Αλλαγή στρατιωτικής ηγεσίας;

 Μήπως να την αφήσουν ήσυχη;

Του Σάββα Δ. Βλάσση*

Κάθε χρόνο, πριν τις εορτές των Χριστουγέννων, αρχίζουν να διακινούνται σενάρια για τις επικείμενες κρίσεις της στρατιωτικής ηγεσίας τον προσεχή Μάρτιο. Αυτή την φορά, τα σενάρια «εμπλούτισε» η ματαίωση απογειώσεως του αεροσκάφους VIP, που δεν επέτρεψε το ταξίδι του πρωθυπουργού στο Αζερμπαϊτζάν. Υποτίθεται, ότι το περιστατικό έχει τόσο μεγάλο αντίκτυπο, που θα «μετρήσει»... Κάπου αλλού γράφτηκε ότι, επειδή στην Τουρκία εκδηλώθηκε αστάθεια, πρέπει να αλλάξει οπωσδήποτε τώρα η στρατιωτική ηγεσία, ώστε η νέα να προλάβει την τουρκική αστάθεια στην κορύφωσή της... Το διαζύγιο ορισμένων με την λογική, είναι μόνιμο.

Αυτό που πρέπει να κατανοήσουν άπαντες, είναι ότι η αλλαγή της ηγεσίας των Ενόπλων Δυνάμεων μπορεί να είναι πολιτική απόφαση, αλλά δεν μπορεί να ευτελίζεται ως θεσμική διαδικασία, χάριν και μόνο εξώφθαλμων κομματικών ή προσωπικών σκοπιμοτήτων. Και με τόσο «σοβαρά» κριτήρια μάλιστα, όπως προσωπικές γνωριμίες, συγγένειες ή τοπικισμούς. Η αλήθεια είναι ότι αυτό συμβαίνει τα τελευταία χρόνια, με ακόμη μεγαλύτερη ένταση, μετά τις έκτακτες και μαζικές κρίσεις στα τέλη του 2011, από τον ανεκδιήγητο Πάνο Μπεγλίτη. Έκτοτε, ο Στρατός Ξηράς είναι ο πιο «δοκιμασμένος» Κλάδος, με διαδοχικές αλλαγές Αρχηγών, εξαιτίας της παραιτήσεως Ζιαζιά, ως διαμαρτυρία στις τελείως άκομψες πολιτικές πιέσεις που δέχθηκε και της αδικαιολόγητης πρόωρης αντικαταστάσεως του διαδόχου του Γκίνη, λίγους μήνες μετά. Ως αποτέλεσμα, η σημερινή ηγεσία του ΓΕΣ, διακρίνεται μεν από ικανούς αξιωματικούς που υπόσχονται και μπορούν να αποδώσουν πολλά, πλην όμως, στερούνται της απαραίτητης πείρας, εξαιτίας της ραγδαίας προωθήσεώς τους στους ανώτατους βαθμούς. 

Θα παρατηρούσαμε δε, πως η έλλειψη εμπειρίας είναι συσσωρευμένη, δεδομένου ότι αυτή εκδηλώνεται από τον βαθμό του ταξιάρχου κιόλας! Με έναν χρόνο, ή και λιγότερο, κάθε φορά, στον βαθμό του ταξιάρχου, του υποστρατήγου και του αντιστρατήγου, κατά την πρακτική των τελευταίων ετών, ουδείς μπορεί να υποστηρίξει ότι ένας ανώτατος αξιωματικός έχει τις απαραίτητες παραστάσεις κι εμπειρίες που θα τον οπλίσουν στο τέλος με την αναγκαία αυτοπεποίθηση, ώστε να εκτελέσει τα καθήκοντα του Αρχηγού. Παλαιότερα, ένας ταξίαρχος, υποστράτηγος και αντιστράτηγος, συμπλήρωνε υπηρεσία στον αυτό βαθμό σε τουλάχιστον δύο θέσεις, πριν φτάσει να διεκδικήσει την Αρχηγεία. Αυτό όμως δεν ισχύει τα τελευταία αρκετά χρόνια, όπου ταξίαρχοι τοποθετούνται για μερικούς μήνες στην διοίκηση κάποιας ταξιαρχίας, κατόπιν σε μεραρχία ή στρατηγείο για κανά χρόνο κι έχουν φθάσει ήδη στον βαθμό του αντιστρατήγου! Αυτό το άνευ ξέφρενο και παράλογο «σπριντ», πρέπει να σταματήσει κάποτε. Χρειάζεται ένα «φρενάρισμα» και επιστροφή στην ομαλότητα, στο «ρελαντί». Παλαιότερα, ένας Α/ΓΕΣ είχε περάσει ήδη δύο έτη ως Σωματάρχης κι εν συνεχεία άλλα τόσα στην θέση του ΓΕΠΣ ή του διοικητού 1ης Στρατιάς. Και είχε προηγηθεί τουλάχιστον μια τριετία ή τετραετία στους βαθμούς του ταξιάρχου και του υποστρατήγου. Εκ των πραγμάτων, υπήρχε μια ωρίμανση. Σήμερα η αλυσίδα αυτή έχει συντομεύσει αδικαιολόγητα.

Επανερχόμενοι στο σήμερα, η παρούσα στρατιωτική ηγεσία μπορεί να χαρακτηρισθεί ως καλή και ισορροπημένη. Θεωρούμε ότι αξίζει να τονισθεί, η παρουσία του Στρατηγού Κωσταράκου στην θέση του Α/ΓΕΕΘΑ. Αν και ο ίδιος, όντως ανελίχθηκε ταχύτατα στα ανώτατα κλιμάκια της ιεραρχίας, μπορεί να θεωρηθεί ήδη πετυχημένος. Απεδείχθη χαρισματικός, απολύτως επαρκής, κατάφερε δε να «αναδείξει» κατά μοναδικό τρόπο το αξίωμα του Α/ΓΕΕΘΑ. Ακόμη και κάποιος με μικρές γνώσεις περί των στρατιωτικών, δεν μπορεί να μην αναγνωρίσει ότι επί Κωσταράκου έπνευσε νέος άνεμος στο ΓΕΕΘΑ. Προσωπικώς, αδίστακτα θα τον χαρακτηρίζαμε ως τον πλέον επιτυχημένο Α/ΓΕΕΘΑ των τελευταίων 20 ετών, τουλάχιστον! Κατάφερε να ενισχύσει με μοναδικό τρόπο τον θεσμό του «Αρχιστρατήγου», επιδεικνύοντας πρωτοφανή δραστηριότητα, που αναπτέρωσε το ηθικό και την αυτοπεποίθηση. Μπόρεσε να αναδείξει στις διαδοχικές πολιτικές ηγεσίες τα σοβαρά προβλήματα κι ελλείψεις, δρομολογώντας ευνοϊκές εξελίξεις προς σταδιακή επίλυσή τους. Οι διαρκείς «συναγερμοί», μέσω τακτικών κινητοποιήσεων, βελτίωσαν τις ετοιμότητες κι ανέδειξαν την αποτρεπτική ικανότητα των Ενόπλων Δυνάμεων. Το ενδιαφέρον και η πρωτοβουλία του για Διακλαδικές Ειδικές Επιχειρήσεις, επιβεβαίωσε ότι πρόκειται για έναν Αρχηγό με όραμα, που «βλέπει» πολύ πέρα από την «ειδικότητα» που απέκτησε στην καρριέρα του, εκ της προελεύσεώς του σε Όπλο. Σε μια εποχή εξαιρετικά δύσκολη, λόγω της οικονομικής κρίσεως, όλα αυτά είναι θαυμαστά και αξιέπαινα.

Φυσικά υπήρξαν και στόχοι που δεν κατάφερε να υλοποιήσει ο Στρατηγός Κωσταράκος. Η απόφαση αυξήσεως της θητείας των κληρωτών, που έδειχνε να ωριμάζει πολιτικώς, τινάχθηκε στον αέρα από τον ευθυνόφοβο και ανεπαρκή Πάνο Παναγιωτόπουλο. Το δεύτερο που δεν κατάφερε, είναι να πείσει την πολιτική ηγεσία για την θέσπιση καθορισμένου χρόνου υπηρεσίας για τους Αρχηγούς Γενικών Επιτελείων. Κάτι που ίσχυε παλαιότερα αλλά ατόνισε. Διαφορετικά θα επαναλαμβάνεται η θλιβερή εικόνα των τελευταίων ετών, με Αρχηγούς που αλλάζουν «σαν πουκάμισα»...

Δεδομένου ότι, κατά κοινή ομολογία, ένας Αρχηγός χρειάζεται περί το ένα έτος για να μπορεί να θεωρηθεί ότι έχει ενημερωθεί πλήρως και άλλο ένα έτος, ώστε να αρχίσουν να υλοποιούνται οι στόχοι που θέτει, είναι προφανές ότι η διετία δεν επαρκεί. Δύο έτη μόνο, είναι αντιπαραγωγικός χρόνος για έναν Αρχηγό. Χρειάζεται τουλάχιστον ένα έτος ακόμη, ώστε να μπορεί να λεχθεί ότι αυτός, απερίσπαστος έχει την άνεση να «παρακολουθήσει» την υλοποίηση των στόχων και να προβεί στις όποιες βελτιώσεις – τροποποιήσεις κριθούν απαραίτητες στην πορεία.

Κατά την γνώμη μας, στην παρούσα φάση δεν χρειάζεται να γίνει καμμία αλλαγή στην ηγεσία των Ενόπλων Δυνάμεων. Ο Στρατηγός Κωσταράκος πρέπει να αφεθεί να «ολοκληρώσει» το έργο του και οι άλλοι Αρχηγοί, να συνεχίσουν ομαλά, στο δεύτερο έτος της θητείας τους. Οι υποστράτηγοι και οι ταξίαρχοι πρέπει και αυτοί να «ωριμάσουν» περισσότερο και να ενισχυθούν σε εμπειρία διοικήσεως. Οι πολιτικοί πρέπει να κατανοήσουν ότι διαφορετικά, απλώς κλωτσάνε την τεράστια επένδυση που κάνει η πατρίδα στην στρατιωτική ηγεσία.

*Ο Σάββας Δ. Βλάσσης είναι εκδότης του περιοδικού ΔΟΥΡΕΙΟΣ ΙΠΠΟΣ