Επιχειρησιακή ετοιμότητα της ΠΑ : Ένα βιβλίο, πολλές αντιδράσεις και μια απάντηση στη Βουλή

Του Σάββα Δ. Βλάσση*

Τον περασμένο Σεπτέμβριο κυκλοφόρησε το νέο βιβλίο του πρώην υφυπουργού Εθνικής Αμύνης και Α/ΓΕΕΘΑ Πτεράρχου Νικολάου Κουρή. Υπό τον τίτλο «Αποστολή εξετελέσθη», το βιβλίο ανασκοπεί ορισμένες φάσεις από την ενεργό δράση του συγγραφέα ως στέλεχος των Ενόπλων Δυνάμεων και ως πολιτικό πρόσωπο. Στις 19 Σεπτεμβρίου, στο φύλλο της έγκριτης εφημερίδος «Το Παρόν», έγινε ανυπόγραφη παρουσίαση του βιβλίου με την παράθεση ορισμένων αποσπασμάτων του.

Το νέο βιβλίο του Πτεράρχου Κουρή, φαίνεται ότι προκάλεσε έντονες αντιδράσεις στις τάξεις των συναδέλφων του, αν κρίνουμε από το περιεχόμενο ενός αριθμού επιστολών που λάβαμε το αμέσως μετά διάστημα. Οι επιστολές αυτές απεστάλησαν στην εφημερίδα, δίχως όμως, σύμφωνα με τους συντάκτες των επιστολών, να δημοσιευθεί κάποια εξ αυτών. Επειδή κρίναμε το θέμα αρκετά ενδιαφέρον, κι επειδή νομίζουμε ότι τα αναφερόμενα σε επιστολές και βιβλίο είναι κατά κάποιον τρόπο «επίκαιρα», επειδή αφορούν το πτητικό έργο και την επιχειρησιακή ετοιμότητα της ΠΑ, προσεγγίζουμε το ζήτημα στην μορφή του παρόντος άρθρου.

Αρχικώς παρουσιάζουμε το εν λόγω δημοσίευμα της εφημερίδος, προκειμένου ο αναγνώστης να έχει μια εικόνα για το βιβλίο. Εν συνεχεία δημοσιεύουμε την πλέον αντιπροσωπευτική κι ενδιαφέρουσα, από πλευράς στοιχείων (σύμφωνα πάντα με την κρίση μας) επιστολή που λάβαμε, αυτήν του Αντιπτεράρχου (Ι) ε.α. Παναγιώτη Μπαλέ. Τέλος, προβαίνουμε στην παράθεση σχολιασμού κι εξαγωγής συμπερασμάτων.

ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑ

Σαράντα χρόνια προσφοράς στο έθνος ξετυλίγει ο πτέραρχος Νίκος Κουρής
Σαράντα χρόνια προσφοράς στο έθνος... Από τον ίκαρο, τον πτέραρχο, τον αρχηγό των Ενόπλων Δυνάμεων, τον υφυπουργό Άμυνας, τον διαπραγματευτή σε κρίσιμες συζητήσεις με τους Αμερικανούς, τον ηγέτη που έζησε τις δύσκολες ώρες της κρίσης, που μια τρίχα ήθελε για να ανάψει η φωτιά με την Τουρκία τον Μάρτιο του '87, τον Νίκο Κουρή.
Αποστολή εξετελέσθη... Είναι ο τίτλος τιμής για έναν πραγματικό στρατιώτη, να μπορεί να το πει την ώρα που αποχωρεί με το κεφάλι ψηλά. Αυτόν τον τίτλο δίνει ο θαρραλέος και πιστός στην πατρίδα πτέραρχος Νίκος Κουρής στο βιβλίο του των 127 σελίδων που μόλις τώρα κυκλοφόρησε και, όπως ο ίδιος γράφει στον πρόλογο, «πριν φύγω επιθυμώ να καταθέσω τη μαρτυρία μου»... Από το πολύ ενδιαφέρον αφήγημα της διαδρομής του, που το αφιερώνει «Στη μνήμη των παιδιών της Ελλάδας που έπεσαν στη ''Μάχη του Αιγαίου''» παραθέτουμε το ξεκίνημα και το τέλος της διαδρομής στις Ένοπλες Δυνάμεις του επίτιμου αρχηγού ΓΕΕΘΑ.
Αμφιβάλλω αν η μητέρα μου γνώριζε τι υπέγραφε για τον μοναχογιό της

«Γεννήθηκα και μεγάλωσα στη συνοικία Ελληνορώσων στους Αμπελοκήπους. Μια φτωχή γειτονιά, με μικρές μονοκατοικίες και ένα κοινωνικό περιβάλλον που θα μπορούσαμε να το χαρακτηρίσουμε ανθρώπινο. Όλοι σχεδόν οι γείτονες γνωριζόμαστε, χαιρόμαστε να βλέπουμε τους διπλανούς μας ευτυχισμένους και τους βοηθούσαμε στις δυσκολίες τους.
Μικρός ήμουν ένα λεπτό χλωμό αγόρι, που όμως, όπως θα φανεί αργότερα, είχε μια φλόγα στην καρδιά...
Έφηβος, με τη συγκατάθεση της μητέρας μου, γιατί ο πατέρας είχε πεθάνει πριν από χρόνια, αποφάσισα να δώσω εξετάσεις στη Σχολή Ευελπίδων. Για να προετοιμαστώ παρακολουθούσα απογευματινά μαθήματα σ' ένα φροντιστήριο στην οδό Σόλωνος. Εκεί γνώρισα και άλλα παιδιά, που είχαν κι αυτά τον ίδιο στόχο.
Συνέβη όμως εκείνη τη χρονιά (1948) να μετατεθεί η ημερομηνία των εξετάσεων στη Σχολή Ικάρων, νωρίτερα κατά ένα μήνα. Η αλλαγή αυτή αποδείχθηκε καθοριστική για την παραπέρα πορεία μου. Η παρέα του φροντιστηρίου αποφάσισε να δοκιμάσουμε τις δυνάμεις μας. Να δώσουμε δηλαδή εξετάσεις και στη Σχολή Ικάρων. Αυτό και έγινε...
Η μητέρα μου έδωσε πάλι τη συγκατάθεσή της και υπέγραψε τα σχετικά «χαρτιά». Αμφιβάλλω αν η φτωχή γυναίκα γνώριζε τι υπέγραφε για το μοναχογιό της...
Από την παρέα του φροντιστηρίου πέτυχαν δύο από τους δέκα που προσπάθησαν. Παρουσιαστήκαμε στις 11 Σεπτεμβρίου 1948, σαράντα επιτυχόντες. Εγώ ήμουν δέκατος».
Το τέλος της μακράς πορείας

«Το ΠΑΣΟΚ έχασε τις εκλογές του Ιουνίου του 1989 και σχηματίστηκε νέα κυβέρνηση υπό τον Τζαννή Τζαννετάκη. Την επομένη των εκλογών με κάλεσε στο γραφείο του ο Υπουργός Άμυνας και αγωνιστής της Δημοκρατίας Γιάννης Χαραλαμπόπουλος για να συζητήσουμε τα της παράδοσης του Υπουργείου στον νέο Υπουργό Εθνικής Άμυνας. Με τον Γιάννη Χαραλαμπόπουλο είχαμε άριστες σχέσεις.

Ήταν ο πολιτικός προϊστάμενός μου που καθόριζε τη γραμμή που ακολουθούσαμε.
Δεν παρίστανε τον Στρατηγό και δεν υπήρχε περίπτωση σύγκρουσης αρμοδιοτήτων. Εγώ σαν στρατιώτης υλοποιούσα τις διαταγές του. Με τη χρονική απόσταση από εκείνη την εποχή μπορώ να μιλήσω σήμερα άνετα. Ο Χαραλαμπόπουλος υπήρξε ένας πετυχημένος πολιτικός και ένας από τους συντελεστές της επιτυχίας μας στην κρίση του Μαρτίου του 1987 με τη νηφάλια παρουσία του. Με ρώτησε λοιπόν ο Υπουργός ποια ήταν η γνώμη μου για την πρόθεση ορισμένων συναδέλφων του Υπουργών της απερχόμενης κυβέρνησης να μην παραστούν στην τελετή παράδοσης των Υπουργείων τους. Δεν είχα δυσκολία να απαντήσω. Είπα στον υπουργό:
“Η άρνηση παρουσίας στην τελετή παράδοσης και παραλαβής των απερχομένων Υπουργών αποτελεί πράξη ασύμβατη με τις παραδόσεις της δημοκρατικής παράταξης που αποτελεί τη βάση του ΠΑΣΟΚ. Δεν συμφωνώ να ακολουθήσετε την τακτική που προτίθενται να τηρήσουν ορισμένοι συνάδελφοί σας. Το στράτευμα δεν πρέπει να παραμείνει χωρίς πολιτικό προϊστάμενο ούτε ένα λεπτό!”
Ο Γιάννης συμφώνησε μαζί μου. Κάλεσε τον Διευθυντή του Γραφείου του και του έδωσε οδηγίες για την οργάνωση της τελετής.
Μετά την τελετή υπέβαλα την παραίτησή μου στον νέο Υπουργό.
Έγραψα και εξέπεμψα στις μονάδες των Ενόπλων Δυνάμεων την τελευταία ημερήσια διαταγή μου, με παραινέσεις, ευχόμενος τα καλύτερα, και ακολούθως, σε συγκέντρωση των Επιτελών του ΓΕΕΘΑ, τους ευχαρίστησα για τη συνεργασία και τη μεγάλη συμβολή τους στην προσπάθεια της δημιουργίας μιας ισχυρής αποτρεπτικής δύναμης του έθνους, παρουσία και του νέου Αρχηγού Στρατηγού Βελλίδη.
Ακολούθησε επιθεώρηση του παρατεταγμένου μεικτού αγήματος στον περίβολο του Επιτελείου και πριν αναχωρήσω ασπάστηκα τον αντικαταστάτη μου και του ευχήθηκα επιτυχία. Αμέσως μετά αναχώρησα για το Τατόι, τον χώρο όπου φόρεσα πριν από σαράντα χρόνια τη στολή του αεροπόρου. Σταμάτησα στον χώρο που βρίσκεται το μνημείο των πεσόντων και κατέθεσα στεφάνι από δάφνη. Η τελετή ήταν σεμνή, χωρίς φανφάρες, όπως είχα παρακαλέσει να γίνει.
Κατευθύνθηκα στο οίκημα που τα χρόνια εκείνα στέγαζε τη Μοίρα Ικάρων, εντόπισα το δωμάτιο που είχα φορέσει τη στολή του Ικάρου και φόρεσα πολιτικά.
Με τους λίγους παριστάμενους αξιωματικούς ήπιαμε ένα ποτό και ανταλλάξαμε ευχές.
Καθώς εγκατέλειπα το Τατόι, η συγκίνησή μου ήταν φανερή. Ήταν το αεροδρόμιο όπου είχα υπηρετήσει για σχεδόν δέκα χρόνια. Αρχικά ως Ίκαρος, στη συνέχεια ως εκπαιδευτής αέρος και, τέλος, ως Διοικητής Διοίκησης Αεροπορικής Εκπαίδευσης. Στη διαδρομή, σαν σε ταινία βωβού κινηματογράφου, πέρασαν από το μυαλό μου περιστατικά από την πολυσχιδή σταδιοδρομία μου στις Ένοπλες Δυνάμεις. Το ακροβατικό σμήνος στη Λάρισα, οι μονομαχίες μου με τον Ρότζερς για τη Συμφωνία Επανένταξης.
Κάποια στιγμή μου φάνηκε σαν να άκουσα μια φωνή: ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΕΞΕΤΕΛΕΣΘΗ! είπε και με επανέφερε στην πραγματικότητα! Ξαφνιάστηκα και κοίταξα γύρω μου... Είχα φθάσει στο σπίτι μου... Σαράντα χρόνια προσφοράς στο έθνος τελείωσαν».

ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΤΟΥ ΑΝΤΙΠΤΕΡΑΡΧΟΥ ε.α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΜΠΑΛΕ

Αφορμή της παρούσης μου επιστολής υπήρξε η δημοσίευση στην έγκριτη εφημερίδα σας «ΤΟ ΠΑΡΟΝ» της 19/9/2010, υπό τον τίτλο «ΣΑΡΑΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ ΣΤΟ ΕΘΝΟΣ ΞΕΤΥΛΙΓΕΙ Ο ΠΤΕΡΑΡΧΟΣ ΝΙΚΟΣ ΚΟΥΡΗΣ», άρθρο με αποσπάσματα από το βιβλίο του κ. Κουρή «ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΕΞΕΤΕΛΕΣΘΗ», επί του οποίου έχω να διατυπώσω ορισμένα σχόλια. Θα παρακαλούσα δε για την δημοσίευση αυτής μου της κατάθεσης, η οποία προέκυψε, όπως προανέφερα, εξ αιτίας του δημοσιεύματος της εφημερίδας σας, ως νόμιμο πλέον, εκτιμώ, δικαίωμά μου, να εκφρασθώ επί του περιεχομένου του, μέσω της ιδίας εφημερίδας. Αλλά ταυτόχρονα το θεωρώ και υποχρέωσή μου, ως μέλος της αεροπορικής οικογένειας, να διατυπώσω δημοσίως τις απόψεις μου σε όσα ο κ. Κουρής από την πλευρά του καταθέτει. Επιπροσθέτως και για την εφημερίδα σας, πιστεύω, υπάρχει επίσης δεοντολογική υποχρέωση, πέραν της νομικής, για δημοσίευση της επιστολής μου, στο αμέσως προσεχές φύλλο της, και σε ανάλογη θέση, έτσι ώστε να ενημερωθεί πληρέστερα το αναγνωστικό σας κοινό, για πεπραγμένα του Πτεράρχου Ν. Κουρή και να κρίνει ακριβέστερα και αντικειμενικότερα «τα σαράντα χρόνια προσφοράς του στο Έθνος», όπως ο ίδιος επαίρεται.

Σπεύδω, εξαρχής, να καταθέσω, ότι στα πρώτα μου βήματα στην Αεροπορία είχα την τύχη, και το εννοώ απολύτως, να υπηρετήσω υπό τις διαταγές του κ. Κουρή σε πολεμική Μοίρα, τότε που με το παράδειγμά του ενέπνεε και με τις συμβουλές του δίδασκε, τους υφισταμένους του, πίστη και αφοσίωση στο καθήκον και στην αποστολή της Αεροπορίας. Τις Αρχές του όμως αυτές, δυστυχώς, τις παραβίασε ποικιλοτρόπως ο Πτέραρχος Κουρής, στην πορεία του στην ΠΑ, πολύ σοβαρά δε μετά την άνοδό του στην θέση του Αρχηγού ΓΕΑ. Κατόπιν αυτού, προσωπικά θέτω ευθέως, όπως και άλλοι Συνάδελφοι, υπό αμφισβήτηση, όπως στην συνέχεια θα παραθέσω, αρκετά σημεία των πεπραγμένων του κ. Κουρή, ως Αρχηγού ΓΕΑ και ΓΕΕΘΑ, που καταρρίπτουν απολύτως τον υπερφίαλο κομπασμό του για «40ετή προσφορά του στο ΕΘΝΟΣ». Καθώς διατείνεται, δηλαδή, ότι η προσφορά του υπερέβη τα στενά όρια της ΠΑ και των ΕΔ, ακόμη και τα όρια της Πατρίδος και της χώρας, και κάλυψε, κατά τον ίδιο πάντοτε, το «Ελληνικό Έθνος» απανταχού της γης.

Προσωπικά θα ήθελα να απευθύνω στον κ. Κουρή, το καταστάλαγμα των βαθύτερων αισθημάτων μου, απέναντί του, με τους στίχους του ποιητή, σε ελαφρά παράφραση: «που είσαι νιότη που μού ΄λεγες (εμένα), πως θα γινόταν Ηγέτης (αυτός), άλλος (ο άξιος δηλ. Μοίραρχός μας, στην 343 Μ)». Όμως ο κ. Κουρής δυστυχώς, για όλους μας και την ΠΑ ακόμη χειρότερα, «άλλαξε» ως Α/ΓΕΑ και Α/ΓΕΕΘΑ, και παραβίασε πολλές από τις Αρχές Ηγεσίας, που μας δίδασκε τότε, και πολλές αξίες θυσίασε στο βωμό σκοπιμοτήτων, αρνητικά οπωσδήποτε δρώμενα από έναν στρατιωτικό Ηγέτη, ο οποίος οφείλει πάντοτε να προτάσσει, υπερασπίζεται, προάγει και προνοεί για το αξιόμαχο των ΕΔ, έναντι παντός άλλου εμβόλιμου συμφέροντος, ή προσωπικής «ανταποδοτικής» προσδοκίας. Θέλω δε να πιστεύω, ότι εκθύμως θα δεχθεί την κριτική μου αυτή, κριτική από συνάδελφό του που ο ίδιος παλαιότερα τον χαρακτήριζε «πρότυπο αξιωματικού».

Όσον αφορά το έργο του, κάτι που ισχύει φυσικά για τον καθένα μας, η αδέκαστη Ιστορία είναι εκείνη που θα κρίνει την όποια προσφορά του, με βάση τα πραγματικά «πεπραγμένα» του, στις θέσεις αυτές, και όχι τα φληναφήματα και τους αυτοεπαίνους περί «προσφοράς στο Έθνος», που αναφέρει στο βιβλίο του, για τις ανάγκες, προφανέστατα, και τα ελλείμματα της τραυματισμένης υστεροφημίας του. Την οποία, υστεροφημία του, προσωπικά πιστεύω ότι, θα υπηρετούσε καλύτερα, εάν στο βιβλίο του αφιέρωνε μία παράγραφο και ζητούσε δημοσίως συγγνώμη για «τυχόν», έστω, «λανθασμένες αποφάσεις» του, που έβλαψαν το αξιόμαχο της Αεροπορίας μας, ή που αδίκησαν αξιόλογα, άριστα και ανιδιοτελή στελέχη της, τα οποία, καθ’ όλη την καριέρα τους, υπηρέτησαν με πίστη και αφοσίωση Πατρίδα και Αεροπορία.
Για την τεκμηρίωση της αμφισβήτησής μου, σε πτυχές του «έργου και της προσφοράς» του κ. Κουρή, παραθέτω, στην συνέχεια, μερικά από τα «πεπραγμένα» του, ως Αρχηγού ΓΕΑ και ΓΕΕΘΑ, όπως και άλλα τινά στοιχεία από την «πολυσχιδή», όπως ο ίδιος την αποκαλεί, σταδιοδρομία του στις Ένοπλες Δυνάμεις, προκειμένου οι αναγνώστες του δημοσιεύματος της 19/9/2010, να μπορέσουν, και με τα καινούργια δεδομένα, να κρίνουν σωστά και ακριβοδίκαια την όλη του προσφορά, η οποία φυσικά πόρρω απέχει, κατά την γνώμη μου πάντοτε, της πραγματικής προσφοράς του, αναγομένης μάλιστα μεγαλόσχημα, υπό του ιδίου, σε «προσφορά στο έθνος»:

1ον Ο κ. Κουρής, 11ος των εξελθόντων της τάξεως 1950 της Σχολής Ικάρων –το σημειώνω ιδιαίτερα, όχι προς ψόγον, αλλ’ επειδή ο ίδιος τονίζει το 10ος κατά την εισαγωγή του στην Σχολή, ενώ αποσιωπά ευσχήμως την σειρά εξόδου του απ’ αυτή– τον Ιανουάριο του 1982, επελέγη από την νέα τότε διακυβέρνηση ΠΑΣΟΚ ως Αρχηγός ΓΕΑ, διαδεχθείς, τον τότε Α/ΓΕΑ Πτέραρχο Δημ. Παπαγεωργίου, της προηγουμένης αυτού τάξεως 1949, η οποία μάλιστα τάξη, του 1949, είχε αποδώσει στον Κλάδο και άλλον Α/ΓΕΑ, ήτοι δύο συνολικά, (και) τον Πτέραρχο Περ. Οικονόμου. Το επισημαίνω δε τούτο ιδιαίτερα για να δούμε στην συνέχεια από ποια Τάξη, της Σχολής Ικάρων, επέλεξε τον διάδοχό του ο κ. Κουρής, αλλά και πόσες ενδιάμεσες Τάξεις Ιπταμένων αποδεκάτισε για να φθάσει στην επιλογή του αυτή.
Στην 3ετή θητεία του, ως Α/ΓΕΑ, ο κ. Κουρής εκτέλεσε πιστά την ΑΠΟΣΤΟΛΗ του κόμματός του. Αποστράτευσε πλήθος εξαίρετων Αξκών –στον υποφαινόμενο ομολόγησε ωμά ότι υλοποίησε εντολή της Κυβέρνησης– και κυριολεκτικά αφάνισε τον ανθό της επετηρίδας των Ιπταμένων. Ένα τεράστιο δηλαδή αριθμό επιχειρησιακών αξκών, περί την ηλικία των 45 ετών, αλλά και μικρότερους, που έτυχε να μην είναι ευνοούμενοι, ή προσκείμενοι στο κόμμα που τον επέλεξε ως Α/ΓΕΑ, ή που δεν δήλωσαν υποταγή, αλλά παρέμεναν πιστοί στα καθήκοντά τους και στον όρκο τους προς την Πατρίδα. Η αξιοκρατία, επί Αρχηγίας του, όπως και επί των διαδόχων του, εξοστρακίσθηκε τελείως, και διαβατήριο ανέλιξης των στελεχών αποτελούσε μόνο η ταυτότητα του κόμματος, ανεξαρτήτως ικανότητας και προσόντων των κρινομένων, όπως θα διαπιστώσουμε και στην συνέχεια της παρούσης. Η αφοσίωσή του δε στην εκτέλεση των εντολών των εγκαθέτων του κόμματος, που ουσιαστικά διοικούσαν την ΠΑ, έφθασε σε σημείο να αποστρατεύσει το σύνολο των Αξκών των ενδιαμέσων έξι (6) τάξεων της Σχολής, μέχρι την τάξη του 1957 (συμπεριλαμβανομένης) πλην ενός, ευνοουμένου της εξουσίας , τον Πτέραρχο Δημ. Αποστολάκη, στον οποίο παρέδωσε την Αρχηγία, αφού ο ίδιος εν τω μεταξύ προβιβάσθηκε, από το κόμμα, στην θέση του Α/ΓΕΕΘΑ.
Επί του συγκεκριμένου «πεπραγμένου» του κ. Κουρή, διερωτώμεθα όλοι, και δικαιολογημένα. Όλες αυτές οι τάξεις της Σχολής Ικάρων, συνολικής δύναμης 165 ιπταμένων αξκών, δεν ανέδειξαν ούτε έναν άξιο και ικανό, να διαδεχθεί τον κ. Κουρή στην θέση του Α/ΓΕΑ; Και μπορεί να μας εξηγήσει πειστικά, ο κ. Κουρής, ποία υπηρεσιακή ή άλλη ανάγκη, πλην βεβαίως της κομματικής παρέμβασης, επέβαλε να πάει σε διάδοχό του κατά οκτώ (8) ολόκληρα χρόνια νεώτερό του, σε Σειρά Σχολής, δημιουργώντας έτσι σοβαρές αναταράξεις στην δομή της ιεραρχίας και την εσωτερική δομή διοίκησης της ΠΑ; Ουδέποτε συνειδητοποίησε, ο κ. Κουρής, ότι έτσι στέρησε άμεσα, την ΠΑ από τις υπηρεσίες πολύτιμων και έμπειρων στελεχών της με άμεσες και δυσμενείς επιπτώσεις στο επιχειρησιακό της έργο και την μαχητικότητά της; Όπως θα δούμε και στην συνέχεια.

2ον Ο κ. Κουρής, με την ανάληψη της Αρχηγίας της ΠΑ το 1982, «παρέλαβε» το Αιγαίο υπό απόλυτη σχεδόν κυριαρχία της Αεροπορίας μας, που βασιζόταν στην άριστη εκπαίδευση των χειριστών μας, τους οποίους οι τούρκοι πιλότοι αντιμετώπιζαν με τέτοιο δέος, ώστε ουδέποτε απετόλμησαν, μέχρι τότε (τέλος 1981), να εμπλακούν μαζί τους σε αερομαχίες. Στην πράξη, μόλις οι αναχαιτιστές μας προσήγγιζαν την παραβιασθείσα περιοχή, οι τούρκοι πιλότοι απομακρύνονταν αμέσως.
Δυστυχώς όμως, πολύ γρήγορα, με την εφαρμογή στο επιχειρησιακό πεδίο κάποιων περίεργων θεωριών, πέραν των αθρόων αποστρατειών, –θεωρίες-ιδέες του κομματικού εγκάθετου του τομέα Επιχειρήσεων, που επέβαλε ο κ. Κουρής ως Διευθυντή, αποστρατεύοντας εντελώς αδικαιολόγητα και άκρως πρόωρα ένα από τους ικανότερους και πλέον αξιόλογους αξκούς που ανέδειξε η ΠΑ, τον Πτέραρχο Ευ. Καμπιώτη– θεωρίες-ιδέες όπως π.χ. «ότι οι ώρες του μηνιαίου προγράμματος εκπαίδευσης αέρος των χειριστών μας είναι πολλές και δεν χρειάζονται». Και περικόπηκαν από τις 18 ώρες –ήταν το ελάχιστο όριο εκπαίδευσης αέρος των χειριστών, όλων των προηγμένων αεροποριών Ευρώπης και Αμερικής– στις 12 ώρες. Ή «ότι τα συστήματα αυτοπροστασίας των α/φών είναι περιττά “λιλιά”, άνευ επιχειρησιακής αξίας, που δεν μας χρειάζονται», και καταθέτω συγκεκριμένα ότι ήταν και ο πραγματικός λόγος της μη αγοράς και μη εγκατάστασης στα αεροπλάνα της αποκληθείσης τότε «αγοράς του αιώνα», αλλά και αργότερα. Και άλλες παρόμοιες «φαντασιώσεις» του ιδίου άσχετου περί τα επιχειρησιακά Διευθυντή, τις οποίες όμως, για τους δικούς του προσωπικούς λόγους και σκοπούς έσπευδε πάντοτε να υιοθετήσει και εφαρμόσει ο κ. Κουρής στην ΠΑ. Αυτά όλα, όπως γίνεται αντιληπτό, είχαν σαν αποτέλεσμα την ταχεία μείωση του επιπέδου ικανότητας των μαχητών αεροπόρων μας. Έτσι, η Αεροπορία μας συνεχώς έφθινε σε ικανότητα και μαχητικότητα, ενώ η τουρκική ανέβαινε και προοδευτικά έγινε πιο επιθετική, τόλμησε εμπλοκές και αερομαχίες, με τελικό αποτέλεσμα να παραδώσει ο κ. Κουρής στους κομματικούς διαδόχους του, μία άλλη πραγματικότητα στην περιοχή, με τους τούρκους να «αλωνίζουν», κυριολεκτικά σε όλο το Αιγαίο, κάτι που συνεχίζουν μέχρι σήμερα.

3ον Η Συμφωνία Επανένταξης στο ΝΑΤΟ, έργο σκληρών διαπραγματεύσεων διακλαδικής ομάδος Επιτελών, της οποίας υπήρξα μέλος, υπό τον Πτέραρχο Ευ. Παπαευσταθίου, είχε ολοκληρωθεί και υπογραφεί επί Αρχηγίας ΓΕΕΘΑ του Στρατηγού Ιω. Ντάβου, και επικυρώθηκε από την DPC το 1980, αρκετά δηλ. πριν την ανάληψη της Αρχηγίας ΓΕΕΘΑ από τον κ. Κουρή. Ωστόσο ένα μείζον, ομολογώ, ζήτημα της Συμφωνίας, το αφορών στα όρια ευθύνης του νεοΐδρυόμενου στην Λάρισα, υπό Έλληνα Διοικητή, 7ου Συμμαχικού Αεροπορικού Στρατηγείου(7 ΑΤAF), παρέμεινε ανοικτό ώστε να αντιμετωπισθεί αργότερα, υπό ευνοϊκότερες συνθήκες, με την χώρα μας εντός, και όχι εκτός, του ΝΑΤΟ. Ήταν ένας στρατηγικός ελιγμός, που αποφάσισε, ορθότατα, η τότε Ελληνική Κυβέρνηση για την παράκαμψη του VETO που προέβαλε η Τουρκία στη επανένταξή μας.
Οι «μονομαχίες» που αναφέρει ο κ. Κουρής ότι έκανε με τον Ρότζερς για την Συμφωνία Επανένταξης, προφανώς αφορούσαν το συγκεκριμένο θέμα, που έτσι και αλλιώς ήταν υποχρεωμένος ως εκ της θέσεώς του, Α/ΓΕΕΘΑ και Εθνικός Εκπρόσωπος στο ΝΑΤΟ, να δώσει την μάχη του σ’ αυτό, και μακάρι να την είχε κερδίσει. Δεδομένου όμως ότι το εν λόγω πρόβλημα όχι μόνο παραμένει άλυτο μέχρι σήμερα, αλλά μας προέκυψε, προ έτους περίπου, και νέα προσπάθεια του ΝΑΤΟ για ίδρυση Συμμαχικού Στρατηγείου στην Λάρισα υπό Τούρκο (!!!) Διοικητή, υποδηλώνει ότι οι διατυμπανιζόμενες «μονομαχίες» του κ. Κουρή με τον Ρότζερς υπήρξαν άκαρπες και αναποτελεσματικές.

4ον Για την κρίση του Μαρτίου 1987, έχω να παρατηρήσω τα εξής: Κυριολεκτικά εν μέσω κρίσεως, η τότε Ηγεσία της ΠΑ υπό την υψηλή εποπτεία του αεροπόρου Α/ΓΕΕΘΑ κ. Κουρή, καθόσον ο τότε Α/ΓΕΑ απουσίαζε για λόγους υγείας στο εξωτερικό, προέβη σε αποστρατείες πλήθους, άνω των 20 εμπειρότατων ιπταμένων αξκών (Φλωρίνης, Πανταζόπουλος, Αθανασιάδης, Γεωργακόπουλος, Καραθανάσης, Μπαραμπούτης, Μήτσαινας κ.ά.) μαχητών πρώτης γραμμής, δηλ. στελεχών χρήσιμων και αναγκαίων στην προετοιμασία και διεξαγωγή ενδεχομένων επιχειρήσεων. Μια πράξη, δηλαδή, αντιεπιχειρησιακή, εν μέσω κρίσεως, απερίσκεπτη και επιπόλαιη, της Ηγεσίας της ΠΑ, με σοβαρές επί πλέον επιπτώσεις στην συνοχή και το ηθικό στο σύνολο του προσωπικού της ΠΑ, διαστάσεων καταστροφής, σε ενδεχόμενη σύγκρουση. Εκτός εάν, η Ηγεσία της ΠΑ, ενεργούσε εντός του πνεύματος σεναρίου, που πράγματι κυκλοφόρησε τότε, με την έναρξη της κρίσης, ότι επρόκειτο δηλ. «για ελεγχόμενη κρίση εσωτερικής κατανάλωσης, που ξέφυγε, όμως, του ελέγχου κάποια στιγμή και έγινε πραγματική». Ας θυμηθούμε και συνεκτιμήσουμε, ακόμη, την πανικόβλητη απόφαση της Ηγεσίας, για την έκτατη και προσωρινή μετακίνηση στο ΑΤΑ-Ε/ΚΑΕ, ουσιαστικά ως «τοποτηρητή και αναπληρωτή»!!! του τότε Αρχηγού ΑΤΑ, του αξιότατου επιχειρησιακά Υποπτεράρχου (Ι) Επ. Παπαδόπουλου, ορθότατη βεβαίως επιλογή, για την αντιμετώπιση της κατάστασης, κατώτερο κατά βαθμό του Αντιπτεράρχου Αρχηγού ΑΤΑ, επιλογής επίσης του κ. Κουρή, για να προετοιμάσει και διεξάγει τις επιχειρήσεις του Αρχηγείου και των πολεμικών του Μονάδων σε περίπτωση που η κρίση κατέληγε σε εμπλοκή. Αντιλαμβάνεται βέβαια, εν προκειμένω, και ο πλέον αδαής, το επιχειρησιακό επίπεδο του «επιτηρούμενου Αντιπτεράρχου Αρχηγού ΑΤΑ», επιλογή όπως προαναφέρθηκε του κ. Κουρή. Αναλογιζόμενος δε, πάντοτε, το τραγελαφικό σκηνικό που είχε δημιουργηθεί, στην καρδιά του πολεμικού βραχίονα της Αεροπορίας μας, του ΑΤΑ, με ευθύνη της Ηγεσίας, επιλογής(ών) του κ. Κουρή, προσθέτω ανακουφισμένος, ευτυχώς για την χώρα που εκείνη η κρίση δεν εξελίχθηκε σε εμπλοκή.
Στο πολιτικό επίπεδο, η κρίση έληξε με την δημόσια δήλωση - δέσμευση της Ελληνικής Κυβέρνησης, ότι δεν προτίθεται να διενεργήσει υποθαλάσσιες έρευνες στο Αιγαίο. Η δήλωση έγινε ευθύς μετά από σχετική δήλωση - απαίτηση του Οζάλ σε δημοσιογράφους στο Λονδίνο. Συγκεκριμένα, ο τούρκος Πρωθυπουργός, ο οποίος επέστρεφε από το ταξίδι του στις ΗΠΑ, όπου είχε υποβληθεί σε εγχείρηση καρδιάς, διανυκτέρευσε στο Λονδίνο όπου ερωτήθηκε, από τους δημοσιογράφους, για την κορύφωση της κρίσεως, και το Πίρι Ρέις στο Αιγαίο, και εάν επρόκειτο η χώρα του να προχωρήσει σε πολεμική σύγκρουση με την Ελλάδα. Ο τούρκος Πρωθυπουργός δήλωσε, τότε, ότι θα αποσύρει το Πίρι Ρέις, εάν και η Ελλάδα δηλώσει ότι δεν θα προχωρήσει σε έρευνες για πετρέλαιο στο Αιγαίο. Η Κυβέρνηση ορθώς, κατά την γνώμη μου, πράξασα, ορθότατα, θα έλεγα, συνεκτιμώντας και την κατάσταση στη ΠΑ, που περιγράφηκε στην προηγουμένη παράγραφο, ανταποκρίθηκε «εκτονωτικά» στην δήλωση Οζάλ, χωρίς όμως μνεία του πρωτοκόλλου της Βέρνης, αλλά στο Αιγαίο.
Όμως η δήλωση της Κυβέρνησης, θεωρητικά, «ακύρωσε» το Πρωτόκολλο της Βέρνης του 1976, μεταξύ των δύο χωρών, που καθόριζε συγκεκριμένες περιοχές αποφυγής «προκλητικών ενεργειών» εκατέρωθεν, ενώ η νέα κυβερνητική δήλωση αναφερόμενη στο Αιγαίο, αφορά πλέον σε όλες τις περιοχές του. Ούτως εχόντων των πραγμάτων, νομίζουμε, ότι περιττεύουν τα εύσημα που απονέμει ο κ. Κουρής, σε εαυτούς και αλλήλους, «συντελεστές της επιτυχίας στην κρίση του Μαρτίου του 1987», που αναφέρει στο βιβλίο του.

5ον Ο τρόπος παραιτήσεως του Α/ΓΕΕΘΑ κ. Κουρή, τον Ιούνιο του 1989 που έχασε το ΠΑΣΟΚ τις εκλογές, όπως και η παραίτηση του τότε Αρχηγού της ΠΑ, αμέσως δηλαδή με την εκλογή της νέας Διακυβέρνησης, αποτελεί έμμεση πλην σαφή ομολογία, ότι υπήρξαν αμφότεροι οι υπηρέτες και τα όργανα του κόμματος στην κορυφή της Ηγεσίας των ΕΔ και της ΠΑ, γεγονός που επιβεβαιώνει έμμεσα και την ακρίβεια των προαναφερθέντων πεπραγμένων τους. Κρίνεται δε ως απαράδεκτη ενέργεια υπεύθυνου στρατιωτικού Ηγέτη και σίγουρα εκτός των παραδόσεων και της δεοντολογίας των Ενόπλων μας Δυνάμεων. Επί του προκειμένου, θα ήθελα, ακόμη, να θυμίσω στον Πτέραρχο Κουρή, ότι ο προκάτοχός του Α/ΓΕΑ Δημ. Παπαγεωργίου ανέμενε επί 3μηνο την επιλογή Α/ΓΕΑ, της νέας Διακυβέρνησης ΠΑΣΟΚ, για την παράδοση των καθηκόντων του τον Ιανουάριο του 1982 στον ίδιο. Ωστόσο, κατά το διάστημα αυτό, ο κ. Παπαγεωργίου ασκούσε κανονικά τα καθήκοντά του, ως υπεύθυνος Ηγέτης, υπεύθυνος για την άμυνα και την ασφάλεια της χώρας.
Με όσα ελάχιστα, βασικά λόγω χώρου, προηγουμένως αναφέρθηκαν, από τα «πεπραγμένα» του Πτεράρχου Ν. Κουρή στις θέσεις Α/ΓΕΑ και Α/ΓΕΕΘΑ, σαφώς προκύπτει ότι έφερε σε πέρας επιτυχώς, άριστα θα έλεγα, μόνο την κομματική του ΑΠΟΣΤΟΛΗ ή ακόμη, σε συνδυασμό, και την ατομική του ΑΠΟΣΤΟΛΗ, επιδιώκοντας την προσωπική του ανέλιξη. Οι Συνάδελφοί του προτείνουν, να συμπληρώσει τον τίτλο του βιβλίου του αναλόγως, αλλάζοντάς τον σε «ΚΟΜΜΑΤΙΚΗ ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΕΞΕΤΕΛΕΣΘΗ». Όσον αφορά δε τον υπερφίαλο αυτοχαρακτηρισμό του για «40ετή προσφορά του στο Έθνος», οι παροικούντες την Ιερουσαλήμ του απαντούν ότι η προσφορά του «εζυγίσθη, εμετρήθη και ευρέθη ελλειποβαρής και υπερτιμολογημένη» και αρνούνται να την «παραλάβουν». Επιπροσθέτως, του επισημαίνουν, ότι δεν εκδίδουν «Πιστοποιητικά Γνησιότητας», σε αμφιβόλου ποιότητας «προϊόντα». Αρμόδιος για να κρίνει το βιβλίο και τα έργα του, ως δημοσίου ανδρός, είναι ο ιστορικός του μέλλοντος.

Με εκτίμηση
Παναγιώτης Η. Μπαλές
Αντιπτέραρχος (Ι) ε.α.
Αναστάσεως 131
Παπάγου 156 69

ΣΧΟΛΙΑ

Από το περιεχόμενο της ανωτέρω επιστολής, κρίνουμε σκόπιμο να σταθούμε ενδεικτικώς και μόνο σε δύο σημεία.

Πρώτον, την όντως «ανεξήγητη» απόφαση στην δεκαετία του 1980 για την προμήθεια 80 μαχητικών αεροσκαφών F-16 και Mirage 2000, δίχως όπλα BVR και ηλεκτρονικά συστήματα αυτοπροστασίας. Σοβαρότατες ελλείψεις για μία αεροπορία η οποία ήδη από την προηγουμένη δεκαετία είχε εντάξει σε υπηρεσία βλήματα BVR ημιενεργού καθοδηγήσεως AIM-7 Sparrow και είχε αρχίσει να σχεδιάζει τον εφοδιασμό των Phantom με το ηλεκτρονικό σύστημα αυτοπροστασίας DIAS.
Μπορούμε να υποθέσουμε ότι επειδή εκ των πραγμάτων η απόφαση της τότε κυβερνήσεως για προμήθεια δύο διαφορετικών τύπων αεροσκαφών, συνοδευόταν από το μειονέκτημα του σαφώς υψηλότερου κόστους, καταβλήθηκε κάθε προσπάθεια ώστε αυτό να διατηρηθεί σε «ελεγχόμενα» επίπεδα. Όπως όλα δείχνουν, αυτό έγινε εις βάρος της ΠΑ, αφού το ΓΕΑ προέβη στην σύνταξη υποβαθμισμένων επιχειρησιακών απαιτήσεων, μη περιλαμβάνοντας βλήματα BVR και ηλεκτρονικά συστήματα αυτοπροστασίας…
Ιδίως στην περίπτωση των 40 Mirage 2000EG/BG, των οποίων το κόστος ήταν υψηλότερο των F-16, ήταν εμφανής η προσπάθεια περιορισμού της συνολικής δαπάνης, με την επιλογή υποσυστημάτων υποδεέστερων επιδόσεων σε σχέση με τις βέλτιστες λύσεις που προσέφερε ο κατασκευαστής. Ενδεικτικώς, παρόλο που η Dassault Aviation είχε αναπτύξει και προσέφερε το πιο εξελιγμένο ραντάρ RDI, που προοριζόταν κυρίως για αποστολές Αναχαιτίσεως και μόλις είχε υιοθετηθεί και από την Γαλλική Αεροπορία, το ΓΕΑ προτίμησε το «βασικό» RDM. Το RDM, σαφώς υποδεέστερο του RDI, διέθετε διαμορφώσεις για αποστολές αέρος-εδάφους. Γενικώς ήταν ένα ραντάρ πολλαπλού ρόλου, το οποίο όμως δεν χρειαζόταν η ΠΑ, εφόσον ήταν σαφές ότι αυτή θα αξιοποιούσε τα Mirage 2000 αποκλειστικώς στην Αναχαίτιση… Σε κάθε περίπτωση, το RDM απεδείχθη μια αποτυχία, καθώς διαπιστώθηκαν προβλήματα στις επιδόσεις του και απαιτήθηκαν τροποποιήσεις. Το διάστημα των διαπραγματεύσεων ήταν μακρύ, η ελληνική πλευρά ως ένδειξη διαμαρτυρίας διέκοψε τις παραλαβές μετά το 28ο αεροσκάφος και η ΠΑ, για σοβαρό χρονικό διάστημα στερήθηκε σημαντικό αριθμό αεροσκαφών, ενώ επιχειρούσε με 28 Mirage 2000 που έφεραν ραντάρ ανεπαρκών επιδόσεων.
Το, κατ’ αυτό τον τρόπο, τεχνητώς συγκρατηθέν κόστος της «αγοράς του αιώνα», εκτοξεύθηκε μετά από ορισμένα έτη, όταν έγιναν οι συμπληρωματικές παραγγελίες για βλήματα BVR και ηλεκτρονικά συστήματα αυτοπροστασίας. Δεν είναι τυχαίο προφανώς, ότι οι προμήθειες αυτές προωθήθηκαν μετά την κυβερνητική αλλαγή του 1989. Γεγονός που στην ουσία επιβεβαιώνει ότι τα προηγούμενα έτη η ηγεσία της ΠΑ ακολουθούσε άβουλα στα εξοπλιστικά προγράμματα την υπαγορευθείσα ανορθολογική γραμμή της κυβερνήσεως. Φθάνοντας δε μέχρι του σημείου, για να «καλύψει» τις εισηγήσεις της, να απαξιώνει τα ανωτέρω αναγκαία συστήματα, χαρακτηρίζοντάς τα ως (περιττά) «λιλιά».

Το δεύτερο σημείο που στεκόμαστε, αφορά την επάρκεια εκπαιδεύσεως των Ιπταμένων της ΠΑ, στην οποία ως ένα μετρήσιμο μέγεθος θεωρούνται οι ώρες πτήσεως που συμπληρώνουν αυτοί κάθε μήνα.
Στο βιβλίο «Αποστολή εξετελέσθη», αποκαλύπτεται η Έκθεση πεπραγμένων Α/ΓΕΑ το διάστημα Ιανουαρίου 1982 – Δεκεμβρίου 1984, δηλαδή την περίοδο του Πτεράρχου Κουρή. Στο κεφάλαιο της εκθέσεως για την Επιχειρησιακή Εκπαίδευση, αναφέρεται σχετικώς: «Καθιερώθηκε αρχικά ελάχιστος αριθμός ωρών ετησίως για κάθε χειριστή οι 180 ώρες και το 1984 οι 204 ώρες (12x17), που είναι πολύ κοντά στις 240 ώρες το χρόνο, που αποτελεί και τον επιθυμητό στόχο μιας πραγματικά ετοιμοπόλεμης Αεροπορίας» (σελ. 108).
Και παρακάτω: «Αποτέλεσμα του νέου προγράμματος ήταν να αυξηθεί ο αριθμός ωρών πτήσεως μαχητικών αεροσκαφών από το επίπεδο των 59.000 περίπου, που ήταν τα έτη 1978, 1979, 1980 και 1981, στις 72.400 το 1983 και στις 73.400 το 1984. Αυτό επέτρεψε για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες να υπερβούν οι χειριστές των Μοιρών μας τις 180 ώρες το χρόνο, που αποτελεί και το ελάχιστο παραδεκτό όριο για τις προηγμένες Αεροπορίες» (σελ. 109).

Αν και επί του συγκεκριμένου, η ανωτέρω επιστολή δεν συμφωνεί με το περιεχόμενο του βιβλίου, σημασία έχει να εξεταστεί το επίπεδο εκπαιδεύσεως που παρέχει σήμερα η ΠΑ. Τούτο καθίσταται εφικτό χάρη στα αποκαλυπτικά στοιχεία που δόθηκαν από τον ΥΕΘΑ, σε απάντησή του στις 21 Σεπτεμβρίου 2010, σε σχετική ερώτηση βουλευτού που κατατέθηκε στις 31 Αυγούστου τρέχοντος. Στην ερώτησή του, σημειώνει μεταξύ άλλων ο βουλευτής: «Η μείωση όμως των ωρών εκπαίδευσης κατά 40% όπως αναφέρεται δημιουργεί ένα μεγάλο έλλειμμα μαχητικής ικανότητας με απρόβλεπτες συνέπειες την ώρα της κρίσης».
Στην απάντησή του ο ΥΕΘΑ αποκαλύπτει: «Το α΄ εξάμηνο του 2010 οι τοποθετημένοι Ιπτάμενοι ήταν τριακόσιοι τριάντα ένας (331) και οι προσκολλημένοι εβδομήντα τέσσερις (74). Εκτέλεσαν συνολικά 21.723 ώρες και οι μέσοι όροι ωρών πτήσης ανά εξάμηνο και Ιπτάμενο ήταν 58,7 για τους τοποθετημένους και 31 για τους προσκολλημένους. Το α΄ εξάμηνο του 2008 οι τοποθετημένοι Ιπτάμενοι ήταν τριακόσιοι είκοσι τέσσερις (324) και οι προσκολλημένοι εκατόν τέσσερις (104). Εκτέλεσαν 23.853 ώρες και οι μέσοι όροι ωρών πτήσης ανά εξάμηνο και Ιπτάμενο ήταν 64,4 για τους τοποθετημένους και 28,8 για τους προσκολλημένους».
Από τα ανωτέρω στοιχεία και σύμφωνα με τα στοιχεία που παραθέτει ο Πτέραρχος Κουρής, βλέπουμε ότι το πτητικό έργο της ΠΑ σήμερα, είναι σοβαρά μειωμένο σε σχέση με το πρώτο ήμισυ της δεκαετίας του 1980. Συγκεκριμένα, το α΄ εξάμηνο του 2010, οι Ιπτάμενοι εμφανίζονται να συμπληρώνουν κατά μέσον όρο μόλις 9,78 ώρες πτήσεως/μήνα (οι τοποθετημένοι) και 5,16 (οι προσκολλημένοι). Η ίδια κατάσταση ίσχυε και το 2008, όταν, κατά το α΄ εξάμηνο οι Ιπτάμενοι συμπλήρωσαν κατά μέσον όρο 10,73 ώρες πτήσεως/μήνα (οι τοποθετημένοι) και 4,8 (οι προσκολλημένοι).
Τα ανωτέρω νούμερα είναι πολύ χαμηλότερα από τα στάνταρ του ΝΑΤΟ, που όπως είδαμε, στην δεκαετία του 1980 προέβλεπαν την συμπλήρωση 204 ωρών πτήσεως/έτος, δηλαδή 17 ώρες/μήνα, ανά Ιπτάμενο. Είναι όμως και αισθητά χαμηλότερα από το ελάχιστο παραδεκτό όριο των 180 ωρών/έτος και 15 ωρών/μήνα ανά Ιπτάμενο, που είχε καθορίσει το ΓΕΑ στο πρώτο ήμισυ της δεκαετίας του 1980!
Είναι φυσιολογικό να προκύπτουν σοβαρά ερωτηματικά που φέρνουν στην επικαιρότητα και την αλόγιστη μείωση των λειτουργικών δαπανών που έχει επιβληθεί από τις κυβερνήσεις των τελευταίων ετών και ιδίως στην ΠΑ.

Στο συγκεκριμένο σημείο, υφίσταται μία αντιπαράθεση απόψεων. Από την μία πλευρά, τονίζεται ότι ακριβώς επειδή πολλές πολεμικές Μοίρες έχουν διπλό ρόλο, σε αντίθεση με ό,τι συνέβαινε στην δεκαετία του 1980, είναι ακόμη πιο επιτακτικό να συμπληρώνουν οι Ιπτάμενοι πολύ περισσότερες ώρες. Στην USAF επί παραδείγματι, στην περίπτωση αυτή ο Ιπτάμενος έπρεπε να βάζει περί τις 22-25 ώρες/μήνα! Ως εκ τούτου, η σημερινή δραστική μείωση των ωρών πτήσεως, την στιγμή που πολεμικές Μοίρες με τα πλέον εξελιγμένα μαχητικά (335, 340, 343 Μοίρες) επιχειρούν σε διπλό ρόλο, θέτει το ζήτημα με ακόμη πιο έντονο τρόπο.
Σε αντιδιαστολή με αυτά, έρχεται η άποψη ανωτάτων αξιωματικών της ΠΑ, οι οποίοι τονίζουν ότι οι συνθήκες έχουν αλλάξει πολύ από την δεκαετία του 1980. Ο Ψυχρός Πόλεμος ανήκει στο παρελθόν και καμμία αεροπορία στο ΝΑΤΟ δεν ακολουθεί το παλαιό «όριο» των 17 ωρών πτήσεως/μήνα. Επιπλέον, οι νέες τεχνολογίες και οι σοβαρές πρόοδοι στον χώρο της εξομοιώσεως, έχουν ως αποτέλεσμα ο Ιπτάμενος να μπορεί να εκτελέσει κάποιες ασκήσεις στον εξομοιωτή, ενώ παλαιότερα ήταν απολύτως απαραίτητο να πετάξει. Έτσι λοιπόν, το ετοιμοπόλεμο μετράται όχι τόσο από τον αριθμό των ωρών που πετά ο Ιπτάμενος, όσο από το αν εκτελεί σε μηνιαία βάση έναν συγκεκριμένο αριθμό απαιτητικών ασκήσεων μάχης. Κι εδώ είναι το ζήτημα. Οι περικοπές στις δαπάνες, να μην φτάσουν στο οριακό σημείο και να υποχρεώσουν την ΠΑ να κόψει κάποιες από τις ασκήσεις αυτές. Ήδη αυτό έχει γίνει με αεροπορίες (π.χ. Σουηδία) που δεν αντιμετωπίζουν προκλήσεις όπως η ΠΑ. Συνοψίζοντας, εφόσον οι πολεμικές Μοίρες ακολουθούν το καθορισμένο πρόγραμμα πιστά, το αξιόμαχο δεν επηρεάζεται, κάτι που όπως τονίζεται από έμπειρα στελέχη και την ανωτάτη ηγεσία της ΠΑ, ισχύει απολύτως. Ωστόσο, αυτό που μπορεί να αντιπαραβάλει κανείς στα ανωτέρω, είναι ότι μπορεί ο Ψυχρός Πόλεμος να ανήκει στην ιστορία, η τουρκική απειλή όμως που αντιμετωπίζει η ΠΑ, εξακολουθεί να είναι υπαρκτή. Σε τί διαφέρει σήμερα η αντιμετώπιση της απειλής, σε σχέση με την φύση αυτής στην δεκαετία του 1980;
*Το ανωτέρω άρθρο δημοσιεύεται στο τελευταίο τεύχος του περιοδικού Δούρειος Ίππος