Από το Λιμενικό Σώμα στην Ελληνική Ακτοφυλακή

Τα 3 περιπολικά ανοικτής θαλάσσης τύπου SA’AR 4
θα αποκτήσουν αναβαθμισμένο ηλεκτρονικό
εξοπλισμό επιτήρησης.

H Ελλάδα βρίσκεται σε στρατηγική θέση μεταξύ τριών ηπείρων και έχει τη μεγαλύτερη ακτογραμμή στη Μεσόγειο λόγω ύπαρξης 9.835 νησαίων εδαφών. Η ελληνόκτητος ναυτιλία κατέχει το μεγαλύτερο εμπορικό στόλο με 3.428 πλοία με 245,14 εκατομμύρια dwt, αντιπροσωπεύοντας 15,56% της παγκόσμιας χωρητικότητας σε dwt. Το 2012, ο λιμένας του Πειραιά έσπασε το ρεκόρ όλων των εποχών στη διακίνηση εμπορευματοκιβωτίων, φτάνοντας τα 2,7 εκατ. teu από 1,65 εκατ. teu το 2011. Παράλληλα, η ολοκλήρωση των κινεζικών επενδύσεων το φθινόπωρο του 2015 θα αυξήσει τη δυναμικότητα των Προβλητών ΙΙ και ΙΙΙ από 3,7 εκατ. teu σε 6,2 εκατ. teu, ενισχύοντας τον χαρακτήρα του Πειραιά ως διεθνούς πύλης εισόδου εμπορευμάτων στην Ευρώπη και εκτοξεύοντάς το στην 7η θέση των μεγαλύτερων λιμένων της ΕΕ πριν την εκπνοή της δεκατίας. Τα παραπάνω δεδομένα καθιστούν επιτακτική μια συνοπτική αναφορά στις τελευταίες, άκρως αισιόδοξες εξελίξεις στο Λιμενικό Σώμα (ΛΣ), το οποίο καλείται να αντεπεξέλθει υπό συνθήκες κρίσης σε αποστολές επιτήρησης των συνόρων, αστυνόμευσης των λιμένων, έρευνας και διάσωσης, προστασίας του θαλασσίου περιβάλλοντος και πάταξης της παράνομης δράσης (λαθρεμπόριο, λαθρομετανάστευση).

H ανάληψη των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 υπήρξε ορόσημο για την κατακόρυφη αναβάθμιση του ΛΣ σε όλα τα επίπεδα, με σημαντικότερα την απόκτηση σύγχρονου υλικοτεχνικού εξοπλισμού και την εκπαίδευση του προσωπικού. Οι ενέργειες αυτές τερματίστηκαν ταυτόχρονα με την τελετή λήξης των ΟΑ και τα πρώτα διαλυτικά φαινόμενα έκαναν την εμφάνισή τους. Η παρατεταμένη ελλιπής χρηματοδότηση σε συνδυασμό με την απόφαση της κυβέρνησης Παπανδρέου να καταργήσει το Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας έδωσαν τη χαριστική βολή στο ΛΣ που κινήθηκε μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας για μεγάλο χρονικό διάστημα με υδροκέφαλη δομή διοίκησης, με καθηλωμένο το σύνολο σχεδόν των εναέριων μέσων και με άγνωστο ποσοστό ακινητοποιημένων περιπολικών και ναυαγωσωστικών σκαφών λόγω έλλειψης ανταλλακτικών και καυσίμων.

Το 2011 αναλήφθηκε η πρώτη σοβαρή προσπάθεια για την αναδιοργάνωση του Λιμενικού Σώματος – Ελληνικής Ακτοφυλακής (ΛΣ-ΕΛΑΚΤ), όπως μετονομάστηκε. Κεντρικό στοιχείο αυτής της προσπάθειας ήταν η συγκρότηση ενός ενόπλου Σώματος ασφαλείας, στρατιωτικά οργανωμένου και εξοπλισμένου με κάθετη δομή διοίκησης. Ως εκ τούτου, θεσμοθετήθηκε η θέση του Επιτελάρχη, ως γενικού συντονιστή όλων των Κλάδων, αντικαθιστώντας την θέση του Β΄ Υπαρχηγού ενώ τόσο το Ενιαίο Κέντρο Συντονισμού, Έρευνας και Διάσωσης (ΕΚΣΕΔ) όσο και το Κέντρο Επιχειρήσεων (ΚΕΠΙΧ) υπήχθησαν απ΄ευθείας στον Αρχηγό. Με βάση τις επίσημες ανακοινώσεις του Υπουργού Ναυτιλίας και Αιγαίου (ΥΝΑ) Μ. Βαρβιτσιώτη και πληροφορίες από ανοικτές πηγές, οι προσπάθειες αυτές συνεχίζονται σήμερα ως ακολούθως:

ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ

• Ιδρύεται Ακαδημία Λιμενικού Σώματος-Ελληνικής Ακτοφυλακής που θα περιλαμβάνει Σχολές Αξιωματικών, Υπαξιωματικών και Λιμενοφυλάκων, πιθανότατα στην Αλεξανδρούπολη. Το ΛΣ-ΕΛΑΚΤ στελεχώνεται σήμερα με 7.500 επαγγελματικό προσωπικό με εκπεφρασμένες ανάγκες για 10.000 οργανικές θέσεις.
• Η εισαγωγή υποψηφίων στο ΛΣ-ΕΛΑΚΤ θα πραγματοποιείται αποκλειστικά μέσω Πανελληνίων εξετάσεων με στόχο την πλήρη διαφάνεια στις προσλήψεις και τη θεσμική κατοχύρωση της ενίσχυσης του Σώματος με προσωπικό ανά έτος.
• Με νομοθετική ρύθμιση λαμβάνεται μέριμνα ώστε να προκαταβάλλονται τα οδοιπορικά (έξοδα μετάβασης και επιστροφής, ημερήσια αποζημίωση, δαπάνες διανυκτέρευσης) στο προσωπικό που αποσπάται και επιχειρεί στα θαλάσσια σύνορα.
• Με νομοθετική ρύθμιση διασφαλίζεται η συμμετοχή της Μονάδας Υποβρυχίων Αποστολών (ΜΥΑ) σε αντιτρομοκρατικές επιχειρήσεις και ταυτόχρονα η υπαγωγή της στο νέο οργανόγραμμα του ΓΕΕΘΑ, εντασσόμενη στη Διακλαδική Διοίκηση Ειδικών Επιχειρήσεων (ΔΔΕΕ). Η νομική κάλυψη των 93 στελεχών που υπηρετούν σήμερα στην ΜΥΑ/ΛΣ αποτελούσε σοβαρή παράλειψη όλων των προηγούμενων Ηγεσιών που είχαν …ξεχάσει να τροποποιήσουν τον κανονισμό λειτουργίας της επίλεκτης Μονάδας από το 1995. Η άριστη διυπηρεσιακή συνεργασία μεταξύ ΛΣ-ΕΛΑΚΤ και Ενόπλων Δυνάμεων έχει πιστοποιηθεί με σειρά ασκήσεων ΠΥΡΠΟΛΗΤΗΣ, ΑΕΤΟΣ και ΙΩΝΑΣ του ΓΕΕΘΑ.

ΥΛΙΚΟΤΕΧΝΙΚΗ ΥΠΟΔΟΜΗ

Με συγχρηματοδότηση από το Ταμείο Εξωτερικών Συνόρων της Ε.Ε αναβαθμίζεται ο υλικοτεχνικός εξοπλισμός του ΛΣ-ΕΛΑΚΤ:

• Εκσυγχρονίζονται τα Πλοία Ανοιχτής Θαλάσσης ΦΟΥΡΝΟΙ (ΛΣ060), ΡΩ (ΛΣ070) και ΑΓ. ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΣ (ΛΣ080) τύπου Saar-4.
• Επανέρχεται σε υπηρεσία το ΠΑΘ ΛΣ050 τύπου Vosper Europatrol 250 Mk1 μετά από ακινησία ετών.
• Βρίσκεται σε εξέλιξη διαγωνισμός για την προμήθεια νέου ΠΑΘ προϋπολογισμού €40 εκατ.
• Συμβασιοποιείται η προμήθεια 6 περιπολικών σκαφών μήκους 23 μέτρων.
• Υπογράφηκαν συμβάσεις για την προμήθεια 65 οχημάτων 4×4 και 32 μοτοσυκλετών. Eίχε προηγηθεί η παράδοση 23 οχημάτων 4×4 τον περασμένο Ιανουάριο.
• Υπογράφηκε σύμβαση προϋπολογισμού €3,2 εκατ. για τρία X-Ray οχήματα τύπου van με ικανότητα σάρωσης περιεχομένου σε σταθερό ή εν κινήσει ελεγχόμενο αντικειμένο.

Παράλληλα, ενισχύονται οι επίλεκτες δυνάμεις του ΛΣ-ΕΛΑΚΤ καθώς:

• Παραλαμβάνονται 2 ταχύπλοα σκάφη ειδικών επιχειρήσεων τύπου MRCD-1250 για τη ΜΥΑ.
• Παρελήφθησαν θερμικές κάμερες, οπλισμός και ατομικά υλικά για τη ΜΥΑ και τα ΚΕΑ. Υπενθυμίζεται ότι τα Κλιμάκια Ειδικών Αποστολών στελεχώνονται από προσωπικό που αποφοιτεί από Σχολεία Ειδικών Αποστολών στις εγκαταστάσεις της ΜΥΑ.

Tο Πλοίο Ανοικτής Θαλάσσης ΛΣ050 τύπου Vosper Europatrol 250 Mk.1 επανέρχεται σε υπηρεσία μετά από ακινησία ετών.

Τα 46 περιπολικά σκάφη τύπου Lambro μήκους 17m αποτελούν το πολυπληθέστερο τύπο σκαφών στο στόλο του ΛΣ, ο οποίος ενισχύεται με 6 νέα μήκους 23m.

Τα 3 σκάφη τύπου CB-90 αποτελούν πολύτιμο βοήθημα στη μάχη κατά του οργανωμένου εγκλήματος και της τρομοκρατίας.

ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΑΝΑΔΙΑΡΘΡΩΣΗ

Παρουσιάστηκε ο Νέος Οργανισμός Λειτουργίας του ΥΝΑ που προβλέπει τη δημιουργία δομών με επιτελικό χαρακτήρα για τον αμεσότερο συντονισμό, την αποτελεσματικότερη εποπτεία, τη συνεκτικότερη διάρθρωση, την ομογενοποίηση του εκτελούμενου έργου, την άρση των γραφειοκρατικών αγκυλώσεων και την ομογενοποίηση της πανσπερμίας νομοθετικών ρυθμίσεων, οι οποίες δρούσαν αναιρετικά η μία στην άλλη. Συνοπτικά:

• Το ΥΝΑ περιορίζεται σε 3 Γενικές Γραμματείες: Πέρα από το Γενικό Γραμματέα του Υπουργείου, η Γενική Γραμματεία Λιμένων, Λιμενικής Πολιτικής και Ναυτιλιακών Επενδύσεων αποκτά όλες τις αρμοδιότητες που έχουν σχέση με την αναπτυξιακή πολιτική των λιμένων και Γενική Γραμματεία Αιγαίου με σαφή ρόλο στην άσκηση νησιωτικής πολιτικής.
• Το Αρχηγείο ΛΣ-ΕΛΑΚΤ περιορίζεται σε 4 Κλάδους (μείωση 50%), οι 53 Διευθύνσεις σε 30 και τα 181 Τμήματα σε 111 με αποτέλεσμα την εξοικονόμηση οικονομικών πόρων άνω €0,5 εκατ. ετησίως και προσωπικού περίπου 700 ανδρών και γυναικών που «βγαίνουν από το γραφείο και ρίχνονται στη δράση». Είναι χαρακτηριστικό ότι μόνο από την κατάργηση της υποχρέωσης έκδοσης και ανανέωσης ερασιτεχνικών αδειών αλιείας για πρόσωπα και σκάφη, 100 άτομα προσωπικό θα «απελευθερωθούν» από αντίστοιχες υπηρεσίες σε όλη τη χώρα.
• Αξιοσημείωτες πρωτοβουλίες είναι η σύσταση Ειδικής Υπηρεσίας Συντονισμού και Εφαρμογής Συγχρηματοδοτούμενων Δράσεων για τη ταχύτερη απορρόφηση των ευρωπαϊκών κονδυλίων και η Υπηρεσία Εσωτερικών Υποθέσεων που θα περιορίσουν στο ελάχιστο τα θλιβερά φαινόμενα που θίγουν την τιμή και το κύρος του Σώματος και αμαυρώνουν την εικόνα της Ελλάδας διεθνώς.
• Αναδιαρθρώνονται ριζικά όλες οι Περιφερειακές Διοικήσεις με στόχο την ορθολογικότερη κατανομή των δυνάμεων του ΛΣ στην επικράτεια και την ενίσχυση της παρουσίας του σε ακριτικά σημεία. Καταργούνται 13 από τις 23 θέσεις ναυτιλιακών ακολούθων στο εξωτερικό (πχ Λαττάκεια Συρίας) ενώ προβλέπεται η ίδρυση νέων σε λιμάνια με αυξημένη κίνηση και σπουδαιότητα για τα εθνικά συμφέροντα (π.χ. Παναμάς).


ΕΠΙΤΗΡΗΣΗ

• Σε εξέλιξη βρίσκεται (για τρίτη φορά) ο διαγωνισμός για την αναβάθμιση του ηλεκτρονικού πληροφοριακού συστήματος ελέγχου θαλάσσιας κυκλοφορίας VTMIS/VTS ύψους 300.000 ευρώ που παρουσιάζει σοβαρά προβλήματα λόγω μη υλοποίησης των προβλεπόμενων έργων συντήρησης. Υπενθυμίζεται ότι το VTMIS είναι εγκατεστημένο στον Πειραιά, την Πάτρα, την Κέρκυρα και την Ηγουμενίτσα από το 2004, παρέχοντας εικόνα στο Εθνικό Σύστημα Διαχείρισης και Ελέγχου Θαλάσσιας Κυκλοφορίας, που λειτουργεί καθ’ όλη τη διάρκεια του 24ώρου, μέσω μικροκυματικών ζεύξεων από 11 μη επανδρωμένους σταθμούς αισθητήρων, 5 περιπολικά σκάφη του ΛΣ-ΕΛΑΚΤ και 7 περιφερειακά λιμεναρχεία της χώρας.

Β΄ φάσης εγκατάστασης του VTMIS σε ολόκληρο το Αιγαίο, την Κρήτη και τα Δωδεκάνησα!

Η επέκταση της εγκατάστασης του VTMIS σε ολόκληρο το Αιγαίο αποτελεί προτεραιότητα για την αναχαίτιση των τουρκικών επιδιώξεων.

Με το Κέντρο Ελέγχου Ναυτικής Επιτήρησης και Παρακολούθησης Πλοίων Uzun Ufuk (“Μεγάλος Ορίζοντας), η Τουρκία επιχειρεί εμπλακεί στον ευαίσθητο τομέα της Έρευνας & Διάσωσης (SAR), αμφισβητώντας τα Ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα πέραν του 25ο Μεσημβρινού. Το προηγμένο σύστημα ναυτικής επιτήρησης αποτελείται από σειρά επίγειων και εναέριων αισθητήρων και συγκεκριμένα από δίκτυο επίγειων ραντάρ έρευνας επιφανείας και συστημάτων ηλεκτρονικών μέτρων υποστήριξης (ESM), διάταξη οπτικών μέσων επιτήρησης (LLTV/IR) καθώς και ολοκληρωμένο σύστημα επικοινωνιών και ζεύξης δεδομένων με σκάφη επιφανείας του Τουρκικού Πολεμικού Ναυτικού και της Toυρκικής Ακτοφυλακής, παρέχοντας τη δυνατότητα στην Άγκυρα να έχει επί 24ωρου βάσης ενιαία τακτική εικόνα για ολόκληρο το Αιγαίο. Σε δεύτερη φάση αναμένεται περαιτέρω αναβάθμιση της τουρκικής ικανότητας επιτήρησης, αναγνώρισης και συλλογής πληροφοριών με την απόκτηση Μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών (UAV), αεροσκαφών ναυτικής συνεργασίας CN-235MPA και των δορυφόρων επιτήρησης Gokturk.

• Ως στόχος έχει τεθεί η ένταξη προγραμμάτων στο Ταμείο Ασφάλειας Συνόρων για καθολική αναβάθμιση των ηλεκτρονικών συστημάτων επιτήρησης της θαλάσσιας κυκλοφορίας.
• Σε εξέλιξη βρίσκεται διαγωνισμός για την υλοποίηση του έργου «Δημιουργία Υποδομής AIS Βορείου Αιγαίου» που θα συμβάλλει στην ομαλή εκτέλεση διαδικασιών αναγνώρισης ταυτότητας (Hailing) εμπορικών πλοίων από τις ελληνικές αρχές, τα οποία πλέουν εντός Ελληνικών Χωρικών Υδάτων. Το σύστημα AIS (Αυτόματη Διαδικασία Αναγνώρισης / Auto Identification System) είναι συσκευή την οποία υποχρεούνται να φέρουν ενεργοποιημένη όλα τα εμπορικά πλοία άνω των 300 GT και εξασφαλίζει την έγκαιρη αντίδραση από τα πλωτά και επιχειρησιακά μέσα του ΛΣ-ΕΛΑΚΤ σε συμβάντα που λαμβάνουν τόπο στον ελληνικό θαλάσσιο χώρο.
• Αποκαθίσταται η διαθεσιμότητα των 6 ελικοπτέρων AS-365N3 Αegean Dauphin ενώ αεροσκάφος ναυτικής επιτήρησης Reims-Cessna F406 της Υπηρεσίας Εναέριων Μέσων του ΛΣ-ΕΛΑΚΤ συμμετείχε τον περασμένο Σεπτέμβριο στη μικτή ευρωπαϊκή επιχείρηση του Frontex, «EPN AENEAS 2013» με εξαιρετικά αποτελέσματα. Από 1ης Ιανουαρίου μέχρι 1η Νοεμβρίου 2013, τα αεροσκάφη πραγματοποίησαν 208 εξόδους, συμπληρώνοντας 635 ώρες πτήσης σε προγραμματισμένες και έκτακτες περιπολίες κατοπιν εντολής του Αρχηγείου ΛΣ-ΕΛΑΚΤ.

Θα ήταν παράλειψη να μην επισημανθεί πως κάθε ενέργεια του ΛΣ έχει άμεσο αντίκτυπο στο διεθνές περιβάλλον. Οι αναφορές των WikiLeaks στο ΛΣ, οι ευχαριστίες του ίδιου του προέδρου των ΗΠΑ Barack Obama προς τo ΛΣ για τη σύλληψη Τούρκων υπηκόων, φερόμενων ως τρομοκρατών, η κατά προτεραιότητα επίσκεψη του νέου Αμερικανού πρέσβη στο ΥΝΑ και οι συνεχείς επισκέψεις αξιωματούχων του Ισραηλινού Ναυτικού (ασκεί καθήκοντα Ακτοφυλακής) και των ισραηλινών υπηρεσιών ασφαλείας δεν είναι καθόλου τυχαίες. Η ριζική αναβάθμιση της επίσημης ιστοσελίδας του ΛΣ και κυρίως του Υπουργείου Ναυτιλίας και Αιγαίου (κατά τα πρότυπα του ΥΠΕΞ και του ΥΠΕΘΑ ώστε να παρέχεται άμεση ενημέρωση και στην αγγλική γλώσσα) σε συνδυασμό με τα social media (facebook, twitter, youtube) θα βελτιώσουν περαιτέρω την εικόνα του ΛΣ εντός και εκτός συνόρων και θα διευκολύνουν την επικοινωνιακή διαχείριση συμβάντων.

Με δεδομένο ότι η Ναυτιλία και ο Τουρισμός αναδεικνύονται σε πυλώνες ανάπτυξης της Εθνικής Οικονομίας και οχήματα εξόδου από την κρίση, το ΛΣ-ΕΛΑΚΤ έχει θέσει τα θεμέλια για χάσει το πρώτο του συνθετικό και να μετεξελιχθεί σε μία ισχυρή και υψηλού επαγγελματικού επιπέδου «Ελληνική Ακτοφυλακή».

strategyreports