Mια συνέντευξη του Άλεξ Ρόντος στον Δημήτρη Κωνσταντακόπουλο

Του Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου

Σύμβουλος στο παρελθόν του Γιώργου Παπανδρέου, πρώην διευθυντής αναπτυξιακής συνεργασίας του Υπουργείου Εξωτερικών, επί τιμή πρέσβης της Ελλάδας, ο ¨Αλεξ Ρόντος, ομογενής γεννημένος στην Τανζανία, είχε μια ουσιαστική ανάμειξη στις βαλκανικές, καυκασιανές και μεσανατολικές υποθέσεις στο παρελθόν.

Προσφάτως, το όνομά του ήρθε επανειλημμένα στη δημοσιότητα, αποδίδοντάς του διάφορους ρόλους, όπως μυστικοσύμβουλος του Πρωθυπουργού ή άνθρωπος ειδικών αποστολών για “λεπτά” θέματα, όπως το μακεδονικό ή τα ελληνοϊσραηλινά, προκαλώντας μάλιστα και μια σχετική δήλωση του Υπουργού Εξωτερικών.

Στη συνέντευξη που μας παραχώρησε ο κ. Ρόντος διαψεύδει ότι έχει οποιονδήποτε ρόλο συμβούλου της κυβέρνησης ή του Πρωθυπουργού, υπογραμμίζει όμως ότι διατηρεί τις σχέσεις με τον κ. Παπανδρέου και τους Υπουργούς του. Δεν με ενδιαφέρει το δημόσιο, ούτε η πολιτική, υποστηρίζει, εξηγώντας ότι τον ικανοποιεί πολύ η δουλειά του στον ιδιωτικό τομέα. Μας εξηγεί επίσης τι έγινε στη Γεωργία όπου ήταν σύμβουλος του Προέδρου Σαακασβίλι, όταν ξέσπασε ο πόλεμος, αλλά μοιράζεται μαζί μας και τις εκτιμήσεις του για τα Βαλκάνια και την Κύπρο.

Eρ. Κύριε Ρόντο, το όνομά σας βρίσκεται συνεχώς στη δημοσιότητα, μια αχλύς μυστηρίου μοιάζει να το περιβάλλει. Κάποιοι σας περιγράφουν ως σκιώδη ΥΠΕΞ, άλλοι ως μυστικοσύμβουλο του Πρωθυπουργού, άνθρωπο ειδικών αποστολών, άλλοι ως σχεδόν ύποπτο. Ποιος ακριβώς είστε κ. Ρόντο;

Απάντ. Δεν είμαι τίποτα από αυτά. Είμαι ένας απλός άνθρωπος που είχε την ευκαιρία να βοηθήσει στο παρελθόν τον Πρωθυπουργό, όταν ήταν Υπουργός Εξωτερικών. Μετά το 2004, τα παράτησα όλα και πήγα στον ιδιωτικό τομέα. Κάνω consulting και τέτοια πράγματα. Το 80% του χρόνου μου είναι στο εξωτερικό. Τώρα οι δουλειές μου πάντα είναι τέτοιες, και από το παρελθόν, που κρατάω πολλές επαφές και γνώσεις. Λόγω αυτού, και τα περασμένα χρόνια, πάντα είχα κάποιες επαφές και πάρα πολύ ενδιαφέρον για τα θέματα εξωτερικής πολιτικής, διεθνώς, όχι μόνο τα ελληνικά. Και τώρα, αν θέλει ποτέ ο Πρωθυπουργός ή ο ΥΠΕΞ τη γνώμη μου, είμαι έτοιμος. Αλλά δεν σημαίνει αυτό ότι παίζω κανένα ρόλο. Σήμερα γιορτάζουμε δέκα χρόνια από τα γεγονότα στη Σερβία. Από τότε άρχισαν να λένε ένα σωρό πράγματα για μένα. Η φαντασία κάποιων τους σπρώχνει να γυρεύουν πράγματα που απλώς δεν αληθεύουν. Δεν είμαι σύμβουλος. Γνωρίζω ανθρώπους στην κυβέρνηση, εδώ και δέκα χρόνια, κάποιοι είναι φίλοι.

Ερ. Consulting σε τι;

Απ. Σε πολιτικό κίνδυνο. Aναλύσεις σε άλλες χώρες, που και που, τέτοια πράγματα.

Eρ. Βαλκάνια, Καύκασο κλπ.;

Απ. Βαλκάνια, Καύκασο κλπ. Δεν είμαι οικονομολόγος, δεν κάνω τέτοια πράγματα, δεν είμαι σε αυτόν τον τομέα. Eίμαι ευχαριστημένος από αυτό που κάνω και θα το συνεχίσω. Αποφάσισα προ εξαετίας, με την κυβερνητική αλλαγή, να συνεχίσω ως ιδιώτης. Δεν θέλω, δεν με ενδιαφέρει το δημόσιο, η πολιτική, κι αν προσπαθούσα θα αποτύγχανα. Πολύ απλό.

Ερ, ¨Εχετε μια ΜΚΟ;

Απ. ‘Όχι. ‘Ημουν σε ΜΚΟ, ξεκίνησα με αυτές πριν έρθω στην Ελλάδα, στις ανθρωπιστικές αποστολές, κυρίως μεγάλες καταστροφές. Ειδικεύτηκα στην ανταπόκριση σε μεγάλες καταστροφές. ¨Ημουν στη μεγάλη πείνα της Αιθιοπίας, στη Μέση Ανατολή, έζησα πέντε χρόνια στην Αίγυπτο, με την Κάριτας των Καθολικών. Με βρήκε ο Ιάκωβος στην Αμερική και με κάλεσε να κάνω το ίδιο με τις ορθόδοξες εκκλησίες.

Ερ. Με τον Πρωθυπουργό γνωριστήκατε μέσω του Ιακώβου, του κ. ‘Αθενς;

Απ. Μέσω και των δύο. Γνωρίστηκα όταν βοηθούσα την ελληνική διασπορά στον Καύκασο, τη Ρωσία, στη δύσκολη περίοδο 1994-96.

Ερ. Γράφτηκε ότι πήγατε μια μέρα στην Πάρο από το Ισραήλ με το πρόγραμμα της επίσκεψης Νετανιάχου.

Απ. ‘Όχι. Πήγα στην Πάρο για να συζητήσω κάποια θέματα με τον Πρωθυπουργό. Είναι σχεδόν η μόνη δυνατότητα που διαθέτει κάποιο χρόνο να καθίσουμε μαζί. Συζητήσαμε ένα σωρό θέματα, όχι μόνο για την Ελλάδα και διεθνή.

Ερ. Ο κ. Δρούτσας είπε ότι δεν έχετε θεσμική σχέση με το ΥΠΕΞ. ‘Ετσι διατυπωμένη, η δήλωση αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο να έχετε μη θεσμική, άτυπη σχέση.

Απ. Γνωρίζω αρκετούς Υπουργούς. Ο Δρούτσας έφτασε σχεδόν την ίδια στιγμή με μένα στην Ελλάδα. Ενταχθήκαμε στην ομάδα του Γιώργου. Γνωριζόμαστε, τηλεφωνιόμαστε, μια φορά κάθε ένα-δυο μήνες, με ρωτάει την άποψή μου ή του λέω τη δική μου. Ο Δημήτρης προσπάθησε να είναι πολύ ακριβής στη δήλωσή του και ήτανε. Αν άρχιζε «γνωρίζω τον Αλέξη» και το ένα το άλλο, θα άρχιζε άλλο κουτσομπολιό. Δεν παίζω τέτοιο ρόλο, δεν το θέλω. Αλλά έχω τις γνωριμίες μου στα Βαλκάνια, παρακολουθώ τι γίνεται, ξέρω αρκετά.

Ερ. ‘Ησαστε σύμβουλος του Γεωργιανού Προέδρου Σαακασβίλι. Επί ποίων θεμάτων;

Απ. Κάποιοι φίλοι στην ΕΕ μου ζήτησαν να γίνω σύμβουλός του. Πήγαινα μια-δύο μέρες κάθε τέσσερις-πέντε βδομάδες, να τον βοηθήσω να φτιάξουν καλύτερη σχέση με την Ευρώπη. Η Γεωργία έδινε την εντύπωση ότι την ενδιέφερε μόνο η Αμερική και εγκατέλειψε την Ευρώπη. ‘Εμαθα πολλά και αποφάσισα μια μέρα να γράψω ένα άρθρο, γιατί έβλεπα μπροστά ότι και οι δύο πλευρές πάνε σε πόλεμο, ήταν βεβαιότητα, όχι πιθανότητα. ‘Ηταν μια προσπάθεια δική μου να εκπέμψω ένα SOS στους Ευρωπαίους (σ.σ. το άρθρο δημοσιεύτηκε σε μια από τις μεγαλύτερες εφημερίδες του κόσμου, την Herald Tribune της 8.5.2008, τέσσερις μήνες πριν τη σύρραξη, με τίτλο «Με ποια πλευρά είμαστε;». Υπογράμμιζε τον κίνδυνο μερικής κατάληψης της Γεωργίας από τη Ρωσία, χαρακτήριζε την υπόθεση ηθική δοκιμασία της Δύσης συγκρίνοντάς την με την κρίση του 1938, όταν ο Χίτλερ, επικαλούμενος τους Σουδήτες, κατέλαβε την Τσεχοσλοβακία χωρίς δυτική αντίδραση).

Ερ. Εντυπωσίασε η ακρίβεια της πρόγνωσης…

Απ. Ναι, το ήξερα. Γι’ αυτό είμαι καλός στον πολιτικό κίνδυνο. Γι’ αυτό με πληρώνουν

Ερ. Του Σαακασβίλι πάντως δεν του βγήκε ο κίνδυνος που ανέλαβε.

Απ. Στην Ελλάδα έγινε θέμα ότι ευθύνομαι γιατί ήμουν σύμβουλος του Σαακασβίλι. Δεν είμαι τόσο σημαντικός. Εγώ απλώς έγραψα το άρθρο γιατί προείδα μια πολύ σοβαρή σύγκρουση. Η ουσία δεν είναι τι έκανα ή δεν έκανα εγώ, αλλά γιατί έγινε η σύγκρουση. Για μένα ήταν μεγάλο μάθημα. Η Δύση ταπείνωσε συστηματικά τη Ρωσία και την έκανε να νοιώθει περικυκλωμένη. Οι Αμερικανοί υποσχέθηκαν ότι το ΝΑΤΟ δεν θα διευρυνθεί, αλλά το ΝΑΤΟ διευρυνόταν και έφτανε στη Γεωργία. ¨Ηταν μεγάλη πρόκληση για τη Ρωσία. Δεύτερο, ήταν οι ψευτοσυνομιλίες για το κοσοβάρικο, ψευτοσυνομιλίες γιατί ήταν προαποφασισμένη η ανεξαρτησία. Απέκλεισαν τη Ρωσία από τα Βαλκάνια. ‘Όταν είπαν το Κόσοβο είναι sui generis, o Πούτιν είπε θα σου δείξω εγώ, έχω ένα sui generis, την Αμπχαζία. Μία από τις αιτίες ήταν λοιπόν ότι η Ρωσία ήθελε να δώσει ένα μάθημα, να πει “αρκετά”.

Ερ. Η Ρωσία δεν θάδινε μάθημα, αν οι τόσοι Αμερικανοί και Ισραηλινοί σύμβουλοι του Σαακασβίλι τον προειδοποιούσαν ότι είναι τρέλλα αυτό που πάει να κάνει. Μερικοί ευφάνταστοι λένε ότι ήθελαν να στείλουν στη Μόσχα ένα μήνυμα, κύττα τι μπορούμε να κάνουμε στη σοβιετική περιφέρεια, αν επιμένεις π.χ. να μας ενοχλείς για το Ιράν κλπ.

Απ. Αν αυτό ήθελαν, δεν πέρασαν το μήνυμα

Ερ. Γιατί; Η Ρωσία ματαίωσε την παράδοση αντιαεροπορικών στο Ιράν.

Απ. Μπορεί νάτανε κι αυτό. Αλλά…

Ερ. Επιπλέον, η Ρωσία, αναγνωρίζοντας Αμπχαζία και Οσσετία, πάγωσε τη Γεωργία στο αντίθετο στρατόπεδο. Η Τιφλίδα δεν ελπίζει τίποτα από τη Μόσχα και δεν έχει τίποτα να χάσει.

Απ. Δεν είμαι σίγουρος αν αυτό ενοχλεί τη Ρωσία. Η Γεωργία δεν θα μπει στο ΝΑΤΟ, δεν πάει καλά οικονομικά, ενεργειακά σου λένε τώρα προσοχή στον Καύκασο. Για τη Ρωσία ήταν μεγάλη στρατηγική νίκη. Απέτρεψαν τη μετατροπή της Γεωργίας σε δυτική γέφυρα Ευξείνου-Κεντρικής Ασίας.

Ερ. Μίλησες για ρωσικά αισθήματα ταπείνωσης. Αλλά συνυπέγραψες ένα κείμενο που ζητούσε να μην εορτασθεί στη Μόσχα η 60ή επέτειος της νίκης στον Πόλεμο.

Απ. Μετανοιώνω. ‘Ολοι κάνουμε σφάλματα κρίσεως. Δεν με ενοχλούσε ο πόλεμος, αλλά η αγνόηση της καταπίεσης που ακολούθησε στην Ανατολική Ευρώπη. Κακώς το υπέγραψα, ιστορικά δεν ήταν ορθό. Τώρα γνωρίζω πολύ περισσότερο τη ρωσική ιστορία. Χωρίς τη Ρωσία, οι Γερμανοί θα νικούσαν.

Ερ. ¨Επαιξες σημαντικό ρόλο στην ανατροπή του Μιλόσεβιτς, τη σερβική αλλαγή. Οι Σέρβοι εισέπραξαν όμως σφαλιάρα στο Κόσοβο.

Απ. Η Δύση πήγε στην ανεξαρτησία με πολύ λάθος τρόπο. Δεν είχε ποτέ σερβική, βαλκανική ή πολιτική για το Κόσοβο.

Ερ. Πως δεν είχε; Διάλυση της Γιουγκοσλαβίας, ανεξαρτησία του Κοσόβου, οτιδήποτε εναντίον των Σέρβων, αποκλεισμός Ρωσίας. Που την “έχασε” βέβαια στο τέλος.

Απ. ¨Ηταν στρατηγικό λάθος. Το Κόσοβο έγινε η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι των ρωσικών παραπόνων. Το Βελιγράδι είναι τώρα έτοιμο να συζητήσει κάποια θέματα Κοσόβου, βαθμό αυτοκυβέρνησης Σέρβων και εκκλησιαστικά, δεν ξέρουμε όμως αν είναι έτοιμη, ουσιαστικά, όχι στα λόγια, η Πρίστινα. Ϊσως μάλιστα μπει στον πειρασμό να επιβάλλει μερικά πράγματα στη Μιτρόβιτσα. Αλλά πέντε ευρωπαϊκά κράτη και τα μισά παγκοσμίως δεν την αναγνωρίζουν. Το Δικαστήριο της Χάγης είπε ότι η γλώσσα της ανακήρυξης ήταν σύννομη, αλλά απέφυγε να γνωμοδοτήσει ουσιαστικά επί της ανεξαρτησίας. Οι Αλβανοί πρέπει να συζητήσουν. Στο τέλος, νομίζω ότι πολλοί Σέρβοι μπορούν να συμφωνήσουν με τη διχοτόμηση, παρόλο που θάναι δύσκολο. Δεν ξέρω αν θα συμφωνήσουν οι Αλβανοί. Η διχοτόμηση δεν μπορεί νάναι σημείο εκκίνησης. Τώρα χρειαζόμαστε μια συμφωνία ότι διαφωνούν. ‘Iσως όμως μια μέρα η διχοτόμηση γίνει κατάληξη.

Ερ. Η Ελλάδα πρέπει να αναγνωρίσει το Κόσοβο;

Απ. ¨Οχι. Δεν είναι προς το συμφέρον μας. Εκτός αν τα δύο μέρη συμφωνήσουν. Αλλά πρέπει νάχουμε καλές σχέσεις με τους Αλβανούς.

Ερ. Τα Σκόπια, ακόμα κι όταν δέχονται σύνθετη ονομασία, δεν παραιτούνται από την άποψη ότι οι Σλαβομακεδόνες είναι αυθεντικοί, μόνοι νόμιμοι Μακεδόνες, άρα η γλώσσα και η εθνικότητά τους πρέπει να ονομάζεται μακεδονική, το σύνταγμά τους να μην αλλάξει.

Απ. ¨Εως ότου συμφωνήσουν να αποποιηθούν διεθνώς όλων των συμβόλων που συνιστούν αλυτρωτισμό, δεν υπάρχουν βάσεις βιώσιμου διακανονισμού. Πρέπει να είμαστε σαφείς προς τα Σκόπια, εξηγώντας καλύτερα και στη διεθνή κοινότητα την αντίθεσή μας στον αλυτρωτισμό.

Ερ. Υποστήριξες αρθρογραφώντας το σχέδιο Ανάν

Απ. Τότε, σήμερα δεν το υποστηρίζω. Είναι αναχρονισμός. Αν οι διαπραγματεύσεις γίνονται στην ίδια βάση είναι αποτυχία της φαντασίας. Αλλά δεν είμαι ειδικός στο κυπριακό. Κάνω τις ίδιες ερωτήσεις που κάνω και στο Κόσοβο. Θέλουν να ζήσουν μαζί;

Ερ. Αμφιβάλλεις για την ύπαρξη θέλησης για λύση;

Απ. Είμαι σκεπτικιστής ακόμα και για το αν υπάρχει λογική βάση για να καταλήξουν στην επιθυμία λύσης.

Φοβάμαι ότι δεν παίρνουν υπόψι τους τι απασχολεί τους απλούς ανθρώπους. Αλλά, επαναλαμβάνω, δεν ξέρω καλά το θέμα. Βασίζομαι στην εμπειρία μου από αλλού.

Κόσμος του Επενδυτή, 9.10.2010

Δημοσιεύτηκε στο http://konstantakopoulos.blogspot.com/ στις 11/10/2010