O ακαδημαϊκός Βασίλειος Μαρκεζίνης απαντά στο "Εν Κρυπτώ"

Δημοσιεύουμε παρακάτω αυτούσια την απάντηση που μας έστειλε ο ακαδημαϊκός κ. Βασίλειος Μαρκεζίνης σχετικά με το προ ημερών άρθρο μας. Ευχαριστούμε τον κ. Μαρκεζίνη για την απάντηση και επιφυλασσόμαστε να ανταπαντήσουμε σύντομα.

Γενικός προς Ειδικούς
Βασίλειος Μαρκεζίνης - Ακαδημαϊκός

Εισαγωγικές σκέψεις

Οι ευγενώς και λεπτομερώς διατυπωμένες αντιρρήσεις που δημοσιεύθησαν ανωνύμως (γιατί;) στο «Εν Κρυπτώ» (http://www.enkripto.com/2011/09/blog-post_08.html) για το περιεχόμενο του τέταρτου κεφαλαίου (σελ 211-224) του πρόσφατου βιβλίου μου «Η Ελλάς των Κρίσεων» (Λιβάνης 2011) μου προξενούν τρεις αντιδράσεις διαφορετικού τύπου που ίσως ενδιαφέρουν τους αναγνώστες του ενδιαφέροντος ιστοτόπου. Γι΄αυτό και έθεσα κατά μέρος άλλες, πιο επείγουσες, υποχρεώσεις για να θέσω υπ΄όψιν των αναγνωστών σας μερικές μόνο (λόγω ελλείψεως χρόνου και χώρου) από αυτές .

Πρώτον, επιτρέπεται σ΄έναν μη ειδικό να εκφράσει γνώμη επί θεμάτων που, στη βάση των, απαιτούν ειδικές γνώσεις; Στο πλαίσιο μιας γενικότερης πολιτικής συζητήσεως η απάντηση μου είναι ανενδοίαστα «Ναι» γιατί άλλως θα αφήναμε την διαμόρφωση της πολιτικής της χώρας μας μόνο σε ειδικούς – την υγεία σε γιατρούς, την παιδεία σε δασκάλους, την άμυνα σε στρατιωτικούς κοκ. – και θα αποκλείαμε έτσι παντελώς την συμμετοχή όλων των πολιτών στην διαμόρφωση της κοινωνίας που ζούνε. Το πρόβλημα λοιπόν δεν είναι αν αποκλείεται στο γενικά μορφωμένο άτομο να εκφράζει γνώμη και, ακόμη, να συμμετέχει στην διαμόρφωση της πολιτικής κοινωνίας μέσα στην οποία ζει -- πράγμα που πολλές φορές απαιτεί και διατύπωση γνώμης σε λεπτομέρειες--αλλά στο πως και πόσο η γνώμη του πρέπει όχι μόνον να ακούγεται αλλά και να επηρεάζει τη διαμόρφωση των σχετικών αποφάσεων.

Αυτή η σύμπραξη (πολλών) ειδικών, υπό την εποπτεία και τελική ευθύνη ενός μη ειδικού αλλά ευρέως μορφωμένου και πεπειραμένου ανθρώπου, αποτελεί τον κανόνα σε θέματα στρατιωτικά, όπου η εκπόνηση στρατηγικού δόγματος απαιτεί συντονισμό με ειδικούς που ασχολούνται με τις διάφορες πτυχές του διεθνούς δικαίου, με οικονομολόγους, με γεωγράφους, ιστορικούς κλπ υπό την τελική εκτίμηση ενός «αφεντικού» στο οποίο ανήκει η τελική ευθύνη για την διαμόρφωση της τελικής σύνθεσης γνωρίζοντας επαρκώς το αντικείμενο των διαφόρων ειδικοτήτων που δουλεύουν γι΄αυτόν. Μια τέτοια γενική γνώση συνήθως δίδει στον προϊστάμενο την δυνατότητα να μπορεί να θέτει στους ειδικούς του τις σωστές ερωτήσεις και να αξιολογεί τις απαντήσεις των αλλά, ταυτοχρόνως, να μην είναι τόσο ειδικός όσο κάθε ειδικός, ώστε να ταυτίζεται με τον τρόπο σκέψεώς του και να υποτιμά ή αγνοεί τις σκέψεις των άλλων ειδικών που εργάζονται γι΄αυτόν.

Δεύτερον τα περισσότερα σοβαρά προβλήματα της ζωής συνήθως επιλύονται καλύτερα όταν συμπράττουν πολλοί άνθρωποι και πολλές ειδικότητες, δεδομένου ότι μια τέτοια σύμπραξη προσφέρει μεγαλύτερες ευκαιρίες ελέγχου και τηρήσεως των νομικών διαδικασιών λήψεως αποφάσεων στο συγκεκριμένο τομέα ανθρώπινης δράσης. Αυτή η γενικότερη συμμετοχή στην λήψη αποφάσεων είναι κατ` εξοχήν αναγκαία στο στράτευμα, όπου ανεξέλεγκτος άσκηση αρμοδιοτήτων, βάσει μόνο στενών ειδικών γνώσεων, μπορεί να οδηγήσει σε μεγάλες σπατάλες χρήματος ή κινδύνους εξασθενήσεως της δημοκρατικής βάσης του πολιτεύματος.

Τρίτον, το άρθρο που υπήρξε η αφορμή του παρόντος δοκιμίου, απέφυγε τον συνήθη δυσφημιστικό τρόπο εκφράσεως αντιρρήσεων που παρατηρείται συχνά στην χώρα μας αυτή την εποχή. Δημιουργεί, έτσι, την επιθυμία διαλόγου που θα προσελκύσει και άλλους ενδιαφερομένους και θα συμβάλει έτσι στην ευρύτερη δυνατή κατανόηση του συζητουμένου θέματος. Οι ήδη δημοσιευθείσες αντιδράσεις στο άρθρο του ισοτόπου, επιβεβαιώνουν του λόγου το αληθές.
Αλλά και από εκπαιδευτικής απόψεως, μια ευρύτερη συζήτηση γρήγορα δείχνει πως και οι πιο λεπτομερείς και τεχνικές επιλογές συνδέονται αναπόσπαστα με γενικότερα θέματα που νομίμως απασχολούν την κοινωνία καί τα οποία τις προσδιορίζουν. Ταχύτατα, λοιπόν, μπορεί κανείς να βρεθεί μπλεγμένος σ΄ ένα γενικότερο θέμα όπου η «κοινή» - με την έννοια της μη εξειδικευμένης - γνώμη, αποτελεί την βάση όλων των ειδικοτέρων αποφάσεων που ακολουθούν. Σ΄αυτές τις περιπτώσεις, η συμμετοχή των μη ειδικών είναι όχι μόνο ευπρόσδεκτη αλλά και αναγκαία.

Η σκέψη αυτή υπαγόρευσε το είδος των «ειδικών» – στα μέτρα των δυνάμεών μου – απαντήσεων που ακολουθούν και που θεμελιώνουν την πεποίθησή μου πως η καταληκτική συμβουλή του συγγραφέως του «Εν Κρυπτώ» στο οποίο εδώ απαντώ, - ότι δηλαδή ως μη ειδικός στα στρατιωτικά δεν πρέπει να αρθογραφώ γι αυτά τα θέματα - δεν θα εισακουσθεί!

Απαντήσεις στις αντιρρήσεις

Απαντώ πάντα ως επιστήμων με πολλά ενδιαφέροντα, με όρεξη να μάθω, με διάθεση να διορθωθώ από ειδικούς και να παραδεχθώ όταν κάνω λάθος έχοντας πολλάκις διακηρύξει ότι όποιος δεν είναι έτοιμος να κάνει λάθος και να υποστεί τις δέουσες συνέπειες, ποτέ δεν θα πρωτοτυπήσει. Αυτή η τελευταία σκέψη όμως – προσέξετε - αρμόζει και στους ειδικούς και όχι μόνον στους γενικούς. Ας έχουν λοιπόν και αυτοί το νου τους μήπως, εξ αιτίας της υπερεξειδικεύσεώς τους, χάσουν από μπροστά τους την γενικότερη εικόνα! Για να το πω αλλιώς, αν δεν είναι σε θέση να προσαρμόζουν την σκέψη τους και να τολμούν σε στιγμές πολιτικο-στρατιωτικών κρίσεων ανορθόδοξες λύσεις, θα τους πάρει το ποτάμι γιατί η υπερβολική εξειδίκευση κανένα δεν σώζει ενώ ο κοινός νους ίσως δώσει σωτηρία. Εν όψει των ανωτέρω, παρατηρώ:

Πρώτον, σε ότι αφορά την κριτική για την αντιαρματική ανεπάρκεια του συγκεκριμένου πυροβόλου των 100 χιλ. (τύπου 2A70) χαμηλής πίεσης που φέρει το ΒΜΡ-3, δεν αντιλέγω άλλο από το προφανές : η λύση θα ήταν να εφοδιασθούν τα προοριζόμενα για την Ελλάδα ΒΜΡ-3 με πυροβόλο 100χιλ. ικανό να βάλλει διατρητικά πυρομαχικά κινητής ενέργειας. Το ότι το ΒΜP-3 μπορεί να φέρει διατρητικά βλήματα (τονίζω για ακόμα μια φορά, ως υποστήριξη σε συνδυασμό με τη δύναμη πυρός των ΤΘ) επιβεβαιώνεται από διάφορες πηγές (βλ. π.χ. Janes Intelligence Guide. http://www.army-technology.com/projects/bmp-3/ http://articles.janes.com/articles/Janes-Ammunition-Handbook/100-mm-3UBK10-3-Basnya-gun-launched-missile-round-Ukraine.html Janes Tank recognition guide (2nd edition) 2000 pp.170.)

Φίλοι ειδικοί με πληροφορούν επί πλέον ότι η απαίτηση αυτή ικανοποιείται εύκολα γιατί και διαθέσιμα πυροβόλα υπάρχουν και ο σχεδιασμός του ΒΜΡ-3 είναι ικανός να αντέξει βολή σε κίνηση με τέτοιου τύπου πυροβόλο. Ειδικοί, πάλι, μου λένε ότι στις σειρές παραγωγής των ΒΜΡ-3 η αλλαγή πυροβόλου δεν θα επέφερε αύξηση του κόστους.

Δεύτερον, έκδηλη (και λογική) είναι η αγωνία του «Εν Κρυπτώ» για την ασφαλή μεταφορά του Πεζικού στη «γραμμή εξόρμησης υπό προστασία θώρακος». Είναι σαφές (και δεν νομίζω ότι κανείς διαφωνεί με αυτό) ότι κανένα ΤΟΜΠ/ΤΟΜΑ δεν αντέχει σε πλήγμα αντιαρματικών όπλων, ούτε σε ευθύ πλήγμα οβίδας πυροβολικού. Εξ όσων αντελήφθην το ζητούμενο είναι η προστασία από όπλα πεζικού, όλμους και θραύσματα οβίδων. Πάλι Έλληνες (και ξένοι ειδικοί) μου λένε ότι αυτή την προστασία την παρέχει επαρκέστατα το ΒΜΡ-3.

Τρίτο, σε ότι αφορά την διάβαση υδάτινων κωλυμάτων, εδώ τίθεται ένα ευρύτερο θέμα φιλοσοφίας άμυνας , το οποίο βαίνει πολύ πέραν των τεχνικών δυνατοτήτων του ΒΜΡ-3 και των αδυναμιών των ανταγωνιστών του. Αυτό το πρόβλημα φιλοσοφίας της άμυνας αναδεικνύεται, ακόμη περισσότερο, και από τα προωθούμενα σχέδια κατασκευής τάφρου καθ` όλο σχεδόν το μήκος του Έβρου και δυτικά αυτού, ως μείζονος αμυντικού κωλύματος. Η τάφρος υποτίθεται ότι θα μας απήλασσε από τον κίνδυνο αιφνιδιαστικής εισβολής των Τούρκων, καθιστώντας παράλληλα την άμυνα μας ευχερέστερη ακόμη και με το σημερινό – αριθμητικά ελλειμματικό θα έλεγα - ανθρώπινο δυναμικό.

Εδώ όμως – έχω την εντύπωση - «σκοντάφτουμε» στην στρατηγική αντίληψη για το είδος της απειλής που συνιστά η Τουρκία για την χώρα μας. Αυτό διότι η τάφρος ουσιαστικά αποτρέπει (λόγω εύρους και βάθους) οποιαδήποτε δυνατότητα αιφνιδιαστικής της διάβασης από τις Ελληνικές δυνάμεις , δίχως ζεύξη από το Μηχανικό.

Τέτοια λογική για μένα υποδηλώνει ότι οι στρατιωτικές μας επιδιώξεις πάντα και κατ΄ ανάγκη τελειώνουν όταν καταστραφούν (με την βοήθεια της τάφρου) οι επιτιθέμενες Τουρκικές δυνάμεις. Σ΄αυτή την λογική όμως ουδέποτε υπεισέρχεται το ενδεχόμενο να δημιουργηθεί η ανάγκη να καταληφθεί αιφνιδίως Τουρκικό έδαφος ως πολιτικό ισοδύναμο π.χ. της αιφνίδιας κατάληψης 1-2 κατοικημένων μικρονησιών μας στο Αιγαίο ή προελάσεως των Τουρκικών δυνάμεων στην Κύπρο. Αυτή η ανάγκη παραπέμπεται στην αναμονή Τουρκικής επίθεσης στον Έβρο, στην συντριβή των π.χ. δύο Μεραρχιών που θα επιτεθούν και μετά «με άνεση χρόνου» διαβαίνουμε εμείς την τάφρο μας και τον Έβρο.

Ίσως το πιο απογοητευτικό στοιχείο σ` αυτή την προσέγγιση είναι η αντίληψη της παραμέτρου του χρόνου. Γιατί τέτοια λογική μας πάει πίσω στην δεκαετία του `40 όταν η χρονική μονάδα διάρκειας και μέτρησης των συγκρούσεων ήσαν εβδομάδες αν όχι μήνες και δεν μας αφήνει να σκεφθούμε ως άνθρωποι του 21ο αιώνα, όπου συνηθέστατα οι συγκρούσεις διαρκούν ένα-δύο εικοσιτετράωρα πριν μεταφερθούν στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης.
Την πολιτική της τάφρου εμμέσως την υποστήριξα στο προηγούμενο βιβλίο μου («Για μια Ελληνική Εξωτερική Πολιτική») τονίζοντας – ιδίως για το γενικό κείνο - την ελάχιστα γνωστή απόκτηση μεγάλου αριθμού γεφυροποιών οχημάτων από την Τουρκία. Βεβαίως, και άλλοι, εκείνη περίπου την εποχή, είχαν αναφερθεί στην ιδέα της τάφρου αλλά η ομιλία μου, και η δημοσιότητα που της εδόθη, τράβηξε την προσοχή του πολύ κόσμου και έχω λόγον να πιστεύω ότι βοήθησε την ηγεσία του στρατεύματος στην επιτάχυνση των μέτρων. Ωστόσο, η κατασκευή της τάφρου δεν είναι απόλυτη λύση, διότι η δυσχέρεια που προσθέτει δεν αρκεί για να αποτρέψει τους Τούρκους από το να προετοιμασθόυν κατάλληλα για την αιφνιδιαστική της υπέρβαση καί να καταλάβουν π.χ. το βορείως του Ερυθροποτάμου Ελληνικό έδαφος καί να παραμείνουν εκεί οχυρωμένοι και διαπραγματευόμενοι.

Συνεπώς, καλή η τάφρος και μάλιστα όχι μόνο για στρατιωτικούς αλλά και για μεταναστευτικούς λόγους. Όμως, συνεπάγεται την (περιοριστική) αντίληψη ότι το μόνο που μπορούμε ν` αντιτάξουμε είναι άμυνα αποκλειστικά εντός του Ελληνικού εδάφους. Αυτή η αντίληψη, για τους περισσότερους πολίτες αλλά, ίσως, και για τους συντηρητικούς ειδικούς, υπακούει σ’ ένα υπαγορευμένο (πόθεν άραγε;;) δόγμα περί άβατου (inviolability) του Τουρκικού εδάφους -το οποίο άβατο φροντίζουμε (εμείς) να κατοχυρώσουμε πρακτικά με την τάφρο σε όλο σχεδόν το μήκος των συνόρων, η οποία ενώ δεν μπορεί να προλάβει σε κάθε περίπτωση μια καλά προσχεδιασμένη Τουρκική υπέρβαση, θα μπορούσε να αποτελέσει το ...φύλλο συκής της προ- αποφασισμένης δικής μας αδράνειας.
Έλεος! Ερωτώ, η πλευροκόπηση καί κύκλωση μιας ενδεχόμενης Τουρκικής επιθετικής κίνησης πρέπει να αποκλείεται δογματικά; Ειναι αρκετό να εξαρτάται από τις γέφυρες που θα συναρμολογήσει στην τάφρο το Μηχανικό μας;

Δεν είναι εδώ η κατάλληλη στιγμή ούτε εγώ - ο γενικά μορφωμένος άνθρωπος - με κοινό νου για να διαφωνήσω με εδικούς πάνω στις λεπτομέρειες του πολέμου του Yom Kippur. Αλλά συνιστώ σε όσους απο τους αναγνώστες του ισότοπου δεν γνωρίζουν το διαφωτιστικότατο βιβλίο του Αbraham Rabinovich “The Yom Kippur War” (Shocken Books-New York 2004) να το διαβάσουν, μήπως και εμπνευσθούν, έστω και κατ` ελάχιστον, οι οπαδοί αμυντικών μόνο πολέμων ως και οι πολέμιοι του ΒΜΡ-3 από το ένθεο επιθετικό πνεύμα των Ισραηλινών συναδέλφων τους. Από τούς Ισραηλινούς επίσης πρέπει να αντιγράψουμε την απαράμιλλη ικανότητά τους να παραδέχονται τα λάθη τους και να τα διορθώνουν. Τα γράφω αυτά γιατί ασχολούμαι --πάλι ως μη ειδικός-- με την ψυχοβιογραφία, μια και μου δίδει ενοράσεις στο πως σκέπτονται οι άνθρωποι και πως μπορούν να προσαρμόζουν τις απόψεις των οι μεγάλοι άνθρωποι, συμπεριλαμβανομένων και μεγάλων στρατηγών που από τον Σκιπίωνα μέχρι το Ariel Sharon απέδειξαν την αξία της αιφνίδιας μετατροπής ενός αμυντικού πολέμου σε επιθετικό. Τα τονίζω όλα αυτά με έμφαση γιατί η μόρφωση μου είναι μεν γενική αλλά νομίζω – ελπίζω τουλάχιστο – ότι δεν μου έχει στερήσει την δυνατότητα κρίσεως και προσαρμοστικότητας.
Τέταρτο, εν όψει των ανωτέρω, βλέπουμε ότι το ΒΜΡ-3 ουσιαστικά αποτελεί έναν συγκερασμό ταχύτατης και ασφαλούς προώθησης πεζών, καθώς επίσης και πυροβολικού εφόδου και αμυντικού όπλου, όταν απαιτηθεί. Είναι με δυο λόγια ένα πολυδύναμο εργαλείο που καλύπτει μία ευρύτατη ποικιλία λειτουργιών, ακόμη και την ακραία αυτοτελή (δίχως αρματική υποστήριξη) επιθετική κίνηση.
Κάποιοι, με στερεότυπα παλαιότερης επιχειρησιακής αντίληψη μπορεί να μην έλκονται από τέτοιες σκέψεις. Δικαίωμα τους! Μπορούν όμως να εξηγήσουν γιατί οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις, ούτε την εποχή των παχιών αγελάδων (όταν ήσαν ο 4ος παγκόσμιος αγοραστής οπλικών συστημάτων) ούτε την εποχή των σημερινών ισχνών, δεν έτυχε να υιοθετήσουν κανένα μείζον οπλικό σύστημα πέραν των προερχομένων από Γαλλία, Γερμανία και ΗΠΑ;
Ποιού είδους επιχειρησιακές τακτικές αντιλήψεις των Ελλήνων στρατιωτικών τυχαίνει ν` απορρίπτουν οτιδήποτε προέρχεται από την Ρωσία; ΄Η μήπως οι σχετικές αποφάσεις δεν βασίζονται σε τακτικές επιχειρησιακές αντιλήψεις αλλά σε σχέσεις πολιτικο-οικονομικης εξάρτησης, που ίσως κάποτε ήσαν κατανοητές, αλλά σήμερα συνιστούν βαρίδια στην αποτελεσματικότητά των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων; Η ζημιογόνος επίδραση αυτών των σχέσεων στην πρόσφατη ιστορία μας έχει οδηγήσει μη ειδικούς σαν και μένα στην αντίληψη ότι ο πόλεμος δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται σαν μια τεχνική μόνο διαδικασία, που την διεκπεραιώνουν αποκλειστικά οι ειδικοί στρατιωτικοί, αλλά απαιτεί και γενικότερη πολιτική σκέψη που συχνά δεν έχει – για χίλιους δυο λόγους – και ο πλέον άριστος στρατιωτικός ειδικός.

Όποιος στρατιωτικός κυριαρχείται από τεχνοκρατική και μόνο νοοτροπία, ουδέποτε θα αντιληφθεί ότι το αντικείμενο της δουλειάς του είναι, σε τελευταία ανάλυση, μια κατ` εξοχήν πολιτική πράξη. Αυτή η τάση, αυτή η ενδεχόμενη αδυναμία γενικότερης σκέψεως και ευρύτερης αντίληψης πιθανόν να οδηγεί πολλούς Έλληνες στρατιωτικούς στο συμπέρασμα ότι δεν είναι δουλειά τους η αποτίμηση της φύσης, του μεγέθους και των πολιτικών στοχεύσεων της Τουρκικής απειλής. Αδυνατούν έτσι να σκεφθούν, πέρα από τεχνοκράτες, και ως πολιτικοί επιτελείς και σύμβουλοι, άρα να απαιτήσουν από τον Υπουργό τους, από την πολιτική ηγεσία γενικότερα, τις συμμαχίες και τα όπλα που η αντιμετώπιση της συγκεκριμένης Τουρκικής απειλής επιβάλλει.

Ακόμη χειρότερα, ούτε το παράδειγμα της Κύπρου ούτε το παράδειγμα των Ιμίων έχουν λειτουργήσει ως μαθήματα. Και στις δύο περιπτώσεις δεν χάσαμε πρωτίστως από την ακαταλληλότητα ή την αστοχία του διαθέσιμου υλικού. Αντιθέτως, θα μπορούσε κανείς να υποστηρίξει ότι χάσαμε από έλλειψη πολιτικής αντίληψης (από πολιτική τύφλωση!), από έλλειμμα πρωτοβουλίας και επιθετικού πνεύματος, από έλλειψη κατανόησης του σχεδιασμού του αντιπάλου, από αδυναμία εντοπισμού των ασθενών του σημείων και εκμετάλλευσής τους.
Το ίδιο συμβαίνει και τώρα, με την κλιμακούμενη κρίση στην ΝΑ Μεσόγειο. Αδυνατούμε να αντιληφθούμε τί θα απέτρεπε/αποθάρρυνε τους Τούρκους. Αδυνατούμε να διαβάσουμε την παγιωμένη τους αντίληψη: ότι οι ΄Ελληνες δεν επιθυμούν (και δεν είναι εξοπλισμένοι για) συνολικό πόλεμο ως αντίδραση στην διαρκή προώθηση των Τουρκικών βλέψεων. Το ΒΜΡ-3 συνιστούσε ακριβώς μια ένδειξη ότι και μπορούμε και θέλουμε. Επιλέγοντας – πιθανώς - τα «δεύτερο χέρι» ΤΟΜΠ από τα υπολείμματα των Γερμανών και των Αμερικανών, φοβούμαι οτι εκπέμπουμε - εμμέσως πλην σαφώς - την εντύπωση πως θα ρίξουμε , αν ανακύψει η ανάγκη κάποιες τουφεκιές για «την τιμή» των όπλων και μετά το πολιτικό - και όχι στρατιωτικό - κατεστημένο θ` αποδεχθεί το τετελεσμένο, όπως άλλωστε όλα αυτά τα χρόνια έχει κάνει. (Αφήνω, επί του παρόντος, εκτός υπολογισμού την φημολογούμενη δωρεά Αμερικανικών βαρέων αρμάτων τύπου Άμπραχαμς.)

Πέμπτο, και εν κατακλείδι, εγώ δεν κατηγόρησα κανένα συγκεκριμένο πρόσωπο ή οργάνωση ότι «τα πιάνει» από τους Αμερικανούς ή τους Γερμανούς αν και κατά καιρούς σε όλες τις χώρες το πρόβλημα το «μαύρου χρήματος» εμφανίζεται με την πιο άσχημη μορφή του στο θέμα εξοπλιστικών προμηθειών. Αυτό που κατηγόρησα είναι μια αντίληψη, μια παθογένεια θα έλεγα, που νομίζω - και πάλι μπορεί να κάνω λάθος - ότι είναι γενικευμένη στην χώρα μας. Η αντίληψη είναι ότι παίρνουμε όποιο οπλικό σύστημα μας δίνουν οι πολιτικοί, εφ` όσον, βεβαίως, ... δεν προέρχεται από την Ρωσία. Και αν δεν αποδειχθεί λειτουργικό και κατάλληλο, τους μεμφόμεθα εκ των υστέρων με παραπολιτικές διαρροές. Εξετάζοντας λοιπόν το θέμα από αυτή την οπτική γωνιά δεν έκανα τίποτα άλλο παρά να δείξω ότι η στην ουσία μονοδιάστατη εξωτερική μας πολιτική, που δεν μπόρεσε ή δεν προσπάθησε καν να ανταποκριθεί στον νέο κόσμο που ανέτειλε μετά το πέρας του ψυχρού πολέμου, απαντάται εξ ίσου έντονα και στον αμυντικό τομέα. ‘Ετσι όμως οριζόμενο το θέμα μου απαιτεί - και όχι απλώς επιτρέπει - παρεμβάσεις μη ειδικών μια και άπτεται του γενικού συμφέροντος της χώρας.

Εγώ διεκδικώ το δικαίωμα των Ενόπλων Δυνάμεων να διαμορφώνουν σε μεγάλο βαθμό την στρατηγική αντίληψη για την άμυνα της χώρας: τί μας απειλεί και πώς αποτρέπεται ή εξουδετερώνεται. Μια τέτοια αποστολή απαιτεί διαμορφώσει από κοινού με το Υπουργείο των Εξωτερικών συντονισμένου δόγματος εξωτερικής και αμυντικής πολιτικής. Αυτή η συντονισμένη στρατηγική εκτίμηση μοιραία θα καθορίζει και το είδος των όπλων που θα πρέπει να διεκδικούν οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις άπαξ έχει καθορισθεί ποία θα είναι η εξωτερική πολιτική της χώρας. Αυτή, και όχι απο μόνης της, η... «ανάγκη μεταφοράς του Πεζικού στην γραμμή εξόρμησης υπό προστασία θώρακος»!

Κατάληξις

Το συμπέρασμα για μένα είναι λοιπόν ένα, και βγαίνει συνεχώς επαναλαμβανόμενο στις πολλαπλές μου δημοσιεύσεις. Θέλω να προσελκύσω στην πολιτική της καταρρέουσας Ελλάδας ανθρώπους με «ταλέντο» - γενικό και ειδικό – και να αφήσω σ’αυτούς να πάρουν τα ηνία από τα διάφορα κατεστημένα που μας κυβέρνησαν, κομματικά, εξαρτημένα από Μεγάλες Δυνάμεις και συμφέροντα, κρατώντας μακριά από την διοίκηση της χώρας την πρωτοτυπία, την ευελιξία σκέψεως, την ψυχολογική ικανότητα προσαρμογής σε νέα δεδομένα. Εννιά φορές στις δέκα αυτά τα χαρακτηριστικά τα βρίσκει κανείς στους ανθρώπους με ευρεία μόρφωση και μεγάλη πείρα που είναι σε θέση να δουν την συνολική εικόνα και μετά να στραφούν στους ειδικούς και να τους ζητήσουν να εκτελέσουν το εξ ίσου δύσκολο και σοβαρό εργο της υλοποίησης, της αντιμετώπισης των λεπτομερειών που μόνο η ειδική τους κατάρτιση επιτρέπει να το φέρουν σε πέρας.

Η σημασία των «γενικών» – ανθρώπων δηλαδή με ευρύτερη καλλιέργεια και όχι μόνο τεχνικές γνώσεις – δεν είναι μόνο ιδική μου (λελογισμένη) προτίμηση αλλά και επιβεβαιώνεται στην πράξη. Όντως παρατηρούμε ότι πολλοί από τους θεμελιωτές του στρατιωτικο-πολιτικού δόγματος δεν προέρχονταν από το χώρο της στρατιωτικής ειδικότητος. Έτσι, υπενθυμίζω παραδειγματικά, ότι ο Κίσινγκερ υπήρξε ιστορικός, ο E.H.Carr ιστορικός και δημοσιογράφος, ο Morgenthau νομικός, ο Kenneth Waltz οικονομολόγος, για να μην μιλήσουμε και για περιπτώσεις που προήλθαν ακόμα και από τον χώρο των Θετικών επιστημών. Και αν θέλομε και παράδειγμα από την «άλλη πλευρά του λόφου» ας μην ξεχνάμε ότι ο νυν υπουργός εθνικής άμυνας της Ρωσίας Anatoly Serdyukov, ο οποίος ανέλαβε τη θέση στην δύσκολη εποχή μετά τον Ρωσο-Γεωργιανό πόλεμο με διαταγή να αλλάξει ριζικά το δόγμα πολέμου της Ρωσίας προκειμένου η χώρα να είναι έτοιμη να ανταποκριθεί σε μια πιθανή εισβολή του ΝΑΤΟ είναι απόφοιτος ... οικονομολόγος!

Με δύο λόγια, αν – και τονίζω το αν – υπάρχουν διαφορές μεταξύ εμού και του «Εν Κρυπτώ» – δεν βρίσκονται στο πιο «παιχνίδι» προτιμώ εγώ η αυτοί να αποκτήσουμε αλλά στο τί είδους νοοτροπία πρέπει να διακρίνει τους πραγματικούς ηγέτες. Δυστυχώς όμως, κατά Πιραντελλικό τρόπο, η χώρα μας ακόμη αναζητά τέτοιους ανθρώπους!