Μια πρόταση για τα Μιράζ 2000

Σύμφωνα με πληροφορίες που είδαν πρόσφατα το φως της δημοσιότητας (λινκ), η ΠΑ κινδυνεύει να στερηθεί σύντομα τη χρήση των 20 Μιράζ 2000 που δεν εκσυγχρονίστηκαν και παραμένουν στο επίπεδο EGM/BGM, δηλ. όπως αγοράστηκαν τη δεκαετία του '80. Και τούτο επειδή η κατασκευάστρια εταιρεία Dassault απαιτεί δυσανάλογα υψηλά ποσά (45-50 εκ. Ευρώ ανά αεροσκάφος) για τον εκσυγχρονισμό τους σε επίπεδο -5Mk2, με την (αληθή ή προσχηματική) αιτιολογία ότι η γραμμή παραγωγής έχει κλείσει.

Έτσι, και με δεδομένα πλέον τα προβλήματα υποστήριξης και διαθεσιμότητας των EGM/BGM, στην 114 ΠΜ κινδυνεύουν να απομείνουν ενεργά μόνο τα 25 Mirage 2000-5Mk2, δηλ. ουσιαστικά μία μοίρα αεροσκαφών. Το δίλημμα είναι σκληρό: Τα 20 Μιράζ είναι πολύτιμα για την ΠΑ, αλλά 1 δις Ευρώ για τον εκσυγχρονισμό μόλις μιας μοίρας αεροσκαφών παραπάει... Ειδικά σε καιρό οικονομικής κρίσης. Μήπως όμως υπάρχει μια τρίτη λύση;

Σαφώς υπάρχει. Η Ελλάδα θα μπορούσε να αναζητήσει στη διεθνή αγορά μεταχειρισμένα Μιράζ 2000 της πλέον σύγχρονης έκδοσης (2000-9), σε τιμές πολύ χαμηλότερες από αυτές που ζητά η Dassault για να εκσυγχρονίσει τα ελληνικά. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα 12 Mirage 2000-5Mk2 του Κατάρ, καθώς και τα 60 περίπου Mirage 2000-9 των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων. Ειδικά ως προς τα αεροσκάφη των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, σε γαλλική ιστοσελίδα είχε αναφερθεί τις αρχές του 2009 ότι εξεταζόταν η μεταπώληση ή και επαναγορά τους από τη Γαλλία, σε συνδυασμό με την αγορά των νεώτερων Rafale από τα ΗΑΕ. Η συνολική τιμή για 60 αεροσκάφη υπολογιζόταν τότε "μεταξύ 1,5 και 2,3 δις Ευρώ", δηλαδή μεταξύ 25 και 38 εκ. Ευρώ ανά αεροσκάφος. Αυτό σημαίνει ότι στην τιμή που ζητάει η Dassault για να εκσυγχρονίσει ένα ελληνικό Μιράζ, η ΠΑ θα μπορούσε να αγοράσει δύο εκσυγχρονισμένα, κρατώντας και τα παλιότερα δικά της!

Σύμφωνα με όλες τις διαθέσιμες πληροφορίες, τα συγκεκριμένα αεροσκάφη είναι σε μεγάλο βαθμό όμοια με τα Mirage 2000-5Mk2 της ΠΑ και φέρουν τα ίδια όπλα. Τα 60 περίπου Mirage 2000-9 των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων διαφέρουν από τα ελληνικά ως προς το σύστημα αυτοπροστασίας, αλλά πρόκειται για διαφορά που δεν επηρεάζει τον πυρήνα της συντήρησης του αεροσκάφους και μπορεί να αποβεί και ωφέλιμη επιχειρησιακά.

Η συγκεκριμένη επιλογή ίσως να αποτελεί και τη μοναδική λύση στον "γόρδιο δεσμό" που αντιμετωπίζουν η ΠΑ και το ΥΠΕΘΑ, που πρέπει να συμβιβάσουν:

1. την ανάγκη διατήρησης μιας οροφής 280-300 αεροσκαφών
2. την ανάγκη απόσυρσης των Α-7 και F-4, αλλά και των 20 μη εκσυγχρονισμένων Μιράζ 2000, που δημιουργεί ένα κενό περίπου 100 αεροσκαφών σε σχέση με την παραπάνω οροφή
3. την ασφυκτική οικονομική κατάσταση της χώρας, που καθιστά αδύνατη την προμήθεια 100 νέων αεροσκαφών σε μεσοπρόθεσμη βάση.

Η απόκτηση 60 ως 75 μεταχειρισμένων Mirage 2000-5/9 έναντι ποσού 1,5 ως 2 δις Ευρώ θα επέτρεπε στην ΠΑ :

1. να διαμορφώσει ένα στόλο περίπου 280 αεροσκαφών τρίτης γενιάς
2. να αποσύρει τα Α-7 και F-4, μειώνοντας σημαντικά το κόστος συντήρησης
   
3. να ομογενοποιήσει το στόλο της σε δύο τύπους, απλοποιώντας την εκπαίδευση και την υποστήριξη
   
4. να βελτιώσει την αναλογία χειριστών και τεχνικών ανά αεροσκάφος, αντικαθιστώντας τα F-4 (που εκτός των δύο χειριστών απαιτούν και δύο τεχνικούς στη γραμμή πτήσης) με μονοθέσια αεροσκάφη.
   
5. να "χτίσει" πάνω σε υπάρχουσα τεχνογνωσία εκπαίδευσης, συντήρησης κλπ., ώστε οι μοίρες της να βγουν το συντομότερο επιχειρησιακές με τα νέα τους αεροσκάφη
   
6. να διαθέτει βραχυπρόθεσμα, και με μικρό κόστος, αποφασιστική εναέρια υπεροχή, σε μια περίοδο που αναμένεται "πίεση" από πλευράς Τουρκίας

Βέβαια μια τέτοια πρόταση δε θα ενθουσίαζε καθόλου τους ποικίλους μεσάζοντες και εμπόρους όπλων, καθώς θα μείωνε δραστικά τις απολαβές που προσδοκούν από την επόμενη ελληνική αγορά μαχητικών. Σε κάτι τέτοιους τύπους, οι λέξεις "μεταχειρισμένο", "διακρατική σύμβαση", "καλό και φτηνό" προκαλούν αλλεργία...

Αλλά και πολλοί καλοπροαίρετοι, θα έσπευδαν να διαφωνήσουν, με το σκεπτικό ότι η αγορά Mirage 2000 είναι αναχρονισμός, όταν οι διαθέσιμοι τύποι περιλαμβάνουν πλέον Eurofighter, Rafale, F-35 κλπ। Και όμως: η χειρότερη επιλογή για την ΠΑ αυτή τη στιγμή θα ήταν να δεσμεύσει τα πενιχρά της κονδύλια σε προγράμματα που αντιμετωπίζουν "παιδικές ασθένειες" (F-35), ή σε νέους τύπους με πολλαπλάσιο κόστος χρήσης και μεγάλα δευτερογενή κόστη (νέα στοκ ανταλλακτικών, νέοι εξομοιωτές κλπ.)
Το κρισιμότερο ζήτημα για την ΠΑ σήμερα είναι να διατηρήσει, εν μέσω περικοπών, την αναγκαία οροφή αεροσκαφών και χειριστών σε αξιόμαχη κατάσταση.
Το υψηλό μοναδιαίο κόστος των νέων μαχητικών (άνω των 70 εκ. Ευρώ για τα Eurocanards) συνεπάγεται ότι με τα διαθέσιμα κονδύλια θα αγοραστούν το πολύ 2 μοίρες, που απλώς δεν καλύπτουν τις ανάγκες της ΠΑ και την οδηγούν σε μια οροφή 200 αεροσκαφών, απολύτως ανεπαρκή για την άμυνα της χώρας. Αντίθετα, η αγορά μεταχειρισμένων Mirage 2000-5/9 επιτρέπει στην ΠΑ να διατηρήσει την οροφή της με χαμηλό κόστος, και να αναμένει την έκβαση των προγραμμάτων "τέταρτης γενιάς" (F-35, PAK-FA) με άνεση χρόνου.

Περιττό βέβαια να ειπωθεί ότι για τα υπάρχοντα αεροσκάφη του αντιπάλου (F-16), τα Mirage 2000-5 είναι κάτι παραπάνω από αξιόμαχοι αντίπαλοι... (στην φωτογραφία, τουρκικό F-16 μέσα απο το HUD ενός παλαιότερου M2000/EGM)

Θα μπορούσαν να υπάρξουν και πιο περιορισμένες εκδοχές της λύσης "αραβικά Μιράζ": π.χ. θα μπορούσαν να αποκτηθούν τα 12 Mirage 2000-5Mk2 του Κατάρ, σε τιμή πολύ φθηνότερη από τον εκσυγχρονισμό που προτείνει η Dassault για τα ελληνικά, και μαζί με τα υπάρχοντα να εξοπλίσουν (25+12=37 αεροσκάφη) και τις δύο μοίρες της 114 ΠΜ. Από τα μη εκσυγχρονισμένα ελληνικά αεροσκάφη, θα μπορούσαν περίπου τα μισά να διατηρηθούν σε πλόιμη κατάσταση και να συγκροτήσουν ένα σμήνος ΤΑΥΝΕ ανά μοίρα για την εκμετάλλευση των ΑΜ-39 Exocet.

Από πολιτική άποψη θεωρούμε ότι μια τέτοια συμφωνία είναι απολύτως εφικτή, αφού θα εξυπηρετούσε και τη Γαλλία (και τη Dassault) στην προσπάθειά της για εξαγωγική προώθηση του Rafale, καθώς και τα ΗΑΕ στη χρηματοδότηση της νέας προμήθειας. Τα αεροσκάφη του Κατάρ, είχαν προσφερθεί και αυτά για πώληση το 2009 στην Ινδονησία (λινκ), και η πρόσφατη βελτίωση των σχέσεων Ελλάδας - Κατάρ σίγουρα διευκολύνει τα πράγματα.

Το συμπέρασμα είναι: ακόμα και σε περίοδο κρίσης, ακόμα και όταν οι προμηθευτές εκβιάζουν, λύσεις υπάρχουν. Έστω και με λιγότερα χρήματα. Πολιτικό θάρρος υπάρχει;