Τουρκική αποβατική άσκηση στο Αιγαίο και «ανατολίτικες προβοκάτσιες»

Του Χρήστου Μηνάγια

Από 26 έως 27 Μαΐου 2011 οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις επρόκειτο να πραγματοποιήσουν την τελική φάση της διακλαδικής αποβατικής ασκήσεως Efes-2011 στην περιοχή του κόλπου Doğanbey/Seferihisar, πλην όμως τόσο αυτή όσο και η αεροναυτική άσκηση Denizkurdu-2011 που διεξαγόταν παράλληλα, ακυρώθηκαν ύστερα από σχετική ανακοίνωση του τουρκικού Γενικού Επιτελείο Ενόπλων Δυνάμεων στις 24-5-2011. Η άσκηση Efes άρχισε στις 3-5-2011 και στη συνέχεια ακολούθησε η αεροναυτική άσκηση Denizkurdu-2011 με τον τουρκικό στόλο να εξέρχεται από τις ναυτικές βάσεις στις 16-5-2011 και να πραγματοποιεί θαλάσσια επιχειρησιακή εκπαίδευση και εκπαίδευση αεροναυτικής συνεργασίας στο Αιγαίο.

Επισημαίνεται ότι, ενώ οι εν λόγω ασκήσεις βρισκόταν σε εξέλιξη, παρουσιάσθηκε από τουρκικής πλευράς μια κλιμάκωση προκλητικών δηλώσεων και γεγονότων, τα οποία διαμόρφωσαν ένα αρνητικό κλίμα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις και κατέδειξαν για μια φορά ακόμη την τουρκική αδιαλλαξία και αμφισβήτηση των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων στο Αιγαίο. Φυσικά, όλα αυτά δεν είναι καινοφανή, δεδομένου ότι περιλαμβάνονται στο Σχέδιο Επιχειρήσεων SUGA της Διοίκησης των Τουρκικών Ναυτικών Δυνάμεων (σ.σ. υπόθεση Ergenekon), πολλά σημεία του οποίου φαίνεται ότι εξακολουθούν να υιοθετούνται από την κυβέρνηση του Ερντογάν χωρίς καμία πρόθεση για αλλαγή τους. Μερικά από αυτά φαίνονται ακολούθως:

• Το Αιγαίο και η Ανατολική Μεσόγειος θα πρέπει να μετατραπούν σε περιβάλλον διεξαγωγής επιχειρήσεων.
• Να δημιουργηθούν καταστάσεις αύξησης της έντασης χωρίς να προκληθεί σύγκρουση με την Ελλάδα κατά τη διάρκεια διεξαγωγής των ασκήσεων στο Αιγαίο.
• Τα σενάρια όλων των ασκήσεων και εκπαιδεύσεων σε θέματα τακτικής θα αναφέρονται στα νησιά.
• Θα ενημερώνεται άμεσα η κοινή γνώμη μέσω της ιστοσελίδας του τουρκικού ΓΕΕΘΑ για κάθε αναχαίτιση ή παρενόχληση που θα πραγματοποιούν οι ελληνικές ένοπλες δυνάμεις στα τουρκικά αεροσκάφη και πλοία.
• Διεξαγωγή επιχειρήσεων αναγνώρισης και επιτήρησης στα νησιά προκειμένου να διαπιστωθούν οι ελληνικές δραστηριότητες στις εν λόγω περιοχές.
• Να αποτραπεί η Ελλάδα να δημιουργήσει τετελεσμένα στα νησιά, σε νησίδες και σε βραχονησίδες που τις παραχωρήθηκαν με συμφωνίες.
• Κατόπιν διαταγής, θα πραγματοποιούνται ενέργειες που κλιμακώνουν την κρίση, λαμβάνοντας αντίστοιχα μέτρα βίας και αποτροπής στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο.
• Σε όλα τα μεγάλα αστικά κέντρα, θα πραγματοποιούνται συνέδρια, σεμινάρια, ημερίδες, συγκεντρώσεις κ.λπ., όπου επιστήμονες θα παρουσιάζουν τα προβλήματα του Αιγαίου, τις τουρκικές θέσεις και το δίκαιο της θάλασσας.

Λαμβάνοντας υπόψη όλα τα παραπάνω κρίνεται σκόπιμο να σας παραθέσουμε στη συνέχεια τη χρονολογική εξέλιξη της κατάστασης που διαμόρφωσαν οι Τούρκοι μέχρι και την ακύρωση των προαναφερθεισών αποβατικών και αεροναυτικών ασκήσεων τους στο Αιγαίο:

3-5 Μαΐου 2011

Από 3 έως 5 Μαΐου 2011 οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις πραγματοποίησαν τη διακλαδική άσκηση έρευνας και διάσωσης Anadolu Yıldızı-2011 μεταξύ Μυτιλήνης και Χίου. Επισημαίνεται ότι στην αρχική ενημέρωση που πραγματοποιήθηκε σε δημοσιογράφους και σε 26 στρατιωτικούς παρατηρητές από 20 χώρες, οι Τούρκοι παρουσίασαν χάρτη, όπου η ελληνική περιοχή έρευνας και διάσωσης απεικονίζεται ως τουρκική. Επίσης, ιδιαίτερο ενδιαφέρον προκάλεσε σχετικό δημοσίευμα της τουρκικής εφημερίδος Sabah/5-5-2011 το οποίο ανέφερε τα εξής: «…..Φέτος από τη γείτονα μας δεν υπήρξε καμία αναχαίτιση/παρεμπόδιση κατά την άσκηση Anadolu Yıldızı που διεξήχθη μεταξύ της Μυτιλήνης και της Χίου. Αυτή η ομαλοποίηση στο Αιγαίο ήταν αποτέλεσμα μιας συμφωνίας που υπογράφηκε μεταξύ των δύο χωρών….»

3 Μαΐου 2011

Έναρξη της διακλαδικής αποβατικής ασκήσεως Efes-2011.

7 Μαΐου 2011

Δήλωση του Namık Kemal Zeybek αρχηγού του κόμματος DP (Demokrat Parti) από τη Σμύρνη, αναφέροντας ότι τα νησιά Αγαθονήσι και Φαρμακονήσι ανήκουν στην Τουρκία και ότι τελούν υπό ελληνική κατοχή.

11 Μαΐου 2011

Το τουρκικό Γενικό Επιτελείο Ενόπλων Δυνάμεων στην επίσημη ιστοσελίδα του ανακοίνωσε ότι ένα ελληνικό σκάφος του λιμενικού και ένα αλιευτικό παραβίασαν τα τουρκικά χωρικά ύδατα στα Ίμια.

11-13 Μαΐου 2011

Πραγματοποιήθηκε στην Κων/πολη η διεθνής έκθεση αμυντικής βιομηχανίας IDEF-2011, όπου οι Τούρκοι παρουσίασαν τα νέα τους οπλικά συστήματα πολλά από τα οποία θα χρησιμοποιούντο παρουσία ξένων στρατιωτικών παρατηρητών στην τελική φάση της ασκήσεως Efes-2011.

16 Μαΐου 2011

Έναρξη της αεροναυτικής ασκήσεως Denizkurdu-2011 και έξοδος του τουρκικού στόλου από τις ναυτικές βάσεις Gölcük, Σμύρνης και Aksaz.

18 Μαΐου 2011

Το τουρκικό Γενικό Επιτελείο Ενόπλων Δυνάμεων στην επίσημη ιστοσελίδα του ανακοίνωσε ότι, ελληνικά F-16 και Μιράζ-2000 αναχαίτισαν στο διεθνή εναέριο χώρο του Αιγαίου, βόρεια της Ικαρίας και βορειοδυτικά της Χίου, τουρκικά F-16 που μετείχαν στην άσκηση Denizkurdu-2011.

Σε τηλεγράφημά του ο Αμερικανός πρεσβευτής (αποκαλύφθηκε από τα WikiLeaks και δημοσιεύθηκε στα «Νέα») περιγράφει συνάντησή του με τον Aχμέτ Νταβούτογλου στις 23 Ιουνίου 2009, κατά τη διάρκεια της οποίας απέρριψε τις συστάσεις των Αμερικανών για αποφυγή υπερπτήσεων στο Αγαθονήσι και στο Φαρμακονήσι, υποστηρίζοντας ότι είναι… «γκρίζες ζώνες». Ο Νταβούτογλου είπε ότι η κυριαρχία σε αυτούς τους «βράχους είναι υπό αμφισβήτηση, όπως και στο Κάρντακ» (σ.σ.: η τουρκική ονομασία των Ιμίων) και η «Ελλάδα επιλέγει συγκεκριμένα θέματα για να κινητοποιήσει τις ΗΠΑ αντί να αντιμετωπίσει το σύνολο του Αιγαίου με σφαιρικό τρόπο». Τονίζεται ιδιαίτερα ότι είναι η πρώτη φορά που υπάρχει συγκεκριμένη αναφορά αμφισβήτησης της ελληνικής κυριαρχίας των δύο νησιών, καθώς μέχρι προσφάτως η τουρκική πλευρά απέδιδε τις υπερπτήσεις σε δήθεν ελιγμούς που υποχρεώνονται να κάνουν τα τουρκικά μαχητικά που «ανακόπτονται παράνομα» από την ελληνική Πολεμική Αεροπορία.

Ο απόστρατος συνταγματάρχης Ümit Yalım, υποψήφιος βουλευτής του τουρκικού κόμματος DP, συνοδευόμενος από 2 Τούρκους δημοσιογράφους μετέβη με σκάφος στο Αγαθονήσι και στο Φαρμακονήσι προσπαθώντας να αποβιβασθεί παράνομα σε αυτά χωρίς αποτέλεσμα. Επιστρέφοντας στην Τουρκία ο Yalım δήλωσε: «Τα νησιά αυτά βρίσκονται υπό ελληνική στρατιωτική κατοχή και οι ελληνικές αρχές δεν του επέτρεψαν να επισκεφθεί τα δικά μας (τουρκικά) νησιά. Στο Αγαθονήσι υπάρχουν δεκάδες σκάφη και ξενοδοχεία στα οποία κυματίζουν οι σημαίες της Ελλάδος και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Ελλάδα στην πλάτη των δικών μας νησιών κερδίζει πολλά χρήματα. Το Φαρμακονήσι αποτελεί εξ’ ολοκλήρου μια στρατιωτική βάση. Υπάρχει στρατιωτική μονάδα, εκκλησία και οχήματα. Σε τοίχο και στο έδαφος χαράχθηκε η ελληνική σημαία…».

22 Μαΐου 2011

Αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα του κόμματος DP δημοσίευμα με τίτλο: «Στα Ελληνικά νησιά θα αναρτήσουν Τουρκική Σημαία», γνωστοποιώντας ότι, στις 25 Μαΐου ο αρχηγός του κόμματος Namik Kemal Zeybek θα κάνει απόβαση στα νησιά Αγαθονήσι και Φαρμακονήσι που βρίσκονται υπό τον έλεγχο της Ελλάδος. Στη συνέχεια, ο πρόεδρος του DP νομού Σμύρνης Naşit Birgüvi δήλωσε τα εξής: «Πρώτα θα πραγματοποιήσουμε ένα μεγάλο συλλαλητήριο στο Didim (σ.σ. βρίσκεται απέναντι από το Αγαθονήσι και το Φαρμακονήσι). Κατόπιν μαζί με τον Zeybek θα κινηθούμε με σκάφη στο Αγαθονήσι και στο Φαρμακονήσι για να αναρτήσουμε την τουρκική σημαία. Ο σκοπός μας είναι να αφυπνίσουμε την τουρκική κοινή γνώμη. Αυτά τα νησιά σύμφωνα με όλες τις συμφωνίες είναι δικά μας. Θέλουμε να υπενθυμίσουμε ότι τα νησιά βρίσκονται υπό κατοχή. Κανένας δεν θα λησμονήσει τον αγώνα που έγινε για τις βραχονησίδες Ίμια. Ελπίζουμε να μην αντιμετωπίσουμε καμία παρακώλυση.». Επιπρόσθετα δε, οι προθέσεις του Zeybek γνωστοποιήθηκαν και από δημοσίευμα της εφημερίδος Sabah/20-5-2011 με τίτλο: «Ελληνική εκστρατεία από στελέχη του DP».

Προκαλεί ιδιαίτερο ενδιαφέρον το γεγονός ότι η τουρκική κυβέρνηση όχι μόνο δεν προέβη «φανερά» σε καμία κίνηση για να αποτρέψει τον Zeybek από τις παράλογες και προκλητικές του ενέργειες, αλλά την ίδια ημέρα διεύρυνε την προκλητικότητά της και στη Θράκη με τον υπουργό επικρατείας για θέματα Ευρωπαϊκής Ένωσης Egemen Bağış να απευθύνεται σε Έλληνες μουσουλμάνους στην Κομοτηνή, συνοδεύοντας τη σύζυγο του Τούρκου πρωθυπουργού, λέγοντας τα εξής: «Να ξέρετε ότι δεν είστε μόνοι. Η Δυτική Θράκη δεν είναι ορφανή. Στην πραγματικότητα, είμαστε πιο κοντά από κάποιες άλλες περιοχές της Τουρκίας τόσο από θέμα απόστασης όσο και από θέμα καρδιάς».

24 Μαΐου 2011

Το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών με την υπ. αριθ. 135 ανακοίνωσή του σχετικά με τις εκδηλώσεις μνήμης που έγιναν στην Ελλάδα για τη γενοκτονία των Ποντίων, ανέφερε ότι αποδοκιμάζει και καταψηφίζει αυτές τις προβληματικές πρωτοβουλίες, οι οποίες στηρίζονται σε παραποιημένους ιστορικούς ισχυρισμούς και δεν έχουν επιστημονική βάση.

Το τουρκικό κόμμα DP στην επίσημη ιστοσελίδα του ανακοίνωσε ότι στις 25-5-2011 την 13.00 ώρα θα πραγματοποιηθεί συλλαλητήριο στο Didim των δυτικών παραλίων με σύνθημα: «Adalara Sahip Çık (Διεκδικήστε τα Νησιά)» με τη συμμετοχή του προέδρου του Zeybek, χωρίς όμως να αναφέρει εάν θα γίνει η «απόβαση» στα νησιά Αγαθονήσι και Φαρμακονήσι.

Τις απογευματινές ώρες το τουρκικό Γενικό Επιτελείο Ενόπλων Δυνάμεων με την υπ. αριθ. BD – 27 /11 ανακοίνωσή του γνωστοποίησε ότι ακυρώνονται οι διακλαδικές ασκήσεις με πραγματικά πυρά Denizkurdu-2011 και Efes-2011 χωρίς να αναφέρει τους λόγους ακύρωσής τους.

25 Μαΐου 2011

Ο Τούρκος υπουργός Άμυνας από την Αττάλεια όπου βρισκόταν σε σχετική ερώτηση για τους λόγους ακύρωσης των παραπάνω ασκήσεων δήλωσε τα εξής: «Όπως γνωρίζετε επειδή η ιεραρχία (των ενόπλων δυνάμεων) βρισκόταν στην Κων/πολη λόγω μιας άλλης ασκήσεως, δεν είχα μαζί τους καμία προσωπική επαφή. Όμως, απ’ ότι πληροφορήθηκα (η ακύρωση) ήταν αποτέλεσμα εκτίμησης/αξιολόγησης των ενόπλων δυνάμεων. Όπως γνωρίζετε οι ασκήσεις διοργανώνονται από το Γενικό Επιτελείο Ενόπλων Δυνάμεων.»

Δημοσίευμα της εφημερίδος Hurriyet ανέφερε ότι, σύμφωνα με πληροφορίες από το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών, ο Αχμέτ Νταβούτογλου είχε ενημερωθεί για την ακύρωση της ασκήσεως και ότι αυτό δεν έχει σχέση με αμοιβαία αιτήματα για ακυρώσεις ασκήσεων μεταξύ των υπουργείων Εξωτερικών Ελλάδος και Τουρκίας.

Δημοσίευμα τουρκικής ιστοσελίδας που υποστηρίζει τις ένοπλες δυνάμεις ανέφερε τα εξής: «Οι ασκήσεις δεν ακυρώθηκαν αλλά περατώθηκαν νωρίτερα. Προς απόδειξη αυτού, σύντομα το τουρκικό Γενικό Επιτελείο θα δημοσιεύσει φωτογραφικό υλικό των επιχειρησιακών εκπαιδεύσεων κατά τη διάρκεια των ασκήσεων. Ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ απέστειλε προσκλήσεις στον πρόεδρο της Δημοκρατίας και στον πρωθυπουργό για την άσκηση, όμως αυτοί του απάντησαν ότι δεν θα παραστούν λόγω βεβαρυμμένου προγράμματος. Η εξέλιξη αυτή λύπησε τον αρχηγό ΓΕΕΘΑ διότι η απόφαση των δύο πολιτικών ανδρών να μην παραστούν στην άσκηση, ενώ ευρίσκοντο στην Τουρκία, διατάραξε το ηθικό του στρατού. Έτσι ελήφθη η απόφαση για περάτωση των ασκήσεων νωρίτερα του προγραμματισμένου χρόνου.».

Συνεκτιμώντας όλα τα παραπάνω διαπιστώνονται τα εξής:

• Τόσο η τουρκική κυβέρνηση δια στόματος υπουργού Εξωτερικών Αχμέτ Νταβούτογλου όσο και κύκλοι του στρατιωτικού κατεστημένου (περιθωριακοί και μη) αμφισβητούν την ελληνική κυριαρχία στα νησιά Αγαθονήσι και Φαρμακονήσι.
• Οι προκλητικές ενέργειες του τουρκικού κόμματος DP και οι ανυπόστατες απειλές τους για δήθεν αποβάσεις στα νησιά για ανάρτηση της τουρκικής σημαίας, έτυχαν υπέρ του δέοντος προβολής από ελληνικής «δημοσιογραφικής» πλευράς, χωρίς να αξιολογηθεί σε βάθος η γεωπολιτική και στρατιωτική κατάσταση που έχει δημιουργηθεί στη Μεσόγειο το τελευταίο διάστημα.
• Ο Ερντογάν και η κυβέρνησή του εκμεταλλευόμενοι μια πρωτοβουλία «περιθωριακών» τουρκικών κύκλων με αμφιλεγόμενες διασυνδέσεις, η οποία ενόχλησε και ανησύχησε έντονα την Ελλάδα, έδωσαν την εντύπωση, τόσο στην τουρκική όσο και στη διεθνή κοινή γνώμη (ιδίως στις Ηνωμένες Πολιτείες), ότι αποτρέπουν τις προβοκάτσιες, προβάλλοντας, εμμέσως, ότι το Αγαθονήσι και το Φαρμακονήσι ανήκουν στις «γκρίζες ζώνες».
• Οι ασκήσεις Efes-2011 και Denizkurdu-2011 πραγματοποιήθηκαν κανονικά και αξιολογήθηκε η επιχειρησιακή ετοιμότητα των τουρκικών αποβατικών δυνάμεων (σ.σ. Στρατιά Αιγαίου, ειδικές δυνάμεις, ταξιαρχία πεζοναυτών, πολεμικά πλοία, ελικόπτερα και πολεμικά αεροσκάφη). Απλώς, ακυρώθηκε η τελική φάση αυτών, δηλαδή η επίδειξη στους ξένους παρατηρητές και στους δημοσιογράφους αναφορικά με τις τουρκικές δυνατότητες.
• Η ακύρωση των παραπάνω ασκήσεων ήταν σε γνώση του Τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών, ενώ οι απαντήσεις που δόθηκαν από τους επίσημους κρατικούς φορείς για τους λόγους ακύρωσής τους αποτελούν «ανατολίτικα παιχνίδια».
• Όλα αυτά θα πρέπει να τύχουν ιδιαίτερης προσοχής στο μέλλον και ειδικά κατά την ανάλυση των εσωτερικών προβλημάτων της Τουρκίας (σ.σ. κρίση μεταξύ πολιτικής και στρατιωτικής εξουσίας), που παράλληλα επηρεάζουν τις ελληνοτουρκικές σχέσεις και την ασφάλεια πολύ ευαίσθητων εδαφικών μας περιοχών, διότι εσφαλμένες εκτιμήσεις θα έχουν ως αποτέλεσμα να μας οδηγούν σε κινήσεις «καλής θέλησης» προς την τουρκική πλευρά χωρίς να υπάρχει λόγος.

www.geostrategy.gr