ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΘΡΑΚΗ: Πολιτική για τα πανηγύρια

Στην ελληνική Θράκη εδώ και μερικά χρόνια παίζεται ένα άθλιο παιχνίδι από πλευράς των τουρκοφρόνων τής μειονότητας σε βάρος των υπολοίπων μουσουλμάνων συντοπιτών μας και σχεδόν τίποτε δεν ακούγεται παραέξω. Είναι η προσπάθεια εκτουρκισμού των πομάκικων και τσιγγάνικων εθίμων, προκειμένου να επιβληθεί ένα ενιαίο πολιτισμικό πρόσωπο της «τουρκομουσουλμανικής μειονότητας».

Ήταν πριν επτά χρόνια που η άτυπη μειονοτική «Συμβουλευτική Επιτροπή» ανακοίνωνε με περισσό θράσσος την απόφαση για δημιουργία τουρκικής κουλτούρας (!) στον μειονοτικό πληθυσμό και ονομάζοντας έναν έναν όλους τους θεσμούς που είχε στοχεύσει. Επρόκειτο κυρίως για τα δύο πομάκικα πανηγύρια της ορεινής Ροδόπης, του «Χίλια» (στα όρια των νομών Έβρου και Ροδόπης) και του Αλάνατ ή Αλάν Τεπέ (στη θέση Ακρίτας της Ροδόπης).

Τα δύο αυτά πανηγύρια διοργανώνονταν κάθε Αύγουστο ως ζωοπανηγύρεις και παράλληλα γίνονταν και παλαιστικοί αγώνες οι οποίοι κι αποτελούσαν πόλο έλξης για τον πληθυσμό της περιοχής. Επρόκειτο για γεγονότα τοπικής σημασίας μέχρι που τα ανακάλυψε το τουρκικό Προξενείο της Κομοτηνής.

Πομάκοι; Ποιοι Πομάκοι;

Έτσι, το 1998 άρχισαν τα όργανα: Ο Πομάκος Μεμέτ Χατίπ, κληρονομικώ δικαιώματι «αγάς» (δηλ. τελετάρχης) του πανηγυριού του Αλάν Τεπέ, παραμερίστηκε από τους μηχανισμούς της Άγκυρας γιατί δεν συμφωνούσε με την αλλαγή του χαρακτήρα του εθίμου. Το πανηγύρι που προσπάθησε να οργανώσει σε παραπλήσιο χώρο εμποδίστηκε παντί τρόπω από τον τοπικό κοινοτάρχη Μουσταφά Χατζηγιακούπ (πολιτικό συνεργάτη και φίλο του τότε νομάρχη Ροδόπης Στ. Σταυρόπουλου) και από τις ...ελληνικές υπηρεσίες (δασαρχείο). Αντιθέτως, το πανηγύρι που οργάνωσαν οι τουρκόφρονες, τόσο στη θέση «Ακρίτας» όσο και στο ύψωμα «Χίλια», έτυχε της πλήρους νομιμοποίησης από όλες τις τοπικές Αρχές: Νομάρχες, δήμαρχοι, βουλευτές, σύμβουλοι, πρόεδροι σωματείων και οργανώσεων, τίμησαν με την παρουσία τους - και τις χρηματοδοτήσεις τους, παρακαλώ - έναν θεσμό που όλο και ...τούρκευε. Προφανώς ο τότε διευθυντής του θρακικού γραφείου του Υπουργείου Εξωτερικών είχε την δική του, ιδιόμορφη ας την χαρακτηρίσουμε, αντίληψη για τα πράγματα...

Συν τω χρόνω η προπαγάνδα ξεπέρασε κάθε όριο. Ήδη την επόμενη χρονιά όλα τα πανώ στον χώρο ήταν γραμμένα μόνο στα τουρκικά (αργότερα αναγκάστηκαν να προσθέσουν και λίγα ελληνικά) και στο κεντρικότερο εξ αυτών δέσποζε μια ρήση του ...Κεμάλ Ατατούρκ περί αθλητισμού, οι ομιλίες γίνονταν όλες στα τουρκικά, οι στολές των παλαιστών φερμένες από την Τουρκία, τα τραγούδια όλα τούρκικα, τούρκικες σημαίες αναρτημένες, μόνιμη παρουσία του επισήμως προσκαλούμενου «αγά» του πανηγυριού της ...Αδριανούπολης, μηνύματα από το Υπουργείο Πολιτισμού της Τουρκίας και τον Τούρκο πρέσβη στην Αθήνα, χορευτικά συγκροτήματα του τουρκικού Υπουργείου Πολιτισμού, παρούσα ενίοτε και η τουρκική τηλεόραση TRT...

Ένα σημείο άξιο προσοχής ήταν οι παλαιστές: Τούρκοι εξ Ανατολών και μουσουλμάνοι της Βουλγαρίας έδεναν με το μήνυμα που ήθελαν να περάσουν οι διοργανωτές: «Δεν έχουν θέση στην «παλαίστρα» όλοι όσοι δεν υπηρετούν τον τουρκικό πολιτισμό» (εφημερίδα Gundem, 21-8-2001). Το πρόβλημα ήταν οι Έλληνες, οι οποίοι είχαν και το κακό συνήθειο να κερδίζουν και κάμποσους αγώνες. Έτσι, από το 2000 μεθοδεύεται κάθε χρόνο η εξωπέταξή τους από τους αγώνες: Τη μια φορά δεν αποζημιώθηκαν για τα έξοδά τους, την άλλη τους ανακοινώθηκε ο αποκλεισμός τους επειδή δεν δηλώσανε εγκαίρως συμμετοχή... Ήταν σαφές ότι ήθελαν να τους βγάλουν έξω από την διοργάνωση, αν και το 2001 κατάφεραν το αντίθετο: Τούρκοι και Έλληνες παλαιστές, παλιοί γνώριμοι μεταξύ τους, αποχώρησαν από την κεντρική παλαίστρα εις ένδειξη διαμαρτυρίας για τις μεθοδεύσεις των οργανωτών (1) και πάλαιψαν σε παρακείμενη αλάνα, όπου τους ακολούθησε και η συντριπτική πλειοψηφία του κόσμου!

Ούτε Ελληνικό, ούτε Κράτος

Ποια ήταν η στάση των ελληνικών Αρχών έναντι όλου αυτού του αίσχους; Αυτή της παροιμίας με τις ροχάλες και τις ψιχάλες. Απολάμβαναν όλο αυτό το κεμαλικό υπερθέαμα καθήμενοι δίπλα στους ψευδομουφτήδες, στους προέδρους των παράνομων σωματείων, στους εκπροσώπους του πιο ακραιφνούς σωβινισμού, χωρίς να τολμούν να αρθρώσουν ούτε λέξη. Μία φορά μονάχα ο τότε νομάρχης Έβρου Γ. Ντόλιος έκανε μία παρατήρηση για την παντελή απουσία της ελληνικής γλώσσας κι άλλη μία φορά κάτι πήγε να υπαινιχθεί ο τότε νομάρχης Ροδόπης Στ. Σταυρόπουλος για «συμμετοχή και του ντόπιου πολιτισμού» στα δρώμενα. Αυτό ήταν. Κατά τ’ άλλα δεν έδειχναν διόλου ενοχλημένοι από τούτη την ασύλληπτη παραποίηση (2) ενός τοπικού θεσμού που προσεταιρίζονταν η Άγκυρα μέσα στην ελληνική Θράκη. Ούτως ή άλλως η χριστιανική πλειοψηφία είτε αγνοούσε παντελώς το ζήτημα είτε καθησυχάζονταν με τα προσεγγιστικά και πολυπολιτισμικά παραμύθια της εξουσίας. Μόνη φωνή εναντίωσης σε τούτη την ετήσια ελληνική ξεφτίλα ήταν ο δεκαπενθήμερος «Αντιφωνητής» της Κομοτηνής, φωνή βοώσα εν τη εκσυγχρονιστική ερήμω...

Δεν είχαμε όμως ακόμα πιάσει πάτο. Όταν οι άλλοι είδαν ότι παίζουν μόνοι τους, αποθρασύνθηκαν. Άρχισαν λοιπόν να διαρρέουν ότι τα πανηγύρια – ειδικά αυτό στο «Χίλια» - γίνεται σε υπόμνηση της ...οθωμανικής κατάκτησης της Θράκης! Τό έγραψε πρώτα η τουρκόφωνη εφημερίδα «Γκιουντέμ» (7-7-1999) και το επανέλαβε σαφέστερα κι εκτενέστερα η ίδια φυλλάδα στις 4-6-2002. Έγραφε τότε η θεωρούμενη «φωνή της Άγκυρας» στη Θράκη: «...πραγματικός σκοπός των πανηγυριών είναι ο εορτασμός της επετείου της κατάκτησης της Δυτικής Θράκης». Ανέφερε μάλιστα ότι παλιότερα ο ίδιος εορτασμός γίνονταν λίγο βορειότερα, στη θέση «Κοτζά Γιαϊλά», αφ’ ότου όμως αυτή βρέθηκε σε βουλγαρική επικράτεια (από το 1920), ο εορτασμός μεταφέρθηκε πέντε χιλιόμετρα νοτιοανατολικά, στη σημερινή θέση «Χίλια». Και πάλι μόνο ο «Αντιφωνητής» το επεσήμανε, χωρίς να ιδρώσει το αυτί κανενός υπευθύνου: Δυο μήνες μετά πήγαν πάλι όλοι να τιμήσουν την εν λόγω «εκδήλωση», αυτή τη φορά και με μια υψηλή παρουσία (στο Αλάν Τεπέ), σκέτη τραγωδία: ο τότε υφυπουργός Εσωτερικών Σταύρος Μπένος παραβρέθηκε, απηύθυνε τον λόγο ξεκινώντας με «καλημέρα» στα τουρκικά, αναφέρθηκε στις «δύο κοινότητες» της Θράκης (!) και ξεφούρνισε και μία αχαρακτήριστη «ιδέα», για «συνδιοργάνωση του πανηγυριού από το ελληνικό και το τουρκικό Υπουργείο Πολιτισμού»!

Τέλος καλό;

Κι αφού κι αυτό το αντέξαμε, ήρθε η φετινή χρονιά που κάτι δείχνει ν’ αλλάζει. Την αφορμή την έδωσε η άλλη πλευρά με τον εκτραχηλισμό της: Λίγο πριν την διοργάνωση των φετινών πανηγυριών, οι αξιότιμοι οργανωτές στην πρόσκληση που απηύθυναν θεώρησαν καλό να συμπεριλάβουν όλες τις προκλήσεις που σκέφτηκαν. Διαβάζουμε: «Η παραδοσιακού τύπου πάλη και τα πολιτιστικά δρώμενα του Σέτσεκ (ΣτΜ: δηλ. του «Χίλια») πού ξεκίνημα του θεωρείται η χρονολογία της άλωσης του Διδυμοτείχου το 1361, έφτασαν να γίνονται και στις μέρες μας, μεταφερόμενα από γενιά σε γενιά...» Και παρακάτω για τον «φίλαθλο τουρκικό λαό» και την «αποφασιστικότητά του να μεταφέρει εκτός πατρίδας την ισχύ της πολιτισμικής του δυναμικότητας». Κάπου εδώ ήταν φαίνεται τα όρια της υποχωρητικότητας κάποιων αρμοδίων. Στη φετινή διοργάνωση παρέστησαν ελάχιστοι χριστιανοί επίσημοι: ο υφυπουργός Οικονομικών Απ. Φωτιάδης, οι βουλευτές Έβρου Νικολαΐδης και Λυμπερακίδης κι ο νομάρχης Ροδόπης Α. Γιαννακίδης (βραβεύθηκε κιόλας!). Δεν δόθηκε βίζα στο χορευτικό συγκρότημα του Υπουργείου Πολιτισμού της Τουρκίας να έρθει, ούτε και στους Τούρκους παλαιστές, κάτι που μάλλον αιφνιδίασε την άλλη πλευρά... Παρέστησαν βέβαια ο δήμαρχος της ...Αδριανούπολης, ο (Τούρκος εκ Βουλγαρίας) δήμαρχος του Ρούεν, ο Τούρκος Πρόξενος στην Κομοτηνή...

Να ελπίσουμε ότι κάτι σαν αυτοσεβασμός άρχισε να γεννιέται σε μερικούς ιθύνοντες, έστω και μετά από χρόνια;

Κώστας Καραΐσκος,

διευθυντής του «Αντιφωνητή»

Σημειώσεις

(1) Πρόκειται τυπικά για τον Μειονοτικό Εκπολιτιστικό και Μορφωτικό Σύλλογο «Χίλια», όπου λύνει και δένει κάποιος Χασάν Μπεκήρουστα. Να σημειωθεί ότι κάθε χρόνο τα έσοδα του πανηγυριού, τα οποία υπολογίζονται σε 15 περίπου εκατομμύρια δρχ, εισπράττονται με ...αθεώρητες αποδείξεις! Εφέτος μάλιστα τούτη η αρπαχτή έγινε παρόντος και του ...υφυπουργού Οικονομικών, Απ. Φωτιάδη!

(2) Αξίζει μνείας το γεγονός ότι η περιοχή του «Χίλια» κατοικείται από Αλεβίτες μουσουλμάνους, οι οποίοι δεν είχαν ποτέ ιδιαίτερες σχέσεις με την σουνιτική πλειοψηφία της Θράκης

Πηγή : Αντιφωνητής