Κενό στην ασφάλεια

Του Φοίβου Κλόκκαρη, Αντιστράτηγου ε.α.

Με αφορμή πρόσφατη συνέντευξη του Αρχηγού της Εθνικής Φρουράς (Ε.Φ.) αντιστρατήγου Πέτρου Τσαλικίδη, στον δημοσιογράφο Άδωνη Παλληκαρίδη στην εφημερίδα «Σημερινή» (σελ 22-23 , 27 Ιουνίου 2010) με θέμα «Το αξιόμαχο της Ε.Φ.», είναι σκόπιμο να αναφερθούμε σε ένα μεγάλο κενό, που επηρεάζει αρνητικά την άμυνα της Κυπριακής Δημοκρατίας (Κ.Δ.).
Η Τουρκία, από τη δεκαετία του 1950, έθεσε ως στόχο το στρατηγικό έλεγχο της Κύπρου και έκτοτε προωθεί συστηματικά τη στοχοθεσία της, με αποφάσεις του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας (ΣΕΑ) της Τουρκίας. Οι επεκτατικές βλέψεις της Τουρκίας σε βάρος της πατρίδας μας υλοποιήθηκαν σε μεγάλο βαθμό με την τoυρκική εισβολή το 1974 και συνεχίζεται η προσπάθειά της για ολοκλήρωσή τους, με λύση του Κυπριακού παρόμοια με εκείνη του σχεδίου Ανάν.

Η στρατηγική της Τουρκίας για την Κύπρο εστιάζεται στην εκτίμησή της, ότι αποτελεί ζωτικό χώρο πλησίον των ακτών της Τουρκίας, η οποία πρέπει να ασκεί τον πλήρη έλεγχό του, για λόγους οι οποίοι σχετίζονται με την ασφάλειά της και την επιδίωξή της να έχει πρωταγωνιστικό ρόλο στην Ανατολική Μεσόγειο.

Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι ο Ελληνισμός της Κύπρου διατρέχει σοβαρό κίνδυνο επιβίωσης, λόγω της επιθετικότητας της Τουρκίας. Ο τομέας της ασφάλειας είναι πρωταρχικής σημασίας, η απειλή είναι συγκεκριμένη και η άμυνα της ΚΔ θα έπρεπε να αποτελεί την κορωνίδα της εθνικής στρατηγικής της.

Το μεγάλο κενό στην άμυνά μας, που επηρεάζει και όλους τους συντελεστές της, είναι η απουσία αμυντικής πολιτικής (στρατηγικής). Η Κ.Δ. δεν θεσμοθέτησε αρμόδιο όργανο, υπεύθυνο για τη σύνταξη και υλοποίηση αμυντικής πολιτικής και το χειρισμό κρίσεων. Στο παρελθόν έγιναν προσπάθειες με πρωτοβουλία της ηγεσίας της Ε.Φ., για τη δημιουργία οργάνου και τη θεσμοθέτηση αμυντικής πολιτικής, χωρίς αποτέλεσμα.

Όλες οι σοβαρές χώρες διαθέτουν όργανα θεσμοθέτησης αμυντικής στρατηγικής (Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας στις ΗΠΑ και Τουρκία, Κυβερνητικό Συμβούλιο Εξωτερικής πολιτικής και Άμυνας στην Ελλάδα κλπ) και αντίστοιχα θεσμικά κείμενα όπως «Η Λευκή Βίβλος για την Άμυνα» σε Γαλλία και Αγγλία.

Η αμυντική πολιτική καθορίζει συγκεκριμένους στόχους, που αποτελούν τον καθοδηγητικό φάρο της αμυντικής σχεδίασης, του δόγματος επιχειρήσεων, της δομής των δυνάμεων και των εξοπλιστικών προγραμμάτων. Η αναδιοργάνωση της Ε.Φ. πρέπει να βασίζεται στους στόχους της αμυντικής πολιτικής και την εκτίμηση του βαθμού κινδύνου (risk assessment). Δηλαδή, η συγκεκριμένη αναδιοργάνωση της Ε.Φ. και το επίπεδο μαχητικής ισχύος της, σε ποιο βαθμό ανταποκρίνεται στους στόχους της αμυντικής στρατηγικής και σε ποιο βαθμό αντιμετωπίζεται η συγκεκριμένη εχθρική απειλή.

Το μεγάλο κενό στην άμυνά μας εντοπίζεται στην απουσία αμυντικής πολιτικής και των μέσων υλοποίησής της, που προϋποθέτουν επαρκείς προϋπολογισμούς (ΠΥ) για την Άμυνα. Η συνεχής συρρίκνωση των ΠΥ άμυνας, από εμφανίσεως του σχεδίου Ανάν, δημιούργησε σοβαρότατα προβλήματα στον τομέα του εκσυγχρονισμού των οπλικών συστημάτων και δυσμενείς επιπτώσεις στο ηθικό του προσωπικού της Ε.Φ. Η θέση της πλευράς μας στις συνομιλίες για αποστρατιωτικοποίηση του κυπριακού κράτους στα πλαίσια μιας λύσης, επιτείνει το πρόβλημα του ηθικού. Και μόνο το γεγονός ότι η Τουρκία εμμένει με διατήρηση επεμβατικών δικαιωμάτων στα πλαίσια μιας λύσης, είναι ικανή συνθήκη για να αναθεωρήσει η πλευρά μας τη θέση της για την αποστρατιωτικοποίηση του κυπριακού κράτους, όπως επισημαίνει ο αρθρογράφος της «Σημερινής» Σάββας Ιακωβίδης σε άρθρο του (26 Ιουνίου 2010) με τίτλο «Η αποστρατιωτικοποίηση παραδίδει την Κύπρο στην Τουρκία».

Έστω και σήμερα, είναι αναγκαίο στην ημικατεχόμενη πατρίδα μας, να αναθεωρηθεί η θέση μας για αποστρατιωτικοποίηση του κυπριακού κράτους, να συγκροτηθεί αρμόδιο θεσμικό όργανο (π.χ. ΣΕΑ), να συνταχθεί αμυντική πολιτική και να αναθεωρηθούν ριζικά οι επιλογές μας στους ΠΥ άμυνας. Αν δεν αντιμετωπισθεί η άμυνά μας σ' αυτή τη σοβαρή βάση, το μέλλον θα είναι δυσοίωνο. Για να κτίσουμε αξιόπιστη άμυνα, χρειαζόμαστε αρχιτεκτονικό σχέδιο (αμυντική πολιτική) και τα μέσα για την υλοποίησή του, που εξασφαλίζονται με τους ΠΥ άμυνας. Στην περίπτωσή μας αντιμετωπίζονται σοβαρά προβλήματα και στα δύο.

Σημερινή