ΚΙΡΤΖΑΛΙ, ένα βήμα βορείως της Κομοτηνής…

Γράφει για τον «Α» ο Γκεόργκι Κούλοφ

Σε ενάμιση μόλις χρόνο θα ανοίξει ο δρόμος από την Νυμφαία, που θα συνδέει την πόλη της Κομοτηνής με το βουλγαρικό Κίρτζαλι. Ξέρουμε πολλά για το Βουλγάρικο νομό, που συνορεύει με το νομό μας; Ποια είναι τα ρίσκα και ποιες οι προτεραιότητες από την οδική σύνδεση μέσα από το βουνό; Τι θα μας φέρει αυτός ο δρόμος; Σε αυτά τα ερωτήματα θα προσπαθήσουμε να δώσουμε απάντηση με κάποια μας δημοσιεύματα.

Η περιοχή Κίρτζαλι είναι στην ανατολική πλευρά της οροσειράς Ροδόπη. Έχει έκταση 3.209 τ.χλμ. και συμπεριλαμβάνει επτά δήμους, με μεγαλύτερο αυτόν του Κίρτζαλι. Σύμφωνα με την τελευταία απογραφή οι κάτοικοι της περιοχής είναι 164.019. Από αυτούς οι Βούλγαροι είναι 55.939, οι Τούρκοι 101.116, και οι Ρομά 1264. Στο δήμο Κίρτζαλι οι Βούλγαροι είναι 30.209, οι Τούρκοι 36.980 και οι Ρομά 938. Μεγάλο μέρος από τους περίπου 30.000 Πομάκους της περιοχής λεν ότι είναι Βούλγαροι ή δεν δηλώνουν καμμία εθνική προτίμηση, έτσι δεν έχουμε για αυτούς ξεχωριστά στοιχεία.

Στα χρόνια του κομμουνιστικού καθεστώτος το Κίρτζαλι είχε πολύ αναπτυγμένη βιομηχανία. Μετά την πτώση του Ζίβκωφ, το 1989, πολλά εργοστάσια έκλεισαν. Ένα από τα εργοστάσια που σώθηκαν είναι το εργοστάσιο επεξεργασίας έγχρωμων μετάλλων. Σε αυτό σήμερα δουλεύουν 1000 άτομα με κύρια παραγωγή μόλυβδο και τσίγκο. Μέχρι πρόσφατα, πολύ ανεπτυγμένη ήταν η βιομηχανία ένδυσης. Στην περιοχή είχε περίπου 100 μεγάλα και μικρότερα εργοστάσια. Το χτύπημα της κρίσης σε αυτόν τον τομέα ήταν ισχυρό και πάρα πολλά από αυτά έκλεισαν. Τα τελευταία χρόνια άνοιξαν καινούργια εργοστάσια με ξένο κεφάλαιο. Οι κύριοι σπόνσορες στην περιοχή είναι τουρκικές και ελληνικές εταιρίες. Τα τουρκικά εργοστάσια είναι συγκεντρωμένα στον τομέα ένδυσης. Εργοστάσια άνοιξαν οι μεγάλες τουρκικές εταιρίες Siomez International και Sahinler. Αυτοί δημιούργησαν κυκλικά γύρω τους πιο μικρά εργοστάσια που απλώθηκαν στην περιοχή. Η κρίση στον τομέα ένδυσης, υποχρέωσε την Siomez Intrenational να μεταφέρει την παραγωγή στην Ασία, ενώ και η δεύτερη εταιρία θέλει να πουλήσει το εργοστάσιό της. Στο Κίρτζιλι άνοιξε παράρτημα της De Commerce Bank η οποία ανήκει στον Τούρκο επιχειρηματία Fuat Guvenç. Στόχος της τράπεζας είναι να εξυπηρετεί τους καπνοπαραγωγούς στην περιοχή, που κατά κανόνα είναι Τούρκοι. Οι ελληνικές εταιρίες είναι: Η SendB International Minerals, που παράγει ως κύριο υλικό τον μπετονίτη, ο οποίος χρησιμοποιείται στις κατασκευές. Δύο εργοστάσια ένδυσης, BullFanco και Μέλισσα, και οι δύο από την Κομοτηνή. Η πρώτη είναι θυγατρική της Fancο, η οποία είχε πολύ μεγάλη κρίση. Σε αυτήν δουλεύουν 250 άτομα. Για τα προβλήματα με τις πληρωμές τους, έγινες αρκετές φορές απεργίες. Επίσης υπάρχουν 2 καταστήματα των τραπεζών Πειραιώς και Alpha Bank.

Στον αγροτικό τομέα η κύρια παραγωγή είναι ο καπνός. Πάρα πολλοί από τους αγρότες ασχολούνται σε πολύ μικρές μονάδες και με τα ζώα. Πολύ συνηθισμένο στην περιοχή το φαινόμενα παρά πολλά νέα άτομα δουλεύουν στις μεγάλες πόλεις ή στο εξωτερικό. Αυτό χαμηλώνει το επίπεδο ανεργίας. Στους 7 δήμους του νομού το επίπεδο ανεργίας είναι διαφορετικό. Στο Κίρτζαλι είναι 9%, στους υπόλοιπους δήμους 17%-18%. Το μέσο μηνιαίο εισόδημα για την περιοχή είναι 200 ευρώ τον μήνα και είναι από το πιο χαμηλά στην Βουλγαρία.

Στην περιοχή του Κίρτζαλι δραστηριοποιούνται τα βασικά πολιτικά κόμματα, τα οποία και αντιπροσωπεύονται στην βουλγαρική Βουλή. Πιο μεγάλη επιρροή έχει το κόμμα «Κίνημα για Δικαιώματα και Ελευθερία», με ψηφοφόρους που βασικά ανήκουν στον τουρκικό πληθυσμό. Το κόμμα αυτό θα κερδίσει και τους 7 δήμους ενώ δικές του είναι και οι 5 βουλευτικές έδρες της περιοχής. Η κύρια αντιπολιτευτική δύναμη είναι το κόμμα «Γκερμπ» («Έμβλημα»), και ιδρυτής του είναι ο δήμαρχος της Σόφιας, Μπόικο Μπορίσοφ. Σε τοπικό επίπεδο αντιπολίτευση είναι το βουλγάρικο σοσιαλιστικό κόμμα. Σε εθνικό επίπεδο, οι σοσιαλιστές είναι παρτενέρ με το «Κίνημα για Δικαιώματα και Ελευθερία». Η επιρροή του εθνικιστικού κόμματος Ατάκα («Επίθεση») χαμηλώνει συνέχεια. Πριν 2 χρόνια, πήρε το μέγιστο 6.000 για τις προεδρικές εκλογές και πήρε και λίγους ψήφους από τα πομακοχώρια. Ένα από τα πιο πολυσυζητημένα κόμματα, τελευταία είναι το «Ανάπτυξη και Ευημερία», του καθηγητή Αντριάν Παβλόφ. Το ονομάζουν «πομακικό κόμμα», επειδή τα πιο πολλά μέλη είναι Πομάκοι. Αυτό έκανε συνασπισμό για τις ευρωεκλογές με το κόμμα «Σειρά Νομιμότητα και Δικαιοσύνη». Ο πρώτος στη λίστα του ευρωψηφοδελτίου για το κόμμα αυτό ήταν ο Πομάκος Φίλιπ Σαράεφ, αδελφός του ιερέα Μποϊγιάν Σαράεφ.

ANTIΦΩΝΗΤΗΣ