Δέκα ερωτήσεις και απαντήσεις για την ΑΟΖ
Δευτέρα 22 Απριλίου 2013
του Άγγελου Συρίγου*
Η Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) είναι μία θαλάσσια ζώνη. Ξεκινά από εκεί που τελειώνει η αιγιαλίτιδα ζώνη (στην περίπτωση της Ελλάδος στα 6 μίλια). Εκτείνεται έως 200 μίλια από τις ακτές.
Στο στενό θαλάσσιο χώρο της Μεσογείου κανένα κράτος, περιλαμβανομένης και της Ελλάδος, δεν έχει δυνατότητα για πλήρη ανάπτυξη της ΑΟΖ λόγω της εγγύτητας με γειτονικά κράτη. Μέσα στην ΑΟΖ το κράτος ασκεί μεταξύ άλλων:
α. “Κυριαρχικά δικαιώματα” για την έρευνα και εκμετάλλευση των πλουτοπαραγωγικών πηγών στο βυθό, στο υπέδαφος και στα υπερκείμενα ύδατα.
β. Δικαιοδοσία για τη λήψη μέτρων προστασίας του θαλάσσιου περιβάλλοντος
2. Σε τί διαφέρει η ΑΟΖ από την υφαλοκρηπίδα;
Οι κύριες (αν και όχι όλες) διαφορές είναι οι ακόλουθες:
Διαφορά 1: Η ΑΟΖ περιλαμβάνει τον βυθό, το υπέδαφος και τα υπερκείμενα ύδατα. Η υφαλοκρηπίδα περιλαμβάνει μόνον τον βυθό και το υπέδαφος της θάλασσας. Δεν περιλαμβάνει τα υπερκείμενα ύδατα.
Διαφορά 2: Τα δικαιώματα και οι δικαιοδοσίες ενός κράτους επί της ΑΟΖ αποκτώνται μόνον όταν το κράτος κηρύξει ρητώς τη συγκεκριμένη θαλάσσια ζώνη. Αντιθέτως, «τα δικαιώματα του παράκτιου Κράτους στην υφαλοκρηπίδα δεν εξαρτώνται από την πραγματική ή ιδεατή κατοχή ή από οποιαδήποτε ρητή διακήρυξη» (άρθρο 77) και υπάρχουν “εξ υπαρχής” και “αυτοδικαίως”.
Διαφορά 3: Η ΑΟΖ περιλαμβάνει και την εκμετάλλευση των πλουτοπαραγωγικών πηγών αλλά και την προστασία και τον περιβαλλοντικό έλεγχο αυτών των πηγών καθώς και την επιστημονική έρευνα. Η υφαλοκρηπίδα αναφέρεται αποκλειστικώς στην (οικονομική) εκμετάλλευση των πλουτοπαραγωγικών πηγών του βυθού και του υπεδάφους.
3. Δεν έχει απορροφήσει ο θεσμός της ΑΟΖ την υφαλοκρηπίδα;
Όχι. Και οι δύο θαλάσσιες ζώνες είναι εξ ίσου ισχυρές στο νομικό πεδίο. Η Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας δέχεται την αυτόνομη ύπαρξη τους. Επιπλέον, στη Σύμβαση αναφέρεται ρητώς ότι ένα κράτος που έχει θεσπίσει ΑΟΖ, ασκεί τα δικαιώματα επί του βυθού και του υπεδάφους της ΑΟΖ, σύμφωνα με τα οριζόμενα στα σχετικά άρθρα για την υφαλοκρηπίδα (άρθρο 56). Επομένως, για να δούμε ποιά δικαιώματα ασκεί ένα κράτος επί του βυθού και του υπεδάφους της ΑΟΖ του, πρέπει να ανατρέξουμε στις σχετικές διατάξεις για την υφαλοκρηπίδα.
4. Πόσες χώρες έχουν κηρύξει ΑΟΖ σε όλο τον κόσμο;
Η θέσπιση ΑΟΖ ξεκίνησε τη δεκαετία του 1970. Σήμερα από τα 150 κράτη που έχουν δυνατότητα να διεκδικήσουν ΑΟΖ, τα 129 έχουν προχωρήσει στην κήρυξή της. Στη Μεσόγειο από τα 21 κράτη της περιοχής, μόνον τα 8 έχουν θεσπίσει ΑΟΖ. Στα κράτη που δεν έχουν θεσπίσει ΑΟΖ περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, η Ισπανία, η Γαλλία και η Ιταλία (η Ισπανία έχει, όμως, θεσπίσει ζώνη προστασίας της αλιείας και οι άλλες δύο χώρες, έχουν θεσπίσει ζώνες οικολογικής προστασίας). Η Τουρκία έχει θεσπίσει ΑΟΖ στην περιοχή του Ευξείνου Πόντου αλλά όχι στη Μεσόγειο.
5. Η κήρυξη ΑΟΖ θα βοηθήσει στην επίλυση των ελληνοτουρκικών διαφορών;
Κατηγορηματικά όχι. Τα ίδια προβλήματα που υπάρχουν σήμερα με την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας θα εξακολουθήσουν να υφίστανται όταν θεσπισθεί η ΑΟΖ. Σύμφωνα με τη Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας, οι κανόνες οριοθετήσεως των δύο θαλασσίων ζωνών είναι απολύτως ίδιοι. Μοναδική διαφορά είναι ότι με τη θέσπιση ΑΟΖ θα επιβεβαιωθεί ότι το βασικό κριτήριο της θαλάσσιας αυτής ζώνης είναι η απόσταση από τις ακτές και όχι γεωμορφολογικά κριτήρια του βυθού που σχετίζονται με τη γεωλογική υφαλοκρηπίδα. Ούτως ή άλλως, όμως, η Τουρκία έχει πάψει εδώ και χρόνια να επικαλείται γεωμορφολογικά κριτήρια
6. Εάν δεν βοηθά στην επίλυση των ελληνοτουρκικών σχέσεων, γιατί επιθυμούμε την κήρυξη ΑΟΖ;Την Ελλάδα συμφέρει η θέσπιση ΑΟΖ για τους ακόλουθους επτά λόγους:
o Διασφαλίζει την πολιτική και οικονομική ενότητα του ελλαδικού χώρου, τις ηπειρωτικές περιοχές με τα νησιά.
o Προστατεύει το θαλάσσιο περιβάλλον (π.χ. από πετρελαιοκηλίδες) που είναι και ο μόνος πλούτος του Αιγαίου τον οποίο πραγματικά εκμεταλλευόμαστε μέσω του τουρισμού.
o Βοηθά στην αντιμετώπιση της καταστροφής των αλιευτικών πεδίων του Αιγαίου που υπεραλιεύονται συστηματικά πέραν των 6 μιλίων από τις ακτές μας.
o Προσφέρει δυνατότητες οικονομικής εκμεταλλεύσεως πέραν της αιγιαλίτιδας ζώνης μέσω π.χ. της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ρεύματα, ύδατα και ανέμους.
o Έχει ως βάση της το στοιχείο της αποστάσεως από τις ακτές και μόνον. Έτσι καταρρίπτει οποιοδήποτε τουρκικό επιχείρημα για γεωμορφολογικά στοιχεία του βυθού της θάλασσας που θα μπορούσαν να συνδεθούν με την υφαλοκρηπίδα.
o Κλείνει θέματα που δυνητικά θα μπορούσαν να εγερθούν στο μέλλον στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, όπως αυτό της ΑΟΖ.
o Προσφέρει μεγαλύτερη ισχύ σε ένα κράτος η πρόσκτηση αυξημένων αρμοδιοτήτων στις θάλασσες που το περιβάλλουν
7. Γιατί διαδοχικές ελληνικές κυβερνήσεις δεν κήρυξαν ΑΟΖ μέχρι σήμερα;Οφείλεται καθαρά στη φοβική στάση της ελληνικής πλευράς. Η στάση αυτή δεν περιορίζεται μόνον στην ΑΟΖ. Το ίδιο συμβαίνει εδώ και χρόνια με:
o την αύξηση των ελληνικών χωρικών υδάτων (η Ελλάδα είναι το μοναδικό από τα 149 παράκτια κράτη του πλανήτη που έχουν δυνατότητα να επεκτείνουν τα χωρικά τους ύδατα στα 12 μίλια, που δεν έχει ασκήσει αυτό το δικαίωμα),
o την αποφυγή υιοθετήσεως ευθειών γραμμών βάσεως που θα επέτρεπε την αύξηση της ελληνικής αιγιαλίτιδας ζώνης περίπου κατά 5%.
o την άρνηση θεσπίσεως ελληνικής εθνικής ζώνης αποκλειστικής αλιείας 12 μιλίων, παρ’ ότι το έχει ζητήσει η ίδια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δύο φορές (Κανονισμοί της ΕΚ/ΕΕ 3760/1992 & 2371/2002)
o τις ανενόχλητες θρασύτατες υπερπτήσεις τουρκικών αεροσκαφών πάνω από τα νησιά του Αιγαίου.
Ουσιαστικά, από το 1980 που διεκόπησαν οι ελληνοτουρκικές διαπραγματεύσεις, η Ελλάδα, προκειμένου να αποφύγει εντάσεις με την Τουρκία, επέλεξε την πλήρη αποχή από κάθε δραστηριότητα πέραν των ελληνικών χωρικών υδάτων.
8. Ποιές κινήσεις πρέπει να κάνουμε, όταν κηρύξουμε ΑΟΖ;Εν σχέσει προς την ΑΟΖ τρία πράγματα έχουν σημασία: η κήρυξη, η εφαρμογή και η οριοθέτηση. Από τις θέσεις των κομμάτων είναι περίπου σαφές ότι η επόμενη βουλή θα προχωρήσει στην κήρυξη ΑΟΖ. Αυτό δεν αρκεί. Με δεδομένο ότι η οριοθέτηση της ΑΟΖ είναι εξαιρετικά δύσκολη (και στην περίπτωση της Τουρκίας μάλλον απίθανη), το βάρος πρέπει να πέσει στους τρόπους εφαρμογής της ΑΟΖ. Αυτή θα μπορούσε να περιλαμβάνει την αυστηρή εφαρμογή κανόνων περιβαλλοντικής προστασίας των πλοίων που ρυπαίνουν εντός της ΑΟΖ• την πρόταση στην ΕΕ αφ’ ενός να θεσπίσει εντός της ΑΟΖ «προστατευόμενες περιοχές αλιείας» εντός των οποίων θα απαγορεύονται ή θα περιορίζονται ορισμένες μέθοδοι αλιείας και αφ’ ετέρου να αναγνωρίσει ως «τόπους κοινοτικής σημασίας» του Δικτύου Natura, υποθαλάσσιες περιοχές• τη θέσπιση αλιευτικής ζώνης στο Αιγαίο 12 μιλίων και πιθανόν τη θέσπιση de facto “αρχαιολογικής ζώνης” έως 24 μίλια. Σε άλλη περίπτωση ελλοχεύει ο κίνδυνος η ΑΟΖ να θεσπισθεί εν χορδαίς και οργάνοις και στη συνέχεια να μείνει κενό γράμμα.
9. Χρειάζεται να κηρύξουμε ΑΟΖ για να μπορέσουμε να εκμεταλλευθούμε πετρέλαιο ή φυσικό αέριο που βρίσκεται έξω από την ελληνική αιγιαλίτιδα ζώνη;
Κατηγορηματικά όχι! Οι πόροι αυτοί βρίσκονται στο υπέδαφος κάτω από τον βυθό της θάλασσας και καλύπτονται πλήρως από το καθεστώς της υφαλοκρηπίδας.
10. Ποιό είναι το πρόβλημα με το Καστελόριζο;Η τοποθεσία του νησιωτικού συμπλέγματος της Μεγίστης (Καστελόριζο) επιτρέπει στις υφαλοκρηπίδες Ελλάδος και Κύπρου να εφάπτονται. Αντιστοίχως, η τουρκική υφαλοκρηπίδα περιορίζεται σε μία τριγωνική περιοχή ανάμεσα στη Ρόδο και στο Καστελόριζο. Προϋπόθεση είναι το όριο της υφαλοκρηπίδας να χαραχθεί επί τη βάσει της μέσης γραμμής/γραμμής ίσης αποστάσεως μεταξύ των τουρκικών ακτών και του Καστελόριζου, της Ρόδου, της Καρπάθου και της Κρήτης. Η Τουρκία, προφανώς, αντιδρά σε μία τέτοια οριοθέτηση. Για αυτό το λόγο επεδίωξε κατά τις διερευνητικές συνομιλίες της περιόδου 2010-2011, μεταξύ των δύο χωρών, να απομονώσει το Καστελόριζο, ως ευρισκόμενο στην ανατολική Μεσόγειο, από τα υπόλοιπα ελληνικά νησιά. Η απάντηση στις τουρκικές επιδιώξεις είναι ότι η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας (και της ΑΟΖ, οψέποτε θεσπισθεί) θα πρέπει να είναι συνολική και όχι αποσπασματική και να αφορά ενιαία σε όλο το μήκος των ελληνοτουρκικών θαλασσίων συνόρων, από το δέλτα του Έβρου έως και τη Στρογγύλη ανατολικά του Καστελόριζου.
* Ο Άγγελος Συρίγος είναι Επ. Καθηγητής Διεθνούς Δικαίου & Εξωτερικής Πολιτικής στο
Πάντειο Πανεπιστήμιο
Πηγή: infognomonpolitics (πρώτη δημοσίευση στα Επίκαιρα, 22 Μαρτίου 2012)
7 σχόλια:
Στο άρθρο αναφέρονται αλήθειες που συνήθως αποκρύπτονται, πχ η 3η, εν μέρει η 5η και η 9η απάντηση. Κρίνω σκόπιμο όμως να διευκρινιστούν κάποια σημεία.
Α) Στη 2η απάντηση αναφέρεται:
Διαφορά 3: Η ΑΟΖ περιλαμβάνει [...] καθώς και την επιστημονική έρευνα. Η υφαλοκρηπίδα αναφέρεται αποκλειστικώς στην (οικονομική) εκμετάλλευση των πλουτοπαραγωγικών πηγών του βυθού και του υπεδάφους.
Δεν είναι απολύτως ακριβές διότι το Άρθρο 77 προβλέπει:
1. Το παράκτιο κράτος ασκεί στην υφαλοκρηπίδα κυριαρχικά δικαιώματα προς το σκοπό της εξερεύνησης και εκμετάλλευσης των φυσικών πόρων αυτής.
2. Τα δικαιώματα που αναφέρονται στην παράγραφο 1, είναι αποκλειστικά υπό την έννοια ότι άν το παράκτιο κράτος δεν εξερευνά την υφαλοκρηπίδα ή δεν εκμεταλλεύεται τους φυσικούς της πόρους, κανείς δεν μπορεί να αναλάβει αυτές τις δραστηριότητες χωρίς ρητή συναίνεση του παράκτιου κράτους.
Δεν αναφέρω καν τις προβλέψεις στο ΜΕΡΟΣ XIII ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ, θέλοντας να διευκρινίσω πως η επιστημονική έρευνα που αφορά τον βυθό (υφαλοκρηπίδα) δεν προστατεύεται μόνο από την έννοια της ΑΟΖ για να αναφέρεται ως διαφορά.
Β) Στην 4η απάντηση αναφέρεται: "Η Τουρκία έχει θεσπίσει ΑΟΖ στην περιοχή του Ευξείνου Πόντου αλλά όχι στη Μεσόγειο."
Αυτό είναι πραγματικό γεγονός, όμως επαναλαμβάνεται από τους περισσότερους διαστρεβλωμένα καθώς ισχυρίζονται πως ήταν παράνομη θέσπιση αφού η Τουρκία δεν έχει υπογράψει το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας-1982. Πρώτον δεν ήταν παράνομη αφού η ΑΟΖ και όλα τα δικαιώματα της Σύμβασης 1982 αποτελούν αναγνωρισμένο διεθνές εθιμικό κανόνα. Δεύτερον η θέσπιση ΑΟΖ στον Εύξεινο έγινε σε ήδη οριοθετημένη Υφαλοκρηπίδα, απουσία αντίστοιχης οριοθέτησης υφαλοκρηπίδας σε Αιγαίο και Μεσόγειο έχει ως αποτέλεσμα να μην υφίσταται και ΑΟΖ, εφόσον δεν μπορεί να υφίσταται ΑΟΖ σε αμφισβητούμενη -μη οριοθετημένη- υφαλοκρηπίδα.
Γ) Στην 5η απάντηση καταλήγει:
"Μοναδική διαφορά είναι ότι με τη θέσπιση ΑΟΖ θα επιβεβαιωθεί ότι το βασικό κριτήριο της θαλάσσιας αυτής ζώνης είναι η απόσταση από τις ακτές και όχι γεωμορφολογικά κριτήρια του βυθού που σχετίζονται με τη γεωλογική υφαλοκρηπίδα. Ούτως ή άλλως, όμως, η Τουρκία έχει πάψει εδώ και χρόνια να επικαλείται γεωμορφολογικά κριτήρια."
Σχετικά με την υφαλοκρηπίδα η Τουρκία έπαψε να επικαλείται γεωμορφολογικά κριτήρια πολύ απλά διότι έχουν καταρριφθεί στις σχετικές δικαστικές αποφάσεις εδώ και αρκετές δεκαετίες. Έχοντας υπόψη τα αμέσως προηγούμενα που αναφέρει η ίδια απάντηση κι ότι βάσει αυτών τα όρια υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ συμπίπτουν, γίνεται σαφές πως οποιαδήποτε αναφορά σε γεωμορφολογικά κριτήρια προκαλούν σύγχυση.
>συνεχίζεται<
Δ) Στην 8η απάντηση προσωπικά δεν κατανοώ τι σημαίνει "εφαρμογή" ΑΟΖ, πριν οριοθετηθεί και τους τρόπους εφαρμογής που αναφέρονται. Από όσο γνωρίζω αν δεν οριοθετηθεί η ΑΟΖ (εφόσον κηρυχθεί) δεν υφίσταται ως θαλάσσια ζώνη, τα δικαιώματα της απορρέουν εφόσον κηρυχθεί και οριοθετηθεί. Αυτό αναφέρεται στη 2η διαφορά της 2ης απάντησης αλλά δεν διευκρινίζεται ότι δεν αρκεί η κήρυξη αλλά απαιτείται και οριοθέτηση.
Ε) Στην 9η απάντηση χρήσιμο θα ήταν να διευκρινιστεί πως αντίθετα με την ΑΟΖ, βάσει δικαιωμάτων υφαλοκρηπίδας είναι δυνατή η εκμετάλλευση του υποθαλάσσιου ορυκτού πλούτου ακόμα κι αν δεν έχει οριοθετηθεί, αρκεί η συγκεκριμένη περιοχή προς εκμετάλλευση να μην αμφισβητείται, να μην υπάρχει θέμα επικάλυψης. Σε αυτή τη περίπτωση είναι χρήσιμο εργαλείο ο μαθηματικός υπολογισμός της μέσης γραμμής ως γενικός μπούσουλας παρ ότι δεν αποτελεί μέθοδο οριοθέτησης.
ΣΤ) Στη 10η απάντηση χρήσιμο είναι να διευκρινιστεί πως στο απευκταίο σενάριο που οι ελλαδικές θαλάσσιες ζώνες δεν εφάπτονται, δεν σημαίνει πως απομονώνονται κι ότι απαγορεύεται η χρήση θάλασσας και υφαλοκρηπίδας τρίτου κράτους. Αντιθέτως το διεθνές δίκαιο προστατεύει και προβλέπει αυτά τα δικαιώματα.
Η αναφορά της γεωγραφικής τοποθέτησης του Καστελορίζου στη Μεσόγειο δεν αποτελεί τουρκικό ισχυρισμό, τυπικά και επίσημα τα γεωγραφικά όρια του Αιγαίου σταματούν στις βόρειες ακτές των νοτίων νησιών του Αιγαίου, Ρόδου, Καρπάθου, Κρήτης Κυθήρων κλπ ενώ οι νότιες ακτές τους βρέχονται τυπικά και γεωγραφικά από τη Μεσόγειο.
Επίσης δεν τίθεται θέμα απομόνωσης, η κάθε περίπτωση συναφών ακτών εξετάζεται ξεχωριστά, πχ η επήρεια των ακτών της Λήμνου δεν έχει σχέση με την επήρεια του Καστελορίζου. Βάσει Διεθνούς Δικαίου δεν υφίσταται συμψηφισμοί έτσι ώστε να επηρεάζει το ένα το άλλο, παρά αν και μόνο αν η επίλυση περιλαμβάνει κανόνες ex aequo et bono. Σε ενδεχόμενη δικαστική επίλυση αυτό θα πρέπει να δηλωθεί ρητώς από τα κράτη (συνυποσχετικό) που θα δίνουν σχετική αρμοδιότητα για τέτοιους συμψηφισμούς αφού τότε ενεργοποιείται το Άρθρο 293 Εφαρμοστέο δίκαιο "2. Η παράγραφος 1 δεν επηρεάζει την αρμοδιότητα του έχοντος δικαιοδοσία δυνάμει του παρόντος τμήματος δικαστηρίου να αποφασίζει ex aequo et bono σε μία υπόθεση, εφόσον τα μέρη συμφωνούν προς τούτο." Η πρόβλεψη αυτή εναρμονίζεται με εκείνες των άρθρων οριοθέτησης υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ (74-83) που παραπέμπουν στο "άρθρο 38 του καταστατικού του διεθνούς δικαστηρίου."
@Γεράκι
Κατ΄ἀρχήν ὀφείλω εὐθαρσῶς να ὁμολογήσω ότι εἶμαι ἀδαής ὡς προς τα διεθνολογικά,και ότι τις παραπομπές που ἔδωσες στον τελευταίο σου διάλογο με τον Nativist δέν τις ''δούλεψα''(διάολε,χρειάζονται ὁλόκληρα ἐξάμηνα μετά ιδαιτέρων μαθημάτων),ὡστόσο θα ἐπιτρέψω στον εαὐτό μου την ἐξῆς ἀπλή παρατήρηση:
το ex aequo et bono,δέν εἶναι μία ἐπικίνδυνη Κερκόπορτα;
Ξέρεις,ἐδῶ εἶναι Ἑλλαδιστάν...
"Επικίνδυνη κερκόπορτα" θα είναι μια δυσμενής για τα ελληνικά συμφέροντα επίλυση, διμερής ή δικαστική. Τι ορίζουμε όμως "δυσμενή" επίλυση; Η συντριπτική πλειονότητα ορίζει ως τέτοια οποιοδήποτε αποτέλεσμα δεν δικαιώνει πλήρως τις προσδοκίες, οι οποίες σαφώς δεν είναι ρεαλιστικές, αλλά μαξιμαλιστικές τις οποίες φροντίζουν να καλλιεργούν και να συντηρούν κάποιοι ως ρεαλιστικές και δίκαιες "βάσει διεθνούς δικαίου".
Η παραπλανητική εξίσωση μαξιμαλιστικών προσδοκιών ως ρεαλιστικών δεν είναι η μόνη διαστρέβλωση του ευρύτερου ζητήματος. Το πλέον βασικό που πρέπει να κατανοηθεί είναι πως επίλυση βάσει διεθνούς δικαίου δεν δικαιώνει μαξιμαλιστικές προσδοκίες κανενός, αφού το διεθνές δίκαιο οδηγεί σε δίκαιο αποτέλεσμα που δεν δικαιώνει πλήρως το εθνικό συμφέρον (μαξιμαλιστική προσδοκία).
Έχουν καταφέρει να εξισώσουν το "δίκαιο" με το "μαξιμαλιστικό", διαστρεβλώνοντας το διεθνές δίκαιο που δήθεν δικαιώνει το εθνικό συμφέρον. Χαρακτηριστικό δείγμα της διαστρέβλωσης αυτής είναι η δημοσίευση χάρτη της "ιδεατής ΑΟΖ" όπου απεικονίζεται η μέγιστη έκταση της θεωρητικής ΑΟΖ, αν κι εφόσον αποδοθεί πλήρης επήρεια σε όλες τις ελληνικές ακτές εις βάρος όλων των τουρκικών.
Η εικόνα του χάρτη δεν είναι από μόνη της παραπλανητική, αρκεί να κατανοούμε τι βλέπουμε. Αυτό που βλέπουμε είναι η ελληνική μαξιμαλιστική προσδοκία. Αντίστοιχα οι Τούρκοι δημοσιεύουν τους δικούς τους χάρτες με τη δική τους "ιδεατή ΑΟΖ" που απεικονίζει τη δική τους μαξιμαλιστική προσδοκία. Ταυτόχρονα υποστηρίζει η κάθε πλευρά πως οι χάρτες απεικονίζουν τα όρια "βάσει διεθνούς δικαίου". Αυτή ακριβώς είναι η παραπλάνηση, αφού οι χάρτες είναι η διαστρεβλωμένη ερμηνεία του διεθνούς δικαίου που εξυπηρετεί το εθνικό συμφέρον της κάθε πλευράς και σε καμία περίπτωση δεν αποτυπώνει το διεθνές δίκαιο.
Διαστρεβλωμένη ερμηνεία αποτελει ο ισχυρισμός (ελληνική θέση) πως η οριοθέτηση είναι απλός μαθηματικός υπολογισμός γραμμών μέσης απόστασης κι ότι έχουν δικαίωμα, πλήρες μάλιστα, όλες οι ακτές. Αντιστοίχως και ο ισχυρισμός (τουρκική θέση) πως κανένα νησί δεν έχει τέτοιο δικαίωμα. Είναι σαφές πως το διεθνές δίκαιο που εκφράζεται στις δικαστικές επιλύσεις δεν δικαιώνει καμία από τις δύο ερμηνείες, αφενός δεν προβλέπει τη μέση γραμμή ως μέθοδο οριοθέτησης, αντιθέτως την ευθυδικία, κι αφετέρου αποδίδεται μεν μειωμένο ή καθόλου δικαίωμα σε νησιά αλλά υπό συγκεκριμένες συνθήκες και δεν μπορεί να αγνοηθούν καθολικά.
Η κατανόηση της αντικειμενικής δυσκολίας να δικαιωθεί η μαξιμαλιστική προσδοκία βάσει διεθνούς δικαίου οδηγεί κάποιους να εκφράζονται δυσμενώς ως προς το ενδεχόμενο δικαστικής επίλυσης κατηγορώντας το ΔΔΧ και προβλέποντας ότι θα μας αδικήσει. Είναι σαφές ότι δεν θα φταίει κανένας δικαστής, κανένας ξένος δάκτυλος, ούτε κανένα ΔΔΧ, παρά μόνο πως το "εθνικό συμφέρον" προασπίζοντας μαξιμαλιστικές προσδοκίες δεν είναι ταυτόσημο με το "δίκαια λύση" που ορίζει το διεθνές δίκαιο.
Σε αυτό το πρόβλημα δίνει ευελιξία το διεθνές δίκαιο με τη πρόβλεψη επίλυσης ex aequo et bono που αφήνει τα περιθώρια να ληφθούν υπόψη συμψηφισμοί αμβλύνοντας τις δυσμενείς εντυπώσεις και το ανάλογο πολιτικό κόστος, δίνοντας τη δυνατότητα σε κάθε πλευρά να προβάλει στο εσωτερικό της το αποτέλεσμα ως "επιτυχία". Η ελληνική προσπάθεια να οριοθετηθεί όλη η ανατολική πλευρά ως ενιαίο σύνολο κι αλληλένδετα σημαίνει προσπάθεια επίλυσης ex aequo et bono που δύναται να υπάρξουν και συμψηφισμοί και οικονομική συνεκμετάλλευση που δεν θα μπορούσε να προέλθουν διαφορετικά. Η τουρκική πλευρά φαίνεται να μην το επιθυμεί γνωρίζοντας πως βάσει διεθνούς δικαίου, χωρίς συμψηφισμούς, μπορεί να ωφεληθεί περισσότερο.
Για την οριοθέτηση στο Καστελόριζο, και την παραπλανητική εξίσωση των "προσδοκιών" που καλλιεργούνται (ανεύθυνα και για λόγους μικροπολιτικής κατά την γνώμη μου)ως σύμφωνων με το Διεθνές Δίκαιο, υπάρχει η απόφαση του ΔΔ της Χάγης σε μιά ακριβώς αντίστοιχη διαμάχη μεταξύ Bangladesh - Myanmar (St Martin island 2012 dispute), όπως και μιά προηγούμενη (Νήσος Οφέων στην Μ. Θάλλασα, μεταξύ Ρουμανίας-Ουκρανίας), αποφάσεις οι οποίες αντικρούουν την εδώ φιλολογία περί συνορευουσών ΑΟΖ Ελλάδος-Κύπρου
Το ΔΔΧ αναγνώρισε βέβαια πλήρη κυριαρχικά δικαιώματα (ΧΥ 12ΝΜ) στο νησί αλλά όχι ΑΟΖ, εφαρμόζοντας την αρχή της αναλογικότητας
Αρθρα 265, 316, 318 & 319 της απόφασης, χάρτες στις σελίδες 144 & 146
http://www.itlos.org/fileadmin/itlos/documents/cases/case_no_16/1-C16_Judgment_14_02_2012.pdf
@Γεράκι
Εὐχαριστῶ πολύ για την κατατοπιστική ἀπάντηση.
Για την ὥρα κρατάω το''Η Τουρκία φάινεται να μήν το ἐπιθυμεί(το ex aequo et bono)''.
Σε χαιρετῶ,ὅντας βέβαιος ότι το θέμα θα μας ἀπασχολήσει ἐκ νέου,και ότι θα με ξαναϋποστείς.
@Στάθης Δ
Επέτρεψέ μου να διευκρινίσω πως όταν λέμε ότι τους αναγνωρίστηκαν "πλήρη κυριαρχικά δικαιώματα (ΧΥ 12ΝΜ)" εννοούμε ότι τους αποδόθηκε εθνική κυριαρχία μέγιστου εύρους στη θάλασσα, δλδ 12νμ ΧΥ. Οι ειδικοί με και χωρίς εισαγωγικά και οι πολιτικοί συγχέουν την έννοια της εθνικής κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων προκαλώντας αντιστοίχως παραπλανητικούς συνειρμούς σχετικά με το καθεστώς των δικαιωμάτων των θαλασσίων ζωνών. Έτσι διαβάζουμε συνεχώς, ανάμεσα σε δεκάδες άλλες ανακρίβειες, για "θαλάσσια σύνορα" ενώ στη πραγματικότητα θαλάσσια σύνορα υφίστανται μόνο εκεί που επικαλύπτεται η εθνική κυριαρχία, δηλαδή στα ΧΥ κι όχι στα όρια της ΑΟΖ που είναι όρια κυριαρχικών δικαιωμάτων. Ομοίως διαβάζουμε για αμφισβήτηση εθνικής κυριαρχίας του Καστελορίζου ενώ η τουρκική πλευρά διευκρινίζει ρητώς πως δεν αμφισβητεί τα χωρικά του ύδατα, λεπτομέρεια που δεν μπορεί και δεν θέλει να γίνει κατανοητή από όσους έχουν σκοπό τον φτηνό εντυπωσιασμό.
@ΑΧΕΡΩΝ
Ο "καλός Θεός των Ελλήνων" έχει κέφια τις τελευταίες δεκαετίες, εκείνοι που πίεζαν για ΔΔΧ και υπέγραψαν το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας πιέζουν για διακρατική συμφωνία με συμψηφισμούς, να μην πω και συνεκμετάλλευση εκείνους που δεν το υπέγραψαν και δεν ήθελαν ΔΔΧ, όταν συνειδητοποίησαν πως δεν τους ευνοούν εκείνα που προέβαλαν και προβάλλουν ως βάση του δίκιου τους.
Δημοσίευση σχολίου