Αναστήλωση του πύργου που θανατώθηκε ο Ρήγας Βελεστινλής

Η αναστήλωση του πύργου στο Βελιγράδι ξεκινά τον Απρίλιο.

Παρουσιάστηκε σήμερα, Τρίτη, στο Βελιγράδι το σχέδιο για την αποκατάσταση, συντήρηση και αξιοποίηση του πύργου Νέμποϊσα, όπου θανατώθηκε ο Ρήγας Βελεστινλής και οι σύντροφοί του τον Ιούνιο του 1798.

Στην τελετή παρουσίασης που έγινε στο δημαρχείο του Βελιγραδίου παρέστησαν από ελληνικής πλευράς ο αντιπρόεδρος της Ελληνικής Βουλής, Γεώργιος Σούρλας, ο πρέσβης της Ελλάδας στο Βελιγράδι Δημοσθένης Στωίδης, ο πρόεδρος του ΔΣ του ΕΚΒΜΜ, καθηγητής Νίκος Ζίας, καθώς και η επιστημονική συντονίστρια του έργου Ευαγγελία Χατζητρύφωνος.

Από σερβικής πλευράς, χαιρετισμό απηύθυναν ο υπουργός Πολιτισμού της Σερβίας Νέμποϊσα Μπράντιτς, η αντιδήμαρχος Βελιγραδίου Ράντμιλα Χρουστάνοβιτς, η διευθύντρια της δημόσιας επιχείρησης «Κάστρο Βελιγραδίου», Ίβανα Λούτσιτς-Τόσοβιτς και ο πρόεδρος της πενταμελούς σερβο-ελληνικής επιτροπής υλοποίησης του έργου, Γκόικο Σούμποτιτς.

Στο σχέδιο αναστήλωσης του πύργου Νέμποϊσα προβλέπεται μεταξύ άλλων ότι στο εσωτερικό του θα δημιουργηθούν τέσσερα επίπεδα όπου το ένα θα αποτελεί μόνιμα εκθεσιακό - μουσειακό χώρο αφιερωμένο στο έργο και την δράση του Ρήγα Βελεστινλή. Στα άλλα επίπεδα θα λειτουργούν εκθέσεις από τους αγώνες των Σέρβων για ελευθερία αλλά και τους αγώνες άλλων βαλκανικών λαών. Εκτός του πύργου, πέρα από τα έργα γεωστατικής και ανάπλασης, θα δημιουργηθεί και ένας ημιυπόγειος χώρος για εκθέσεις διαλέξεις, μουσικές συναυλίες και άλλες εκδηλώσεις χωρητικότητας 500 ατόμων. Το συνολικό κόστος του έργου θα κυμανθεί περίπου στα 1,8 εκατομμύρια ευρώ εκ των οποίων το ελληνικό κράτος, μέσω της Υπηρεσίας Διεθνούς Αναπτυξιακής Συνεργασίας του υπουργείου Εξωτερικών (Hellenic Aid), θα καταβάλλει 1.380.000 και το υπόλοιπο ποσό ο δήμος του Βελιγραδίου. Το χρονοδιάγραμμα προβλέπει την έναρξη των εργασιών μέσα στο Απρίλιο και την αποπεράτωση τους έως την 31η Δεκεμβρίου του 2009.

Ο Α΄ αντιπρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων, Γεώργιος Σούρλας, μιλώντας στην τελετή παρουσίασης του σχεδίου για την αναστήλωση τόνισε ότι «ακόμη και σήμερα είναι επίκαιρο το όραμα του Ρήγα για ελευθερία, συμφιλίωση, συνεργασία των λαών της Βαλκανικής».

Ο κ. Σούρλας σημείωσε, επίσης, ότι «το έργο και ο αγώνας του Ρήγα, καθώς και η ελληνοσερβική συνεργασία για την αποκατάσταση του Πύργου Νέμποϊσα, η οποία τιμά τη μνήμη και τη συνεισφορά του μεγάλου επαναστάτη και οραματιστή, αποτελούν τεκμήρια της μεγάλης ιστορικής και πολιτιστικής παράδοσης των Βαλκανίων, για την οποία οι βαλκανικοί λαοί πρέπει να αισθάνονται υπερήφανοι».

Ο πύργος Νέμποϊσα χτίστηκε τον 15ο αιώνα από τους Ούγγρους πάνω στα ερείπια ρωμαϊκού πύργου του 1ου μ.Χ. αιώνα. Αργότερα πέρασε στα χέρια των αυστριακών οι οποίοι εξαιτίας της θέσης του, στη συμβολή των ποταμών Σάβου και Δούναβη, τον εξόπλισαν με κανόνια για να αποτρέψουν επιθέσεις του οθωμανικού στόλου. Στο γεγονός ότι αποτελούσε προκεχωρημένο φρούριο αφού βρισκόταν εκτός των βασικού αμυντικού τείχους του κάστρου του Βελιγραδίου οφείλεται και η ονομασία Νέμποϊσα που στην σερβική σημαίνει άφοβος- ατρόμητος.

Στην ιστορία του καταστράφηκε πολλές φορές αλλά πάντοτε ξαναχτιζόταν. Το 1739 όταν το Βελιγράδι έπεσε στα χέρια των Τούρκων ο πύργος μετατράπηκε σε φυλακή, χώρο βασανιστηρίων και μαρτυρίου όσων προσπαθούσαν να αποτινάξουν τον οθωμανικό ζυγό. Χαρακτηριστική είναι γκραβούρα του 18ου αιώνα που απεικονίζει το πύργο και όπου διακρίνονται περιμετρικά του εξωτερικού τοίχου δοκοί απ΄ όπου κρέμονται αγχόνες. Το Νοέμβριο του 1797 οι αυστριακές αρχές συνέλαβαν το Ρήγα Βελεστινλή στην Τεργέστη και μαζί με άλλους εφτά συντρόφους του τον παρέδωσαν στον πασά του Βελιγραδίου ο οποίος αφού τους κράτησε για εφτά μήνες περίπου φυλακισμένους στον πύργο Νέμποϊσα διέταξε, τον Ιούνιο του 1798, να τους στραγγαλίσουν και τα νεκρά σώματα τους τα πέταξαν στον Δούναβη.

KΑΘΗΜΕΡΙΝΗ