Εξοπλιστικές Δαπάνες: Η Παραπληροφόρηση συνεχίζεται

Σε εκτεταμένη συνέντευξή του, ο νέος Υπουργός Εθνικής Αμύνης, απάντησε σε εφ’ όλης της ύλης ερωτήσεις. Την επόμενη ημέρα, οι «έγκριτες» εφημερίδες με πηχυαίους τίτλους, αναφέρονταν σε υποτιθέμενη εξοικονόμηση κονδυλίων (500 ή 700 εκατομμύρια), η οποία θα δημιουργήσει το περίφημο κοινωνικό μέρισμα. Φυσικά τίποτα από αυτά δεν πρόκειται να συμβεί. Προσεκτική μελέτη όμως των δηλώσεων, δείχνει ότι ο YEΘΑ δεν προβαίνει σε γενικόλογες και άνευ νοήματος συνδέσεις ως προς τις αμυντικές δαπάνες, που έκανε ο αποτυχημένος προκάτοχός του, Μεϊμαράκης.

Τα τελευταία χρόνια οι πολιτικοί στην Ελλάδα και οι εφημερίδες, αρέσκονται στο να συνδέουν και να διαφημίζουν την επιθυμητή μείωση των αμυντικών δαπανών, με την αντίστροφη διάθεση των εξοικονομούμενων κονδυλίων σε κοινωνικές δαπάνες. Επίκεντρο αυτών, αποτελούν όχι οι μισθολογικές, αλλά λιγότερο οι λειτουργικές και κυρίως οι «κακές» εξοπλιστικές δαπάνες. Ωστόσο οι εξοπλιστικές δαπάνες κατά την αναφορά τους στον προϋπολογισμό παρουσιάζονται σε 2 διαφορετικές εγγραφές:

Α) Στον πίνακα με το Ισοζύγιο της Γενικής Κυβέρνησης υπάρχει η ένδειξη Εξοπλιστικά Προγράμματα. Ως επεξήγηση αναφέρεται ότι «Από το 2006 και εφεξής τα μεγέθη αυτά αφορούν παραλαβές στρατιωτικού υλικού».
Β) Στον πίνακα με τις Δαπάνες του Τακτικού Προϋπολογισμού κατά Κατηγορίες, όπου εμφανίζεται η ένδειξη Εξοπλιστικά Προγράμματα του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας. Ως σημείωση αναφέρεται: «τα μεγέθη είναι σε ταμειακή βάση και δεν είναι συγκρίσιμα με τα μεγέθη του πίνακα» για το Ισοζύγιο της Γενικής Κυβέρνησης.

Πράγματι τα μεγέθη στους δύο πίνακες είναι διαφορετικά καθώς, ενώ το ένα είναι καθαρά ταμειακής φύσης, το άλλο αποτελεί θεωρητική χρηματοοικονομική προσέγγιση (ως προς τα εξοπλιστικά προγράμματα).

Στον Πίνακα με τις Δαπάνες του Τακτικού Προϋπολογισμού κατά Κατηγορίες, εμφανίζονται οι κατ’ εξοχήν δαπάνες, οι οποίες δεν είναι τίποτα άλλο, παρά οι πληρωμές που πραγματοποιεί το ελληνικό Δημόσιο, σύμφωνα με τις δόσεις που προβλέπονται κατά τις συμβάσεις που έχει υπογράψει (ή θα υπογράψει εντός του νέου έτους) για εξοπλιστικά προγράμματα. Αυτό αποτελεί μια πραγματική εκροή από το Δημόσιο Ταμείο και η τυχόν μείωσή του, θα δώσει την δυνατότητα στην εκάστοτε κυβέρνηση (αν το επιθυμεί) να απελευθερώσει μέρος αυτών προς άλλους στόχους.

Από την άλλη στον πίνακα με το Ισοζύγιο της Γενικής Κυβέρνησης, όπως επεξηγείται, από το 2006 δεν παρουσιάζεται για τα εξοπλιστικά προγράμματα η ταμειακή εκροή κονδυλίων, αλλά η αξία των οπλικών συστημάτων που προβλέπεται εντός του έτους να παραληφθούν τελικά.

Έτσι είναι δυνατόν για κάποιο έτος, να καταγραφεί ανάγκη καταβολής π.χ. 500 εκατομμυρίων ευρώ μόνο, οπότε το ποσό αυτό θα απαιτηθεί ως ρευστό από το Δημόσιο Ταμείο, όμως το Έλλειμμα να επιβαρυνθεί κατά π.χ. 3 δισεκατομμύρια, καθώς αυτή θα είναι η αξία των οπλικών συστημάτων που θα παραληφθούν κατά το ίδιο έτος και είχαν παραγγελθεί κατά το παρελθόν. Η λογιστική αυτή μέθοδος, επιβλήθηκε από την ΕΕ από το 2006 και αφορά ειδικά τις εξοπλιστικές δαπάνες.

Όπως εξηγεί ο ΥΘΕΑ: «Ως προς τα εξοπλιστικά προγράμματα τώρα. Προκειμένου να διευκολύνουμε τους χειρισμούς του Υπουργείου Οικονομικών, καταφέραμε τον τελευταίο μήνα να εξοικονομήσουμε ένα ποσό της τάξεως των 700 εκ. περίπου και έτσι οι παραλαβές για το 2009, θα κινηθούν στο ύψος του 3,157 δις». Όμως όπως αναλύθηκε παραπάνω, η αξία των παραλαβών δεν σημαίνει και ανάλογη δαπάνη, οπότε η λέξη «εξοικονόμηση» δεν έχει ουσιαστική σημασία στα λόγια του υπουργού. Στην πραγματικότητα αυτό που ομολογεί ο ΥΕΘΑ είναι ότι εντός του 2009, η Ελλάδα δεν θα παραλάβει οπλικά συστήματα αξίας 700 εκατομμυρίων ευρώ, τα οποία είχαν παραγγελθεί και εντασσόμενα οριστικά εντός του 2009 στους κλάδους των Ενόπλων Δυνάμεων, θα ενίσχυαν τις επιχειρησιακές τους δυνατότητες.

Όπως είναι κατανοητό, η ηθελημένη (εκ μέρους της πολιτικής και όχι της στρατιωτικής ηγεσίας), μείωση του όγκου των οπλικών συστημάτων που παραλαμβάνονται, σε καμμία περίπτωση δεν παράγει κονδύλια τα οποία μπορούν να δοθούν σε άλλες δαπάνες. Σύμφωνα με το σχέδιο προϋπολογισμού εκτιμάται ότι η αξία του συνόλου των οπλικών συστημάτων που θα παραληφθούν θα κυμανθεί σε 3.157 εκατομμύρια ευρώ για το 2009, ενώ αυτή για το 2010 θα φθάσει τα 2.720 εκατομμύρια. Η μείωση της αξίας των παραληφθέντων συστημάτων κατά 437 εκατομμύρια, συμβάλει μόνο στην μείωση του δείκτη του Ελλείμματος (συγκεκριμένα κατά 0,18% ως προς το ΑΕΠ), ο οποίος σύμφωνα με την ΕΕ πρέπει να πέσει κάτω του 3% ως προς το ΑΕΠ. Από την άλλη, κανείς δεν φαίνεται να ασχολείται με την επίπτωση που έχει για τις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις η μη ενίσχυσή τους με ανάλογης αξίας οπλικών συστημάτων.

Ερωτηματικά δημιουργεί ως προς το θέμα των μη παραλαβών, η αναφορά του ΥΕΘΑ σε: «αξιοποίηση των δημοσιονομικών δυνατοτήτων που έχουμε και των περιθωρίων που μας αφήνουν οι συμβάσεις». Αυτό σίγουρα σημαίνει μεταβολή του χρονοδιαγράμματος παραδόσεων, μπορεί όμως να συνδυάζεται και με μεταβολή των αποπληρωμών (πιθανόν επιμήκυνση) βάσει των συμβάσεων. Σε μια τέτοια περίπτωση, πρέπει να διευκρινιστεί, αν αυτό έγινε δεκτό από τις συμβαλλόμενες εταιρείες, με μεταγενέστερη έντοκη δαπάνη. Αν ισχύει κάτι τέτοιο, το όποιο όφελος προκύπτει από την μη επιβάρυνση του δείκτη του Ελλείμματος την συγκεκριμένη χρονιά, θα αντισταθμιστεί από επιβάρυνση των δαπανών εντόκως την επομένη.

Αντίθετα για το 2009, τα κονδύλια που θα δαπανηθούν για αποπληρωμή σύμφωνα με τις συμβάσεις, εξοπλιστικών προγραμμάτων εκτιμώνται σε 2.200 εκατομμύρια ευρώ, ενώ για το 2010, στόχος είναι να περιοριστούν σε 2.000 εκατομμύρια. Η μόνη μείωση ή εξοικονόμηση που μπορεί να ισχυριστεί κανείς ότι προβλέπεται για το νέο έτος, είναι αποκλειστικά αυτά τα 200 εκατομμύρια (μείωση κατά 9%).
Πρέπει όμως σε αυτό το σημείο να διευκρινιστεί ότι οποιαδήποτε εξοικονόμηση κονδυλίων δεν σημαίνει απαραίτητα και την διάθεσή τους για κοινωνική πολιτική. Άλλωστε είναι αμφίβολο κατά πόσο η κυβέρνηση έχει περιθώρια εξοικονόμησης πόρων και διοχέτευσής τους σε άλλους τομείς, με το τεράστιο Δημόσιο Χρέος που την βαρύνει. Αυτό αποδεικνύεται από το γεγονός ότι τα πρόσφατα εξαγγελθέντα μέτρα για την στήριξη των οικονομικά ασθενέστερων, βασίζονται σε έκτακτη φορολογία και όχι από οποιαδήποτε εξοικονόμηση πόρων από την άμυνα.

Είναι φανερό για τον οποιονδήποτε ασχολείται με τα δημόσια οικονομικά, ότι αν και οι αμυντικές δαπάνες από ποσοστά 4,5-6% που κυμαίνονταν έως πριν μερικά χρόνια, έχουν πέσει κάτω του 2,5% ως προς το ΑΕΠ, δεν έχει σημειωθεί αντίστοιχη αύξηση κατά 2 ποσοστιαίων μονάδων για παράδειγμα στις δαπάνες για την Παιδεία. Ο κυρίαρχος παράγοντας του Δημοσίου Χρέους της χώρας, απορροφά οποιαδήποτε πλεονάσματα ή εξοικονομήσεις, πιθανόν παρουσιαστούν στα δημόσια οικονομικά της Ελλάδας.

Τέλος ασχολίαστο δεν μπορούμε να αφήσουμε το θέμα της επιμονής του ΥΕΘΑ για διατήρηση του γ.γ. της ΓΔΑΕΕ όταν ανέφερε: «Το ότι έχει επιλεγεί από την προηγούμενη κυβέρνηση και ασκεί ακόμη τα καθήκοντά του δεν είναι κακό, είναι κι αυτό μια εγγύηση διαφάνειας και μία ένδειξη νέας αντίληψης των πραγμάτων». Θα ρωτούσαμε κατ’ αρχήν τον κύριο υπουργό αν είναι σίγουρος ότι ο γενικός ασκεί οποιαδήποτε καθήκοντα από την θέση που κατέχει. Αν ασχολείται με τα θέματα της υπηρεσίας του. Θα τον προτρέπαμε δε να αφήσει κατά μέρους τις ρομαντικές αυτές θεωρίες, καθώς η πραγματικότητα με τα δημόσια οικονομικά της χώρας είναι πολύ σκληρή, για να πληρώνει ο Έλληνας φορολογούμενος, ανίκανους δημόσιους λειτουργούς .
Αποτελεί πραγματικό σκάνδαλο, η μη αίτηση εκ μέρους της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΕΘΑ για την διάθεση σε αυτήν της παραίτησής του (προφανώς ο ίδιος δεν νοιώθει την ανάγκη να την υποβάλει). Ο κύριος αυτός, επί 3ετία πληρώνεται μερικές εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ για να μην κάνει τίποτα. Πρόκειται αδιαμφισβήτητα για τον πρωταθλητή σε ανικανότητα και αναισθησία , όχι γενικό γραμματέα, αλλά και δημόσιο υπάλληλο, αφού η θητεία του μόνο ως μια κωμωδία μπορεί να χαρακτηριστεί, εις βάρους του Ελληνικού Δημοσίου. Άλλωστε, η αναισθησία του στοιχειοθετεί πλήρως από την ανεπανάληπτης ελαφρότητας απάντηση που έδωσε στον πρώην ΑΓΕΕΘΑ, όταν ο τελευταίος τον πίεσε για να προχωρήσουν οι διαδικασίες προμήθειας πυρομαχικών για τα άρματα μάχης Leopard 2HEL. «Έλα μωρέ, σάμπως θα γίνει πόλεμος;». Και η κωμωδία συνεχίζεται.