Η ενεργειακή αυτάρκεια των ΗΠΑ θα αλλάξει τον παγκόσμιο χάρτη
Τρίτη 28 Μαΐου 2013
The New York Times
Ισως να έχετε ήδη ακούσει για την αμερικανική ενεργειακή επανάσταση. Τα επιτεύγματα στην τεχνολογία εξόρυξης έχουν διευκολύνει την πρόσβαση σε αρκετά νέα κοιτάσματα φυσικού αερίου και πετρελαίου στις ΗΠΑ, μειώνοντας δραστικά την εξάρτησή τους από τις εισαγωγές.
Οι αριθμοί είναι δηλωτικοί: η πτωτική πορεία στην παραγωγή αμερικανικού πετρελαίου αντιστρέφεται, οι εισαγωγές των ΗΠΑ από τον ΟΠΕΚ μειώνονται άνω του 20% την τελευταία τριετία και η Διεθνής Υπηρεσία Ενέργειας προβλέπει πως η χώρα θα καταστεί η μεγαλύτερη πετρελαιοπαραγωγός του κόσμου έως το 2020. Επίσης, εκτιμά πως ίσως έως το 2035 να είναι oι ΗΠΑ ενεργειακά αυτάρκεις. Συνεπώς, οι κανόνες του παιχνιδού αλλάζουν και μάλιστα όχι ανώδυνα, καθώς η παραγωγική διαδικασία είναι και δαπανηρή και περίπλοκη.
Οι πετρελαιοπαραγωγοί χώρες όπως η Ρωσία, η Σαουδική Αραβία και η Βενεζουέλα θα έχουν προβλήματα. Οι υψηλές τιμές του εμπορεύματος και η ισχύς, που απέκτησαν από τον έλεγχο της ενεργειακής αγοράς, έδωσαν το περιθώριο στις ηγεσίες τους να τονώσουν τη δημοφιλία τους με γενναιόδωρες δημόσιες δαπάνες. Οταν όμως μεταμορφωθούν οι καταναλωτές σε παραγωγούς, θα πρέπει να προσαρμοστούν τάχιστα στα νέα δεδομένα.
Μία άλλη δραστική αλλαγή θα αφορά την αμερικανική εξωτερική πολιτική. Τη μεταπολεμική περίοδο, οι ΗΠΑ κάλυπταν το 63% της διεθνούς αγοράς σε «μαύρο χρυσό» από τα πλούσια κοιτάσματα του Τέξας, όταν η Αραβική Χερσόνησος παρήγε ποσοστό κάτω του 5%. Τα νέα κοιτάσματα, όμως, που εντοπίστηκαν εκεί το 1960 αποτέλεσαν την αφορμή συγκρότησης του ΟΠΕΚ. Το 1971 η παραγωγική ικανότητα του Τέξας έφθασε στο ανώτατο όριό της και την πενταετία, που ακολούθησε, οι ΗΠΑ διπλασίασαν τις εισαγωγές τους. Μετά το εμπάργκο του ΟΠΕΚ το 1973, κομβικό σημείο της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής κατέστη η απρόσκοπτη πρόσβαση σε εισαγόμενο πετρέλαιο.
Με τα σημερινά δεδομένα, οι ΗΠΑ βαδίζουν σε μια νέα εποχή ενεργειακής αυτάρκειας, με συνέπεια να γίνονται ολοένα και πιο απρόθυμες να θυσιάσουν ανθρώπινες ζωές και να δαπανήσουν δισεκατομμύρια δολάρια, ώστε να διασφαλίσουν την απρόσκοπτη ροή πετρελαίου και φυσικού αερίου διαμέσου επικίνδυνων ζωνών.
Αυτό δεν σημαίνει ότι η Ουάσιγκτον θα εγκαταλείψει εντελώς τη Μέση Ανατολή, απλώς θα περιορίσει την εξάρτησή της από αυτήν. Εν τω μεταξύ, όσο λιγότερο εκτεθειμένη είναι η Ουάσιγκτον, τόσο περισσότερο θα εμπλέκεται στα τεκταινόμενα της περιοχής το Πεκίνο. Ταυτόχρονα, θα εντείνεται και η εξάρτησή του από τη Μέση Ανατολή για τις προμήθειές του σε καύσιμα.
Εως το 2030 η Κίνα θα εισάγει το 80% του πετρελαίου που χρειάζεται, και το μεγαλύτερο ποσοστό θα προέρχεται από τη Βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή. Ενόσω οι εν λόγω περιοχές θα αποχαιρετούν τις ΗΠΑ και θα καλοδέχονται τους νέους πελάτες από την Κίνα, τόσο οι τελευταίοι θα επεκτείνουν την πολιτική τους επιρροή σε αυτές. Τα ερωτήματα που εγείρονται είναι συναρπαστικά. Πώς θα μετεξελιχθεί αυτή η πιο ασταθής γειτονιά του κόσμου με περισσότερη κινεζική και λιγότερη αμερικανική ανάμειξη; Τι προσδοκά για τη χώρα της η επόμενη γενιά Σαουδαράβων ηγετών; Μήπως η στήριξη του Κατάρ προς τη Μουσουλμανική Αδελφότητα σε άλλες αραβικές χώρες απομονώσει τη Σαουδική Αραβία; Τελικά, είναι πράγματι ένας εντελώς καινούργιος κόσμος.
Αλλαγή ρόλων για ΟΠΕΚ και ΗΠΑ
Την προσεχή πενταετία η αυξημένη παραγωγή σχιστολιθικού πετρελαίου από τις ΗΠΑ θα καλύψει σε μεγάλο βαθμό την παγκόσμια ζήτηση, ακόμη και αν ανακάμψει η διεθνής οικονομία, αφήνοντας λίγα περιθώρια στον ΟΠΕΚ να αυξήσει την παραγωγή, χωρίς να υποχωρήσουν οι τιμές, σύμφωνα με την ΙΕΑ (International Energy Agency). Κατά τη γενική διευθύντριά της, Μαρία βαν ντερ Χόβερν, «το σοκ από τις ανακατατάξεις αυτές στην παγκόσμια αγορά θα είναι τόσο καθοριστικό όσο και η εκτίναξη της ζήτησης πετρελαίου από την Κίνα την τελευταία δεκαπενταετία». Η παγκόσμια ζήτηση θα ενισχυθεί 8% συνολικά έως το 2018, στα 96,7 εκατ. βαρέλια ημερησίως. Οι πετρελαιοβιομηχανίες θα αναθεωρήσουν τις στρατηγικές των επενδύσεών τους αλλά και τον τρόπο μεταφοράς, αποθήκευσης και διύλισης του πετρελαίου. Η παραγωγή της Βορείου Αμερικής θα αυξηθεί κατα 3,9 εκατ. βαρέλια ημερησίως από το 2012 έως το 2018. Συνολικά το εν λόγω διάστημα η εκτός ΟΠΕΚ παραγωγή θα αυξηθεί κατά 6 εκατ. βαρέλια ημερησίως.
Πηγή: Καθημερινή (μετάφραση από τους New York Times)
Οι αριθμοί είναι δηλωτικοί: η πτωτική πορεία στην παραγωγή αμερικανικού πετρελαίου αντιστρέφεται, οι εισαγωγές των ΗΠΑ από τον ΟΠΕΚ μειώνονται άνω του 20% την τελευταία τριετία και η Διεθνής Υπηρεσία Ενέργειας προβλέπει πως η χώρα θα καταστεί η μεγαλύτερη πετρελαιοπαραγωγός του κόσμου έως το 2020. Επίσης, εκτιμά πως ίσως έως το 2035 να είναι oι ΗΠΑ ενεργειακά αυτάρκεις. Συνεπώς, οι κανόνες του παιχνιδού αλλάζουν και μάλιστα όχι ανώδυνα, καθώς η παραγωγική διαδικασία είναι και δαπανηρή και περίπλοκη.
Οι πετρελαιοπαραγωγοί χώρες όπως η Ρωσία, η Σαουδική Αραβία και η Βενεζουέλα θα έχουν προβλήματα. Οι υψηλές τιμές του εμπορεύματος και η ισχύς, που απέκτησαν από τον έλεγχο της ενεργειακής αγοράς, έδωσαν το περιθώριο στις ηγεσίες τους να τονώσουν τη δημοφιλία τους με γενναιόδωρες δημόσιες δαπάνες. Οταν όμως μεταμορφωθούν οι καταναλωτές σε παραγωγούς, θα πρέπει να προσαρμοστούν τάχιστα στα νέα δεδομένα.
Μία άλλη δραστική αλλαγή θα αφορά την αμερικανική εξωτερική πολιτική. Τη μεταπολεμική περίοδο, οι ΗΠΑ κάλυπταν το 63% της διεθνούς αγοράς σε «μαύρο χρυσό» από τα πλούσια κοιτάσματα του Τέξας, όταν η Αραβική Χερσόνησος παρήγε ποσοστό κάτω του 5%. Τα νέα κοιτάσματα, όμως, που εντοπίστηκαν εκεί το 1960 αποτέλεσαν την αφορμή συγκρότησης του ΟΠΕΚ. Το 1971 η παραγωγική ικανότητα του Τέξας έφθασε στο ανώτατο όριό της και την πενταετία, που ακολούθησε, οι ΗΠΑ διπλασίασαν τις εισαγωγές τους. Μετά το εμπάργκο του ΟΠΕΚ το 1973, κομβικό σημείο της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής κατέστη η απρόσκοπτη πρόσβαση σε εισαγόμενο πετρέλαιο.
Με τα σημερινά δεδομένα, οι ΗΠΑ βαδίζουν σε μια νέα εποχή ενεργειακής αυτάρκειας, με συνέπεια να γίνονται ολοένα και πιο απρόθυμες να θυσιάσουν ανθρώπινες ζωές και να δαπανήσουν δισεκατομμύρια δολάρια, ώστε να διασφαλίσουν την απρόσκοπτη ροή πετρελαίου και φυσικού αερίου διαμέσου επικίνδυνων ζωνών.
Αυτό δεν σημαίνει ότι η Ουάσιγκτον θα εγκαταλείψει εντελώς τη Μέση Ανατολή, απλώς θα περιορίσει την εξάρτησή της από αυτήν. Εν τω μεταξύ, όσο λιγότερο εκτεθειμένη είναι η Ουάσιγκτον, τόσο περισσότερο θα εμπλέκεται στα τεκταινόμενα της περιοχής το Πεκίνο. Ταυτόχρονα, θα εντείνεται και η εξάρτησή του από τη Μέση Ανατολή για τις προμήθειές του σε καύσιμα.
Εως το 2030 η Κίνα θα εισάγει το 80% του πετρελαίου που χρειάζεται, και το μεγαλύτερο ποσοστό θα προέρχεται από τη Βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή. Ενόσω οι εν λόγω περιοχές θα αποχαιρετούν τις ΗΠΑ και θα καλοδέχονται τους νέους πελάτες από την Κίνα, τόσο οι τελευταίοι θα επεκτείνουν την πολιτική τους επιρροή σε αυτές. Τα ερωτήματα που εγείρονται είναι συναρπαστικά. Πώς θα μετεξελιχθεί αυτή η πιο ασταθής γειτονιά του κόσμου με περισσότερη κινεζική και λιγότερη αμερικανική ανάμειξη; Τι προσδοκά για τη χώρα της η επόμενη γενιά Σαουδαράβων ηγετών; Μήπως η στήριξη του Κατάρ προς τη Μουσουλμανική Αδελφότητα σε άλλες αραβικές χώρες απομονώσει τη Σαουδική Αραβία; Τελικά, είναι πράγματι ένας εντελώς καινούργιος κόσμος.
Αλλαγή ρόλων για ΟΠΕΚ και ΗΠΑ
Την προσεχή πενταετία η αυξημένη παραγωγή σχιστολιθικού πετρελαίου από τις ΗΠΑ θα καλύψει σε μεγάλο βαθμό την παγκόσμια ζήτηση, ακόμη και αν ανακάμψει η διεθνής οικονομία, αφήνοντας λίγα περιθώρια στον ΟΠΕΚ να αυξήσει την παραγωγή, χωρίς να υποχωρήσουν οι τιμές, σύμφωνα με την ΙΕΑ (International Energy Agency). Κατά τη γενική διευθύντριά της, Μαρία βαν ντερ Χόβερν, «το σοκ από τις ανακατατάξεις αυτές στην παγκόσμια αγορά θα είναι τόσο καθοριστικό όσο και η εκτίναξη της ζήτησης πετρελαίου από την Κίνα την τελευταία δεκαπενταετία». Η παγκόσμια ζήτηση θα ενισχυθεί 8% συνολικά έως το 2018, στα 96,7 εκατ. βαρέλια ημερησίως. Οι πετρελαιοβιομηχανίες θα αναθεωρήσουν τις στρατηγικές των επενδύσεών τους αλλά και τον τρόπο μεταφοράς, αποθήκευσης και διύλισης του πετρελαίου. Η παραγωγή της Βορείου Αμερικής θα αυξηθεί κατα 3,9 εκατ. βαρέλια ημερησίως από το 2012 έως το 2018. Συνολικά το εν λόγω διάστημα η εκτός ΟΠΕΚ παραγωγή θα αυξηθεί κατά 6 εκατ. βαρέλια ημερησίως.
Πηγή: Καθημερινή (μετάφραση από τους New York Times)
3 σχόλια:
Σχιστολιθικό αέριο και tight oil. Κάποια δόκιμη μετάφραση για το tight oil έχει κανείς?
Τις περασμένες δεκαετίες πολλοί πίστευαν ότι το ενεργειακό πρόβλημα θα λύνονταν σε μεγάλο βαθμό με την κατασκευή πυρηνικών ηλεκτροπαραγωγικών εργοστασίων. Στην Ελλάδα κάποιοι προώθησαν αυτήν την ιδέα ως οικολογική λύση. Στη συνέχεια στράφηκε το ενδιαφέρον στο άλλο άκρο, "πράσινη ενέργεια" με την οποία θα αξιοποιούνταν η αιολική και ηλιακή ενέργεια.
Σε κάθε περίπτωση οι λύσεις αυτές δεν μπορούν να καλύψουν το ενεργειακό έλλειμμα που προκύπτει από την περιορισμένη αύξηση παραγωγής πετρελαίου σε σχέση με τη ραγδαία αύξηση της ζήτησης. Το ρωσικό κι ασιατικό φυσικό αέριο δίνει το χρονικό περιθώριο αξιοποίησης νέων πηγών υδρογονανθράκων όπως του σχιστολιθικού αερίου και των υδριτών.
Το σχιστολιθικό αέριο σε πρώτη φάση αποτελεί μια φθηνή σχετικά λύση σε σχέση με την εκμετάλλευση νέων, υποθαλάσσιων κυρίως κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου που βρίσκονται σε μεγάλα βάθη. Σε δεύτερη φάση βρίσκεται σε εξέλιξη η τεχνολογία και η τεχνογνωσία που θα προσφέρει αξιόπιστη και ανταγωνιστική εμπορικά εκμετάλλευση υδριτών. Η Ιαπωνία, οι ΗΠΑ, η Κίνα και ο Καναδάς δίνουν ιδιαίτερο βάρος σε αυτόν τον τομέα.
Τα προβλήματα οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών και εκμετάλλευσης υποθαλάσσιων κοιτασμάτων που είναι έντονα ειδικά στις τρεις πρώτες χώρες, ξεπεράστηκαν με τη σύναψη διακρατικών συμφωνιών από κοινού και ενοποιημένης εκμετάλλευσης κοιτασμάτων. Με τη πρώτη γενική κατηγορία να αφορά αμφισβητούμενες θαλάσσιες εκτάσεις και τη δεύτερη οριοθετημένες, όπως πχ είναι η κυπριακή περίπτωση του κοιτάσματος Αφροδίτη.
Στην Ελλάδα οι γενικές αυτές κατηγορίες και οι υποκατηγορίες τους ονομάζονται γενικά ως "συνεκμετάλλευση". Αντίστοιχη περίπτωση της Αφροδίτης στην ελληνική περίπτωση αποτελεί το κοίτασμα Πύρρος στο Ιόνιο. Στο παρελθόν η τουρκική πλευρά πρότεινε από κοινού εκμετάλλευση περιοχής, δηλαδή εκμετάλλευση σε μη οριοθετημένη έκταση η οποία ορθώς απορρίφθηκε.
@ Ανώνυμο 28 Μαΐου 2013 - 8:09:00 μ.μ.
Έχω δει τη μάλλον αδόκιμη, καθότι κυριολεκτική, μετάφραση "σφικτό πετρέλαιο". Απάντάται επίσης ο όρος "στριμωγμένο" πετρέλαιο.
Βασικά πρόκειται περί ελαφρού πετρελαίου που βρίσκεται εγκλωβισμένο σε υπόγειο πορώδες μεν αλλά πολύ σφικτό πέτρωμα (σχιστόλιθο, αμμόλιθο ή άλλο) και δεν μπορεί να αντληθεί με παραδοσιακές μεθόδους. Οπότε το πέτρωμα αυτό πρέπει να θρυμματιστεί με νερό υπό πίεση, όπως ακριβώς γίνεται για την εξώρυξη του σχιστολιθικού αερίου.
Δημοσίευση σχολίου