Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου: Μύθοι και Πραγματικότητα

Του Κώστα Πικραμένου

Από το 1922 μέχρι και σήμερα έχουν αναδειχτεί 6 θεματικές ενότητες οι οποίες συνθέτουν το φάσμα των προβλημάτων στις σχέσεις Ελλάδος και Τουρκίας. Συγκεκριμένα:

1. Τα θέματα που αφορούν στο Αιγαίο και τη Μεσόγειο (από το 1973)
2. Το Κυπριακό (από το 1963)
3. Η μουσουλμανική μειονότητα της Δυτικής Θράκης (από το 1987)
4. Η ελληνορθόδοξη μειονότητα Κων/πολης, Ιμβρου και Τενέδου (από το 1955)
5. Η Ποντιακή Γενοκτονία (από το 1994)
6. Η λαθρομετανάστευση (από το 2001)

Εν όψει της 19η Μαίου, ημέρα Μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου, χρήσιμο είναι να καταγραφούν οι μέχρι σήμερα τακτικισμοί, παλιννοδίες, κακοί χειρισμοί και κενά που χαρακτηρίζουν τόσο την αναγνώριση της Ποντιακής Γενοκτονίας από το Ελληνικό Κράτος όσο και από την Διεθνή Κοινότητα.

Συγκεκριμένα:
Α) Είναι πλέον σαφές ότι το Ελληνικό Κράτος ουδέποτε αγκάλιασε την υπόθεση της Ποντιακής Γενοκτονίας. Η προώθηση του εν λόγω νομοσχεδίου το 1994, δηλαδή 71 χρόνια μετά, μαρτυράει την καιροσκοπική και λαικίστικη μεταχείριση ενός ιστορικού γεγονότος των αρχών του 20ου αιώνα. Εκθέτει το Ελληνικό κράτος τόσο έναντι των πολιτών του αλλά και της διεθνούς κοινότητας και θέτει σοβαρά ερωτήματα για την ιστορική αλήθεια ή μη περί της Γενοκτονίας των Ποντίων. Σε σύγκριση με την Ημέρα Μνήμης του Ολοκαύτωματος των Εβραίων ή της Αρμενικής Γενοκτονίας, η 19η Μαίου δεν είναι καν αργία γεγονός που γελοιοποιεί και προσβάλει τους απογόνους των Ελλήνων του Πόντου.

Β) Η εργασία του καθηγητή Φωτιάδη που αποτελεί την μοναδική (σε όγκο) τεκμηρειωμένη μελέτη επί της οποίας στηρίζεται το επιχείρημα περί της Ποντιακής Γενοκτονίας δεν έλαβε την ελάχιστη υποστήριξη από το Ελληνικό Κράτος και δεν χρηματοδοτήθηκε η μετάφραση της σε ξένες γλώσσες. Η συμπεριφορά της Ελληνικής Πολιτείας υποδηλώνει ότι δεν πιστεύει και δεν επιθυμεί την ανάδειξη του ιστορικού γεγονότος ενώ στην Τριτοβάθμια εκπαίδευση και στα Ερευνητικά Ινστιτούτα (Εθνικό Ιδρυμα Ερευνών) κανένα πρόγραμμα μελετών δεν ασχολείται με την Ποντιακή Γενοκτονία.

Γ) Οι θιασώτες και ερευνητές προκειμένου να στηρίξουν τον ισχυρισμό τους περί Ποντιακής Γενοκτονίας δεν μπορούν να βασίζονται μόνο σε πηγές και στατιστικά στοιχεία του Οικουμενικού Πατριαρχείου και των τοπικών ενοριών ή σχολείων. Πρέπει να δώσουν ιδιαίτερη έμφαση στη συλλογή ντοκουμέντων από τις ξένες διπλωματικές αρχές (Πρεσβείες, Προξενεία κλπ) οι οποίες χωρίς προκατάληψη κατέγραφαν τις εκτοπίσεις πληθυσμών και τις σφαγές αμάχων στις διάφορες περιοχές του Πόντου. Γνωρίζουμε ότι οι Αρμένιοι στηρίζουν την διεθνή τους εκστρατεία όχι στα αρχεία του Αρμενικού Πατριαρχείου και των τοπικών μητροπόλεων αλλά στα τηλεγραφήματα κυρίως Αμερικανών διπλωματών και εκπροσώπων ανθρωπιστικών οργανώσεων όπως το US Relief. Mόνο έτσι μπορεί να γίνει δεκτή και αξιόπιστη η όποια διεθνής εκστρατεία περί αναγνώρισης της Ποντιακής Γενοκτονίας διαφορετικά η όλη υπόθεση θα περιοριστεί στη γνωστή εσωτερική κατανάλωση και ψηφοθηρία. Αυτό θέλουμε;

Δ) Είναι αλήθεια ότι το Κομιτάτο Ένωσης και Προόδου είχε λάβει αποφάσεις για την εκδίωξη-εξόντωση των χριστιανικών και εν γένει μη μουσουλμανικών πληθυσμών της Οθωμανικής Αυτοκρατόριας. Οι αποφάσεις αυτές ελήφθησαν στη δίνη του ΙταλοΤουρκικού πολέμου (1911) και των Βαλκανικών Πολέμων (1912-13). Η όποια όμως συντονισμένη επιχείρηση εθνοκάθαρσης έλαβε χώρα από τους Tαλάτ και Ενβέρ Πασά (υπουργοί Εσωτερικών και Πολέμου αντίστοιχα) το διάστημα 1915-1917 και αφορούσε σε πρώτη φάση και κατά προτεραιότητα τους Αρμένιους. Την ίδια περίοδο ο Μουσταφά Κεμάλ ήταν αξιωματικός του Οθωμανικού Στρατού χωρίς αρμοδιότητες και ρόλο σε επιχειρήσεις εθνοκάθαρσης. Εν ολίγοι ο ισχυρισμός περί Ποντιακής Γενοκτονίας το διάστημα 1914-1918 πρέπει να τύχει περαιτέρω έρευνας καθώς υπάρχουν πολλά κενά.

Ε) Ουδείς μπορεί να πιστέψει τον ισχυρισμό ότι υπήρχε οργανωμένο σχέδιο εθνοκάθαρσης των Ελλήνων του Πόντου το οποίο διήρκησε 9 ολόκληρα χρόνια (1914-1923). Η Γενοκτονία των Αρμενίων διήρκησε 24 μήνες (1915-16), των Εβραίων 36 μήνες (42-44). Θα πρέπει λοιπόν οι ερευνητές να συγκεκριμενοποιήσουν το χρονικό διάστημα και να το μαζέψουν διαφορετικά κινδυνέψουν να χαρακτηριστούν γραφικοί. Το ΛΑΟΣ κατέθεσε πρόταση νόμου και μείωσε τα 9 χρόνια Ποντιακής Γενοκτονίας στα 7 χρόνια (1916-1923). Με άλλα λόγια ο καθένας έχει την δική του άποψη και μπορεί να λαστιχοποιεί την Γενοκτονία κατά δοκούν...

ΣΤ) Η επιλογή της 19η Μαιου ως Ημέρα Μνήμης είναι ατυχής και εκθέτει τους θιασώτες της Ποντιακής Γενοκτονίας. Σε αντίθεση με τους Αρμένιους οι οποίοι έχουν ορίσει την 24η Απρίλιου ως Ημέρα Μνήμης καθώς έλαβε χώρα πογκρόμ και δολοφονία επιφανών μελών της Αρμενικής Κοινότητας στην Κων/πολη δεν συνέβη την ημέρα εκείνη κάτι αντίστοιχο στους Έλληνες του Πόντου ή της Πόλης και ειδικότερα της Σαμψούντας όπου και αποβιβάστηκε ο Κεμάλ. Αν οι Τούρκοι έχουν καθιερώσει την 19η Μαιου ως αργία και Γιορτή της Νεολαίας ουδεμία σχέση έχει με πρόκληση ή προβοκάτσια εναντίον της Ημέρας Μνήμης της Ποντιακής Γενοκτονίας όπως θέλουν κάποιοι να την παρουσιάζουν (βλέπε ΠΟΕ κλπ). Η 19η Μαίου (των Τούρκων) είναι προγενέστερη δεκαετιών της αντίστοιχης Ποντιακής.

Εν τέλει θεωρώ ότι κακοί χειρισμοί και από το οργανωμένο Ποντιακό στοιχείο έχουν οδηγησεί σε μία φολκλορ εκδοχή της Ποντιακής Γενοκτονίας. Η Τουρκική κυβέρνηση χρηματοδοτεί ερευνητικά προγράμματα τόσο εντός της χώρας όσο και στο εξωτερικό για να αναδείξουν την Αρμενική τρομοκρατία» της περιόδου 1914-17. Εμείς ντύνουμε την Προεδρική Φρούρα με Ποντιακές στολές, τραγουδάμε μοιρολόγια για να πείσουμε τους εαυτούς μας. Η ειρωνία είναι ότι ενώ η Ελλάδα έχει αναγνωρίσει την Αρμενική γενοκτονία, η Αρμενία δεν έχει αναγνωρίσει την Ποντιακή. Είμαστε τελικά σοβαροί;