τα Ίμια και την Καλόλιμνο που είχε διατυπωθεί και στο παρελθόν.

Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι τα χωρικά ύδατα ενός κράτους (μαζί με την κατωθέν τους υφαλοκρηπίδα) αποτελούν χώρο πλήρους κυριαρχίας (αντίστοιχο του εθνικού εδάφους και του εθνικού εναερίου χώρου) ενώ η υφαλοκρηπίδα που βρίσκεται κάτω από διεθνή ύδατα αποτελεί (υπό την προϋπόθεση της οριοθέτησής της) πεδίο άσκησης συγκεκριμένων μόνο κυριαρχικών δικαιωμάτων που απορρέουν από το δίκαιο της θάλασσας. Ενδεικτικά, ένα κράτος μπορεί να διεξάγει επιστημονικές έρευνες σε υφαλοκρηπίδα γειτονικού κράτους που βρίσκεται σε διεθνή ύδατα εφ' όσον προηγουμένως το ενημερώσει. Αντιθέτως, για την έρευνα υφαλοκρηπίδας που βρίσκεται μέσα στα χωρικά ύδατα ενός κράτους απαιτείται η άδειά του. Και φυσικά η αναγγελία τέτοιων ερευνών στα χωρικά του ύδατα χωρίς άδεια, συνιστά και αμφισβήτηση των χωρικών υδάτων.

Συγκριτικά, η περιοχή ερευνών του BILIM-2 το Μάρτιο αφορούσε υφαλοκρηπίδα που η Ελλάδα θεωρεί ελληνική, αλλά ευρισκόμενη κάτω από διεθνή ύδατα:

NAVTEX 299/13, BILIM-2, Μάιος 2013

Είναι λοιπόν σαφές ότι η τουρκική κίνηση δεν εντάσσεται στην ίδια κλίμακα με τις παραπάνω έρευνες, αλλά αποτελεί κορυφαίο βήμα κλιμάκωσης της τουρκικής πολιτικής αμφισβήτησης της ελληνικής κυριαρχίας στα ανατολικά νησιά του Αιγαίου. Υπ' αυτή την έννοια, είναι γραμμική συνέχεια της κρίσης των Ιμίων, της "θεωρίας των γκρίζων ζωνών" και των δηλώσεων και ενεργειών (υπερπτήσεις κλπ.) που αμφισβητούσαν την ελληνική κυριαρχία στο Φαρμακονήσι. Επιπλέον, αποτελεί προέκταση της πάγιας (αλλά αβάσιμης) επίσημης τουρκικής θέσης ότι τα νησιά του Αν. Αιγαίου δε διαθέτουν υφαλοκρηπίδα: φαίνεται ότι τώρα, κατά την Τουρκία, δε διαθέτουν ούτε χωρικά ύδατα!

Όλα δείχνουν ότι η τουρκική κίνηση είναι καλοσχεδιασμένη: η επιλογή ερευνητικού πλοίου τουρκικού ναυτικού (TCG CUBUKLU - A594) δείχνει πρόθεση αντιμετώπισης "κάθε ενδεχομένου", ενώ και ο χρόνος έκδοσης της NAVTEX 664/13 (βράδυ Σαββάτου) δείχνει πρόθεση αιφνιδιασμού (ο οποίος φαίνεται ότι επιτεύχθηκε, τουλάχιστον σε διπλωματικό επίπεδο...). Θέλουμε να ελπίζουμε ότι η σιγή της ελληνικής πλευράς δε σημαίνει αποδοχή τετελεσμένων, αλλά σχεδιασμό των επόμενων ελληνικών κινήσεων, γιατί το διακύβευμα είναι τεράστιο. Πρέπει να είναι σε όλους σαφές, ότι τυχόν αποδοχή τουρκικών ερευνών σε χωρικά ύδατα ελληνικών νησιών θα σήμαινε διακινδύνευση ολόκληρης της ελληνικής θέσης για το νομικό καθεστώς του ανατολικού Αιγαίου.

Για το λόγο αυτό η τουρκική NAVTEX 664/13 πρέπει να αποκρουστεί με κάθε τρόπο. Αυτό σημαίνει ότι το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών οφείλει άμεσα να την απορρίψει με δημόσια ανακοίνωση, διπλωματικό διάβημα προς την Τουρκία, ενημέρωση των αρμόδιων διεθνών οργανισμών, της ΕΕ, του ΝΑΤΟ και των σημαντικών ξένων πρεσβειών. Σημαίνει όμως επίσης ότι πρέπει με κάθε μέσο να εμποδιστεί η διεξαγωγή ερευνών στα ελληνικά χωρικά ύδατα από τουρκικό ερευνητικό πλοίο, που θα σήμαινε την de facto αποδοχή της NAVTEX 664/13 από ελληνικής πλευράς. Και η έκφραση "κάθε μέσο", όταν πρόκειται για υπεράσπιση εθνικού εδάφους, περιλαμβάνει και τη χρήση βίας.