Επιλογές Δράσεως

Αναδημoσιεύουμε την στήλη Αζιμούθιο του 9ου τεύχους του περιοδικού Δούρειος 'Ιππος:

«Κύρια αποστολή μας είναι μετατρέπουμε τις δυνατότητες που μάς παρέχει από το υστέρημά του ο Ελληνικός λαός σε επιλογές δράσης τις οποίες προσφέρουμε προς την πολιτική ηγεσία που έχει και την ευθύνη της πορείας του Έθνους». Μία φράση – κλειδί, από την Ημερήσια Διαταγή της 3ης Νοεμβρίου, του παραλαμβάνοντος Α/ΓΕΕΘΑ Στρατηγού Μιχαήλ Κωσταράκου.



«Επιλογές δράσεως». Αυτή είναι η πεμπτουσία της εξελίξεως κάθε στρατεύματος. Από την εποχή που στην χερσαία στρατιωτική ισχύ προστέθηκε η θαλάσσια και στις αρχές του 20ού αιώνος η εναέρια, η εξέλιξη των ενόπλων δυνάμεων προσφέρει όλο και μεγαλύτερες επιλογές δράσεως στις πολιτικές ηγεσίες, σε όλο και ευρύτερο φάσμα, για την ένοπλη αντιμετώπιση μιας απειλής. Η τεχνολογική εξέλιξη επηρέασε σοβαρά την ανάπτυξη ευέλικτων επιλογών δράσεως, με την εμφάνιση νέων οπλικών συστημάτων που προκάλεσαν την συγκρότηση νέων Όπλων ή Διοικήσεων, όπως στην περίπτωση των υποβρυχίων ή των ελικοπτέρων.

Ωστόσο, η τεχνολογία συχνά διακόπτει την αλματώδη πρόοδό της κι επέρχεται μια σχετική στασιμότητα, μέχρι το επόμενο μεγάλο τεχνολογικό άλμα που θα δώσει νέα ώθηση και θα προσφέρει εντελώς νέα μέσα. Πέρα όμως από τα νέα όπλα, πολύ μεγαλύτερο ρόλο για την μεγιστοποίηση της αξιοποιήσεώς τους διαδραματίζει η επιτελική σκέψη. Αυτή είναι που θα θέσει τα δεδομένα στην βάσανο της επεξεργασίας και θα καταλήξει στην τελική εκπόνηση τακτικών, επιχειρησιακών αντιλήψεων και δογμάτων. Τί να τα κάνεις τα οπλικά συστήματα, εάν δεν έχεις εντρυφήσει στην αξιοποίησή τους σύμφωνα με τα υπάρχοντα δεδομένα από πλευράς διαθεσίμων αριθμών, περιβάλλοντος επιχειρήσεων, απειλών και αποστολών

Στον έναν ή τον άλλο βαθμό, οι σύγχρονο δυτικοί στρατοί και δη του ΝΑΤΟ, θεωρούνται επαρκώς εξοπλισμένοι σε όλους τους Κλάδους, κάτι που ασφαλώς ισχύει και στην περίπτωση της Ελλάδος. Δεν είναι όμως μόνο τα όπλα που απασχολούν τις ηγεσίες, ώστε να επιτευχθεί πρόοδος και βελτίωση των επιχειρησιακών δυνατοτήτων. Υπάρχουν αντιλήψεις οργανώσεως και δόγματα επιχειρήσεων που κατόπιν επεξεργασίας έχουν υιοθετηθεί και στην πορεία του χρόνου απέδειξαν ότι λειτουργούν πολύ αποδοτικά. Με τον τρόπο αυτόν, η στρατιωτική ηγεσία εξασφαλίζει στην πολιτική ηγεσία διεύρυνση της «γκάμας» Επιλογών Δράσεως σε περίπτωση κρίσεως ή πολέμου, μέσω πιο ευέλικτων και προσαρμοσμένων προσεγγίσεων.

Τέτοια περίπτωση αποτελούν οι Δυνάμεις Ειδικών Επιχειρήσεων και οι διακλαδικές Διοικήσεις Ειδικών Επιχειρήσεων που από την δεκαετία του 1980 άρχισαν να συγκροτούνται στην Μεγάλη Βρετανία και τις ΗΠΑ, για να ακολουθήσουν έκτοτε και άλλες χώρες. Οργανισμοί και δυνάμεις των οποίων η δράση είναι συχνά στρατηγικής σημασίας για το εθνικό συμφέρον.

Η δουλειά του ΓΕΕΘΑ δεν είναι απλώς η προετοιμασία δογμάτων και η υποστήριξη της εθνικής πολιτικής μέσω της συμμετοχής στις συνεδριάσεις της Στρατιωτικής Επιτροπής του ΝΑΤΟ ή αλλαχού. Είναι και η προετοιμασία δυνάμεων για νέες Επιλογές Δράσεως, μέσα από νέα οργανωτικά σχήματα. Ιδίως στην σημερινή συγκυρία που εκ των πραγμάτων η απόκτηση νέων οπλικών συστημάτων επιβραδύνεται, η στρατιωτική ηγεσία πρέπει να ενσκήψει περισσότερο σε θέματα οργανώσεως και δομών, όχι για να πετύχει μόνο οικονομίες αλλά και για να διευρύνει το φάσμα Επιλογών Δράσεως.

Επί 15 χρόνια, γράφουμε για την ανάγκη μιας διακλαδικής Διοικήσεως Ειδικών Επιχειρήσεων υπό τον Α/ΓΕΕΘΑ. Τί «Επιλογές δράσεως» είχε ο Ναύαρχος Λυμπέρης την νύκτα των Ιμίων; Τί ήταν αυτό που διαπίστωσε ότι του έλειπε; Αεροπλάνα, πλοία; Όχι. Αξιόπιστες Ειδικές Δυνάμεις δεν υπήρχαν, με αποτέλεσμα να οδηγηθεί η χώρα στο φιάσκο.

Το 2004, όταν ο Σπήλιος Σπηλιωτόπουλος ανέλαβε ΥΕΘΑ, για πρώτη φορά υπήρξε πολιτική εντολή προς το ΓΕΕΘΑ για συγκρότηση Διοικήσεως Ειδικών Επιχειρήσεων, σύμφωνα και με το τότε «Σχέδιο 21» της ΝΔ για τις Ένοπλες Δυνάμεις. Κάτι ξεκίνησε με αργούς ρυθμούς, σύντομα όμως ναυάγησε όταν το πηδάλιο ανέλαβε αξιωματικός προερχόμενος από το Ναυτικό. Είναι διαπιστωμένο ότι το Ναυτικό και η Αεροπορία δεν ενδιαφέρονται ιδιαίτερα για τις Ειδικές Επιχειρήσεις κι εμφανίζουν απροθυμία να «μοιραστούν» τις ειδικές μονάδες τους, τις οποίες πάντως διατηρούν υποβαθμισμένες. Αξιωματικοί του Στρατού Ξηράς που πέρασαν από την θέση του Α/ΓΕΕΘΑ, προερχόμενοι από Όπλα ανύπαρκτης σχέσεως με τις Ειδικές Επιχειρήσεις, έχουν δείξει ότι αδυνατούν να δρομολογήσουν εξελίξεις προς αυτή την κατεύθυνση. Μετά την απώλεια της μοναδικής ευκαιρίας που εμφανίσθηκε την περίοδο Σπηλιωτόπουλου, ο οποίος αν και έδωσε εντολή αυτή δεν εκτελέσθηκε, η λογική υποδεικνύει ότι για να παρουσιασθεί ενδιαφέρον και εξελίξεις στην υπόθεση, θα πρέπει Α/ΓΕΕΘΑ να αναλάβει ένας αποφασιστικός αξιωματικός προερχόμενος από τις Ειδικές Δυνάμεις.

Κατά την ταπεινή μας άποψη, η προοπτική διαδοχής του Πτεράρχου (Ι) Ιωάννη Γιάγκου από τον Στρατηγό Φραγκούλη Φράγκο στο ΓΕΕΘΑ, ήταν η καλύτερη ευκαιρία που θα μπορούσε να υπάρξει. Τα προσόντα του στρατηγού ήταν αναμφισβήτητα και αποτελούσαν εγγύηση για την αποφασιστική προώθηση ενός τέτοιου σχεδίου που θα προσέφερε επιτέλους στην ηγεσία νέες Επιλογές Δράσεως. Δυστυχώς, ο απαράδεκτος τρόπος με τον οποίο μεθοδεύτηκαν οι τελευταίες κρίσεις στην στρατιωτική ηγεσία, αφενός προκάλεσε την δικαιολογημένη πικρία των αποστρατευθέντων, αφετέρου έφερε σε άκομψη θέση την νέα, η οποία απαρτίζεται από νεώτερους και με σαφώς μικρότερη εμπειρία αξιωματικούς, απολύτως ικανούς κατά τα άλλα.

Τόμπολα, λοιπόν! Τί γίνεται τώρα; Υπάρχει… ελπίδα να συγκροτηθεί ποτέ διακλαδική Διοίκηση Ειδικών Επιχειρήσεων; Ας φανταστούμε ότι αποτελούμε τα μέλη μιας περιπόλου που βρίσκεται σε τέλμα και καθόμαστε να συσκεφθούμε προς εκτίμηση της καταστάσεως ώστε να καταλήξουμε κάπου. Θα έλεγα ότι δύο «διέξοδοι» υπάρχουν έτσι όπως εξελίχθηκαν και δείχνουν ότι θα πορευτούν τα πράγματα:

• Ο Στρατηγός Φραγκούλης Φράγκος να πολιτευθεί και στην επικείμενη εκλογική αναμέτρηση, υπό την προϋπόθεση ότι θα επικρατήσει η πολιτική παράταξη στην οποία θα ενταχθεί, να αναλάβει ΥΕΘΑ.

• Ο νέος Α/ΓΕΕΘΑ Στρατηγός Μιχαήλ Κωσταράκος, αν και προερχόμενος από το Πυροβολικό και δη το αντιαεροπορικό, να «γράψει ιστορία». Κάνοντας αυτό που δεν ήθελαν, δεν κατανόησαν, δεν ενδιαφέρθηκαν ή δεν κατάφεραν οι προκάτοχοί του. Για νέες Επιλογές Δράσεως, δεν χρειάζονται γενικευμένες επιδιώξεις από τον Α/ΓΕΕΘΑ. Απαιτούνται συγκεκριμένες στοχεύσεις.

Σάββας Δ. Βλάσσης