"Κούρεμα" στις τραπεζικές καταθέσεις στην Κύπρο

Σε μια εξέλιξη πρωτοφανή για ευρωπαϊκή οικονομία, το Eurogroup και η κυπριακή κυβέρνηση κατέληξαν τα ξημερώματα σε συμφωνία για τριετές πρόγραμμα στήριξης της κυπριακής οικονομίας ύψους περίπου 10 δις Ευρώ, που μεταξύ των όρων της προβλέπει εφάπαξ εισφορά 9,9% για τις καταθέσεις σε κυπριακές τράπεζες άνω των 100.000 ευρώ και 6,75% κάτω απ' αυτό το όριο. Ουσιαστικά πρόκειται για "κούρεμα" καταθέσεων (αν και στις επίσημες ανακοινώσεις και τα ΜΜΕ αποφεύγεται επιμελώς ο όρος) και απώλεια περιουσίας για το σύνολο των καταθετών στις κυπριακές τράπεζες.

Επιπλέον, συμφωνήθηκε να φορολογηθούν οι τόκοι των καταθέσεων με 20-25%, ενώ ο εταιρικός φόρος στην Κύπρο θα αυξηθεί από το 10% στο 12,5%. Τα αναμενόμενα έσοδα από την επιβολή αυτών των τελών εκτιμώνται σε 5,8 δισ. ευρώ. Όπως διευκρινίστηκε, η κυπριακή κυβέρνηση έχει ήδη λάβει τα απαραίτητα μέτρα για την εφαρμογή αυτής της απόφασης, αν και εκκρεμεί η έγκρισή της από την κυπριακή Βουλή, που αναμένεται να γίνει μέσα στο Σαββατοκύριακο.

Πράγματι, η απόφαση εφαρμόζεται ήδη στην Κύπρο, καθώς καταθέτες που πήγαν το πρωί σε τράπεζες για να αποσύρουν χρήματα, διαπίστωσαν πως το ηλεκτρονικό σύστημα δεν λειτουργούσε. Σύμφωνα με το Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων, όταν η λειτουργία αποκαταστάθηκε, φάνηκε πως το σύστημα κατακρατούσε τελικά το ποσό της "εισφοράς".

Υπενθυμίζεται ότι ο κ. Άσμουσεν της ΕΚΤ είχε προσθέσει στη συνέντευξη Τύπου πως αναμένει από την Κύπρο να κυρώσει σε νόμο τη φορολόγηση πριν από την ερχόμενη Τρίτη, όταν θα ξαναλειτουργήσουν οι τράπεζες στη χώρα μετά την αργία της Καθαρής Δευτέρας.
Ήδη έχουν γίνει κινήσεις για να παγώσουν οι καταθέσεις που υπερβαίνουν το όριο για την υψηλή φορολόγηση, όμως τα υπόλοιπα ποσά «θα είναι διαθέσιμα χωρίς περιορισμούς», επεσήμανε ο Άσμουσεν.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Eurogroup, το διοικητικό συμβούλιο του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Στήριξης (ESM) θα είναι σε θέση να εγκρίνει επίσημα την πρόταση για οικονομική στήριξη έως το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Απριλίου, υπό την αίρεση της ολοκλήρωσης των εθνικών διαδικασιών έγκρισης της βοήθειας. Ακόμα, επισημαίνεται ότι το Eurogroup προσβλέπει σε μια συμφωνία μεταξύ της Κύπρου και της Ρωσίας για «χρηματική συνεισφορά».

Την ικανοποίησή του για την επίτευξη συμφωνίας σχετικά με τη δανειακή σύμβαση της Κύπρου, εξέφρασε ο επικεφαλής του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ, λέγοντας ότι είναι μία συμφωνία που υιοθετήθηκε ομόφωνα, ενώ παράλληλα χαιρέτισε την εποικοδομητική και ρεαλιστική στάση της νέας κυβέρνησης της Κύπρου. Τόνισε ότι η συμφωνία προβλέπει τη διασφάλιση της βιωσιμότητας του χρέους στα επίπεδα του 100% ως το 2020, με οικονομική στήριξη που θα φτάνει ως τα 10 δισ. ευρώ.

Ο κ. Ντάισελμπλουμ ανέφερε, ότι με τις αποφάσεις διασφαλίζεται η βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους της Κύπρου, άποψη με την οποία συμφώνησε και η διευθύντρια του ΔΝΤ, Κριστίν Λαγκάρντ. Όπως είπε η κ. Λαγκάρντ, η συμμετοχή του ΔΝΤ στο πρόγραμμα στήριξης της Κύπρου είναι βέβαιη, αλλά δεν έχει ακόμα διευκρινιστεί το ακριβές ποσό της συνεισφοράς του. Σύμφωνα με πληροφορίες, η συνεισφορά θα ανέρχεται σε 1 δισ. ευρώ περίπου.

Εξάλλου, στο πρόγραμμα στήριξης της Κύπρου θα συνεισφέρει και η Ρωσία, όπως εξήγησε ο κ. Ντάισελμπλουμ, σημειώνοντας ωστόσο, ότι η συνεισφορά αυτή «δεν θα είναι ιδιαίτερα υψηλή» και θα περιορισθεί στην επιμήκυνση της ωρίμανσης των υφιστάμενων δανείων από τη Ρωσία και στη μείωση του επιτοκίου δανεισμού.

Ο επικεφαλής του ESM Κλάους Ρέγκλινγκ τόνισε ότι η οικονομική στήριξη προς την Κύπρο θα είναι τριετούς διάρκειας και ότι οι σχετικές δόσεις θα καταβάλλονται στη Λευκωσία σε τριμηνιαία βάση. Ο Όλι Ρεν, από την πλευρά του, επεσήμανε ότι η σημασία της κυπριακής οικονομίας για την ευρωζώνη είναι «συστημικού χαρακτήρα».

Αναλυτικά, η ανακοίνωση του Eurogroup

«Το Eurogroup χαιρετίζει την πολιτική συμφωνία που επιτεύχθηκε με τις κυπριακές αρχές για την εγκαθίδρυση ενός προγράμματος οικονομικής προσαρμογής. Το πρόγραμμα θα βασίζεται σε φιλόδοξα μέτρα, προκειμένου να διασφαλιστεί η σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού τομέα, σε αποφασιστική δράση, προκειμένου να εφαρμοστεί η απαιτούμενη δημοσιονομική προσαρμογή και οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που θα στηρίξουν την ανταγωνιστικότητα καθώς και τη βιώσιμη και ισόρροπη ανάπτυξη, επιτρέποντας την αντιμετώπιση των μακροοικονομικών ανισορροπιών.

Το Εurogroup χαιρετίζει τους όρους αναφοράς για μια ανεξάρτητη αξιολόγηση σχετικά με την εφαρμογή του πλαισίου κατά του ξεπλύματος χρήματος στα κυπριακά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, περιλαμβάνοντας τη Moneyvall, παράλληλα με ένα ιδιωτικό διεθνή ελεγκτικό οίκο και έχει λάβει διαβεβαιώσεις ότι η έναρξη αυτού του ελέγχου είναι άμεση. Σε περίπτωση που διαπιστωθούν προβλήματα στην εφαρμογή αυτού του πλαισίου, θα διορθωθούν ως μέρος των προϋποθέσεων του προγράμματος.

Το Eurogroup επιδοκιμάζει τις κυπριακές αρχές για τα βήματα που έχουν κάνει προς την υιοθέτηση δημοσιονομικών μέτρων, τα οποία έχουν συμφωνηθεί με την Επιτροπή, σε συνεργασία με την ΕΚΤ και το ΔΝΤ. Αυτά προβλέπουν, ειδικότερα, την υιοθέτηση μέτρων σταθεροποίησης που αναλογούν στο 4,5% του ΑΕΠ. Το Eurogroup καλωσορίζει τη δέσμευση των κυπριακών αρχών να επιταχύνουν τις προσπάθειες στον τομέα των ιδιωτικοποιήσεων.

Το Eurogroup καλωσορίζει τη δέσμευση των κυπριακών αρχών να λάβουν πρόσθετα μέτρα, ενεργοποιώντας ίδιους πόρους, προκειμένου να περιορίσουν το μέγεθος της οικονομικής βοήθειας που συνδέεται με το πρόγραμμα προσαρμογής. Αυτά τα μέτρα περιλαμβάνουν την εισαγωγή μιας εμπροσθοβαρούς εφάπαξ εισφοράς σταθερότητας που θα εφαρμόζεται σε καταθέτες που κατοικούν και δεν κατοικούν στην Κύπρο.

Τα πρόσθετα μέτρα περιλαμβάνουν την αύξηση της παρακράτησης φόρου στο κεφαλαιακό εισόδημα, την αναδιάρθρωση και ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, την αύξηση του εταιρικού φόρου και τη συμμετοχή των κατόχων αξιογράφων. Το Eurogroup προσβλέπει σε μια συμφωνία μεταξύ της Κύπρου και της Ρωσίας για χρηματική συνεισφορά.

To Eurogroup εκφράζει την πεποίθηση ότι αυτές οι πρωτοβουλίες και η αυστηρή εφαρμογή των συμφωνηθέντων όρων θα επιτρέψει στο Κυπριακό δημόσιο χρέος, το οποίο προβλέπεται να φτάσει στο 100% του ΑΕΠ το 2020, να παραμείνει σε βιώσιμη τροχιά και να ενισχύσει την προοπτική οικονομικής ανάπτυξης. Η σημερινή εύθραυστη κατάσταση του χρηματοπιστωτικού τομέα της Κύπρου, σε συνδυασμό στο μεγάλο μέγεθός του σχετικά με το ΑΕΠ της χώρας, θα αντιμετωπιστεί μέσα από τον κατάλληλο περιορισμό του, με τον εγχώριο τραπεζικό τομέα αν φτάνει στα επίπεδα της ΕΕ, μέχρι το 2018, διασφαλίζοντας με τον τρόπο αυτό τη μακροχρόνια βιωσιμότητα και τις καταθέσεις.

Παράλληλα, το Eurogroup χαιρετίζει το γεγονός ότι θα μπορούσε να επιτευχθεί μια συμφωνία για τις ελληνικές θυγατρικές κυπριακών τραπεζών, που προστατεύουν τη σταθερότητα, τόσο του ελληνικού, όσο και του κυπριακού τραπεζικού συστήματος και δεν θα επιβαρύνει το ελληνικό δημόσιο χρέος. Με βάση αυτά τα δεδομένα, το Eurogroup θεωρεί ότι επί της αρχής, η οικονομική βοήθεια προς την Κύπρο θα διασφαλίσει την οικονομική σταθερότητα της Κύπρου και της ευρωζώνης συνολικά, με τη χορήγηση μιας οικονομικής βοήθειας, η οποία έχει περιοριστεί μέχρι τα 10 δις. ευρώ. Το Eurogrop θα καλωσόριζε μια συμβολή του ΔΝΤ στη χρηματοδότηση αυτού του προγράμματος.

Το Eurogroup καλεί τις κυπριακές αρχές και την Επιτροπή, σε συνεργασία με την ΕΚΤ και το ΔΝΤ, να ολοκληρώσουν τάχιστα το Μνημόνιο. Το Eurogroup θα εξετάσει τα έγγραφα του προγράμματος που έχουν ετοιμαστεί από την Τρόικα και από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας, όταν αυτά καταστούν διαθέσιμα. Οι σχετικές εθνικές διαδικασίες που απαιτούνται για την έγκριση της οικονομικής βοήθειας μέσα από τον ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης, πρόκειται να δρομολογηθούν.

Το Eurogroup αναμένει ότι το διοικητικό συμβούλιο του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Στήριξης θα είναι σε θέση να εγκρίνει επίσημα την πρόταση για οικονομική στήριξη έως το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Απριλίου του 2013, υπό την αίρεση της ολοκλήρωσης των εθνικών διαδικασιών έγκρισης της βοήθειας».

(Με στοιχεία από www.in.gr, www.naftemporiki.gr)