Ακούγοντας τους Μέρκελ, Σόιμπλε και Τόμσεν

Tου Σταύρου Λυγερού

Μέχρι πρότινος, η Μέρκελ, ο Σόιμπλε και οι άλλοι του ευρωιερατείου καλλιεργούσαν με τις δηλώσεις τους την εντύπωση ότι η Ελλάδα βρίσκεται ένα βήμα πριν εκδιωχθεί από την Ευρωζώνη. Οι εγχώριοι υποστηρικτές του Μνημονίου, μάλιστα, εκμεταλλεύονταν το καλλιεργούμενο κλίμα επικείμενης αποπομπής για να εκβιάσουν την κοινωνία να ανεχθεί μια πολιτική η οποία παράγει ολοένα και περισσότερα οικονομικά και κοινωνικά ερείπια.

Τώρα που οι υπογραφές έχουν μπει και οι ψηφοφορίες έχουν ολοκληρωθεί, όπως ακριβώς επεδίωκαν η τρόικα και η κυβέρνηση Παπαδήμου, τώρα που η Ελλάδα έχει για τα καλά δεσμευθεί στον δρόμο της νέας δανειακής σύμβασης και του νέου Μνημονίου, η ρητορική του ευρωιερατείου άλλαξε. Η Μέρκελ και ο Σόιμπλε δηλώνουν ότι η εκδίωξη της Ελλάδας από την Ευρωζώνη θα ήταν καταστροφική για το ευρώ κι ότι ουσιαστικά δεν ετέθη ποτέ τέτοιο ζήτημα.

Πότε έλεγαν την αλήθεια; Ο καθένας διαλέγει ό, τι βολεύει το ιδεολόγημά του, αλλά είναι λογικό να θεωρήσουμε ότι οι δηλώσεις που αντανακλούν την πραγματικότητα είναι οι τωρινές. Οι λόγοι είναι δύο:

Πρώτον, επειδή πριν από τις κρίσιμες ψηφοφορίες στην ελληνική Βουλή, το ευρωιερατείο είχε πολιτική σκοπιμότητα. Με τις δηλώσεις-απειλές για αποπομπή της Ελλάδας διευκόλυνε την κυβέρνηση Παπαδήμου, προσδίδοντας αξιοπιστία στην προπαγανδιστική εκστρατεία των εγχώριων «μνημονιακών» δυνάμεων ότι η ψήφιση και η εφαρμογή του νέου πακέτου είναι ο μόνος τρόπος για να παραμείνει η Ελλάδα στην Ευρωζώνη.

Δεύτερον, επειδή -όπως επιμόνως υποστηρίζουμε σ’ αυτές τις στήλες από τις αρχές του 2010- η ελληνική κρίση είναι συστημικός κίνδυνος για την Ευρωζώνη. Μεγαλύτερος τότε, αλλά και τώρα ικανός να προκαλέσει όχι μόνο τεράστιο κόστος, αλλά και μεγάλο ρήγμα στην Ευρωζώνη. Η Ελλάδα είναι συστημικός κίνδυνος όχι λόγω του χρέους της (τώρα πια η μερίδα του λέοντος είναι προς τις χώρες-μέλη και προς το ΔΝΤ), αλλά επειδή μια στάση πληρωμών θα προκαλούσε ένα καταστροφικό ντόμινο που θα συμπαρέσυρε τους άλλους αδύναμους κρίκους. Μπορεί το ευρωιερατείο να δηλώνει ότι η Ελλάδα είναι μοναδική περίπτωση, αλλά οι Αγορές θα προεξοφλούσαν πολύ περισσότερο απ’ όσο τώρα το αντίθετο, ότι η Ελλάδα είναι η αρχή. Αυτό θα είχε ως συνέπεια μια εκτόξευση των επιτοκίων δανεισμού χωρών όπως η Ισπανία, η Ιταλία και το Βέλγιο. Τα δόντια των Αγορών θα ένιωθε ακόμα και η Γαλλία.

Το γεγονός ότι η Ελλάδα είναι συστημικός κίνδυνος για την Ευρωζώνη δεν σημαίνει, βεβαίως, ότι μπορούσε να συνεχίσει το πάρτι του ελλείμματος. Μπορούσε, όμως, να διαπραγματευθεί ένα αξιόπιστο εθνικό σχέδιο δημοσιονομικής εξυγίανσης και αξιοποίησης των πολλών λιμναζουσών αναπτυξιακών δυνατοτήτων. Οι κυβερνώντες, όμως, αποδείχθηκαν ανίκανοι να επεξεργασθούν ένα τέτοιο σχέδιο. Προτίμησαν να υιοθετήσουν την πολιτική που ήρθε ντελίβερι από την τρόικα. Οσοι έχουν ακόμα αμφιβολία, ας δουν τις δηλώσεις Τόμσεν στο Ευρωκοινοβούλιο. Επιβεβαίωσε αυτό που ήταν προφανές: οι κυβερνώντες όχι μόνο δεν διαπραγματεύθηκαν, αλλά κι αποδέχθηκαν με ανοιχτές αγκάλες το Μνημόνιο