Το αποτέλεσμα των γερμανικών εκλογών και η Ελλάδα

Μεγάλη νίκη σημείωσε στις γερμανικές εκλογές ο συνασπισμός Χριστιανοδημοκρατών / Χριστιανοκοινωνιστών (CDU/CSU), συγκεντρώνοντας ποσοστό 41,5% έναντι 25,7% του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (+2,7%), 8,6% της Αριστεράς (-3,3%), 8,4% των Πρασίνων (-2,3%) και 4,7% του πρωτοεμφανιζόμενου ευρωσκεπτικιστικού κόμματος "Εναλλακτική για τη Γερμανία". Έχοντας αγγίξει την αυτοδυναμία στο Κοινοβούλιο (φαινόμενο σπάνιο στη μεταπολεμική Γερμανία), η καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ φαίνεται να εισέρχεται πολιτικά ενισχυμένη στην τρίτη θητεία της, αλλά η εντύπωση αυτή ίσως είναι απατηλή.

Ο λόγος είναι ότι όχι μόνο ο συνασπισμός της Μέρκελ (CDU/CSU) δεν πέτυχε τελικά την αυτοδυναμία (κέρδισε 311 έδρες επί συνόλου 630), αλλά και ο "κλασικός" κυβερνητικός εταίρος, των κόμμα των Φιλελευθέρων (FDP), υπέστη πανωλεθρία με ποσοστό 4,8% και έμεινε για πρώτη φορά στην μεταπολεμική ιστορία της Γερμανίας εκτός κοινοβουλίου. Το γεγονός αυτό αναγκάζει τη Μέρκελ να αναζητήσει κυβερνητικό εταίρο στους Σοσιαλδημοκράτες ή τους Πράσινους και, παρά την μεγάλη πολιτική της ισχύ, να προβεί σε παραχωρήσεις επί της πολιτικής ατζέντας.

Αθροιζόμενες οι έδρες των Σοσιαλδημοκρατών, των Πρασίνων και της Αριστεράς θα μπορούσαν να αποτελέσουν κυβερνητική πλειοψηφία, αλλά ο υποψήφιος των Σοσιαλδημοκρατών Πέερ Στάινμπρουκ είχε αποκλείσει κάθε μετεκλογική συνεργασία με την Αριστερά. Επομένως το πιθανότερο σενάριο είναι ένας "Μεγάλος Συνασπισμός" Χριστιανοδημοκρατών – Σοσιαλδημοκρατών, χωρίς να αποκλείεται και συνεργασία των Χριστιανοδημοκρατών με τους Πράσινους.

Για την Ελλάδα το χθεσινό αποτέλεσμα έχει λίγες, αλλά ορατές θετικές πτυχές:

Η πολιτική "εξαφάνιση" των Φιλελευθέρων δε συνεπάγεται μόνο την απαλλαγή από τον εμφανώς εμπαθή, κατά της Ελλάδας, υπουργό Οικονομικών Φίλιπ Ρέσλερ. Συνεπάγεται επίσης πίεση προς την Άνγκελα Μέρκελ να συμβιβαστεί με τους Σοσιαλδημοκράτες ή/και τους Πράσινους αντί των Φιελελυθέρων, και επομένως μετακίνηση της πολιτικής της ατζέντας προς τις δικές τους θέσεις.

Ενώ οι Φιλελεύθεροι του Ρέσλερ ήταν φανατικοί οπαδοί της μείωσης των δημόσιων δαπανών, οι Σοσιαλδημοκράτες και οι Πράσινοι βρίσκονται στον αντίποδα και μάλιστα ο Στάινμπρουκ είχε τονίσει προεκλογικά την ανάγκη να δοθεί στην Ελλάδα "αέρας να ανασάνει". Έτσι, παρ' ότι η ίδια η Μέρκελ δήλωσε χθες ότι η πολιτική λιτότητας για την Ελλάδα δεν θα αλλάξει, οι κυβερνητικοί της εταίροι (όποιοι κι αν είναι) θα βρίσκονται πλέον σε διαφορετικό μήκος κύματος.

Προφανώς, τα πεδία "παζαρέματος" για τη δημιουργία ενός κυβερνητικού συνασπισμού είναι πολλά, και είναι απίθανο οι Σοσιαλδημοκράτες ή οι Πράσινοι να δώσουν προτεραιότητα στην πολιτική έναντι της Ελλάδας. Άλλωστε η διαπραγματευτική ισχύς της Μέρκελ θα είναι αυξημένη μετά την εκλογική νίκη. Επιπλέον, στη γερμανική οικονομική πολιτική επιδρούν καθοριστικά βιομηχανικοί και τραπεζικοί παράγοντες, που δεν αλλάζουν με τις εκλογές... Παρ' όλα αυτά, η εγκατάλειψη της λιτότητας υπέρ της ανάπτυξης δεν είναι μόνο ελληνικό αίτημα, αλλά αφορά το σύνολο του ευρωπαϊκού Νότου και ενδιαφέρει και τις ΗΠΑ. Συνεπώς δεν αποκλείεται μια μετρημένη αλλαγή πλεύσης από την επόμενη γερμανική κυβέρνηση. Από την άλλη πλευρά, η εντυπωσιακή πρώτη εμφάνιση της ευρωσκεπτικιστικής "Εναλλακτικής για τη Γερμανία" δείχνει ότι η Μέρκελ είναι αναγκασμένη να φυλάει εφ' εξής τα νώτα της, για να μην κατηγορηθεί για υπερβολικές παραχωρήσεις της Γερμανίας προς τους ευρωπαίους εταίρους της.

Οι συζητήσεις για το σχηματισμό νέας κυβέρνησης αναμένεται να αρχίσουν σήμερα, με όλες τις πλευρές να κρατούν κλειστά τα χαρτιά τους. Ίδωμεν...