O «κλεφτοπόλεμος» ΥΕΘΑ-ΓΕΣ για τα M1A1

Ολοκληρώνει κατά πληροφορίες αυτή την εβδομάδα το έργο της επιτροπή του ΓΕΣ που είχε μεταβεί στο τέλος Σεπτεμβρίου στις ΗΠΑ για το θέμα των μεταχειρισμένων αρμάτων Abrams από τα αποθέματα του αμερικανικού στρατού σαν πλεονάζον υλικό.

Η μετάβαση αφορούσε την επικαιροποίηση της σχετικής μελέτης σκοπιμότητας του προγράμματος που, όπως έχουμε γράψει αρκετές φορές, έχει συντάξει το Γενικό Επιτελείου Στρατού και έγινε για δυο λόγους. Ο ένας ήταν ότι η προηγούμενη επίσκεψη για την επιλογή των καταλληλότερων για προμήθεια μέσω παραχώρησης αρμάτων είχε γίνει σχεδόν ένα χρόνο πριν, στη διάρκεια της οποίας είχε επισημανθεί αριθμός αρμάτων που υπερέβαινε τις ελληνικές απαιτήσεις, οχήματα όμως που βρισκόντουσαν σε διάφορα επίπεδα από πλευράς κατάστασης. Τα άρματα αυτά «δεσμεύτηκαν» από την ελληνική πλευρά έναντι οριστικού αιτήματος και, παρά τις κάποιες αντίθετες πληροφορίες το καθεστώς αυτό δεν φαίνεται να μεταβλήθηκε στο ενδιάμεσο χρονικό διάστημα, καθώς δεν υπήρξε άλλη χώρα –πλην του Μαρόκου- με αντίστοιχο ενδιαφέρον. Οι ποσότητες όμως σχετικού υλικού που μεταπίπτουν σε κατάσταση πλεονάσματος, άρα και δυνητικά διαθέσιμο για πώληση-παραχώρηση σε συμμαχικές χώρες αλλάζουν συνεχώς. Ειδικά τους τελευταίους μήνες του 2011 και τις αρχές του 2012 υπήρξαν μεγάλες ποσότητες υλικού που μεταφέρθηκε από το Ιράκ στις ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένων και αρμάτων μάχης. Τα Abrams αυτά, που ήταν στο σύνολό τους εκσυγχρονισμένα, δεν προωθούνται στο πλεονασματικό απόθεμα, αλλά σε μονάδες, κάποιες από τις οποίες αποδεσμεύουν παλαιότερο και μη εκσυγχρονισμένο υλικό. Άλλα άρματα επίσης προέρχονται από σχηματισμούς που διαλύονται ή συγχωνεύονται στα πλαίσια της αναδιάρθρωσης των ΕΔ που αποφασίστηκε πρόσφατα στις ΗΠΑ. Έτσι η αμερικανική πλευρά ειδοποίησε σχετικά την ελληνική για την ύπαρξη νέων αποθεμάτων και από την πλευρά του το ΓΕΣ έκρινε ότι μια επικαιροποίηση του καταλόγου των οχημάτων που θα αιτηθεί ήταν απαραίτητη.

Τα «νέα» άρματα δεν είναι απαραίτητο ότι βρίσκονται σε καλύτερη κατάσταση από αυτά που είχαν ήδη «δεσμευτεί», αλλά προφανώς η επιλογή από μεγαλύτερη «δεξαμενή» οχημάτων θα αποδώσει το επιθυμητό για το ΓΕΣ αποτέλεσμα, δηλαδή την απόκτηση αρμάτων σε όσο το δυνατόν καλύτερη κατάσταση ώστε οι επισκευές/ ανακατασκευές να είναι περιορισμένες.

Δεδομένου ότι πρόγραμμα ανακατασκευής των Μ1Α1 σε εργοστασιακό επίπεδο δεν μπορεί να τεθεί αυτή την στιγμή (λόγω κόστους 2-3 εκατομμυρίων δολαρίων ανά όχημα) στην μελέτη έχει μεν κατά πληροφορίες συμπεριληφθεί τέτοια πρόβλεψη αλλά σε μεσοπρόθεσμη βάση, όταν τα άρματα αυτά θα έχουν συμπληρώσει τον πρώτο κύκλο υπηρεσίας στις μονάδες του ΕΣ. Από την άλλη και για την υποστήριξη της εισαγωγής σε υπηρεσία των «νέων» αρμάτων θα απαιτηθεί η συγκρότηση σχετικής υποδομής στο 304 ΠΕΒ, κάτι για το οποίο ζητήθηκε και η συνδρομή του αμερικανικού στρατού σε όλο το φάσμα, από συμβουλές και τεχνική βοήθεια έως εξοπλισμό και υλικά. Το 304 ΠΕΒ χάρις στο πρόγραμμα των Leopard 2 έχει δεχθεί διάφορες βελτιώσεις υποδομής. Για τα M1A1 όμως θα απαιτηθεί η εκ βάθρων συγκρότηση εργοστασίου κινητήρων τύπου αεριοστροβίλου, η επέκταση του εργοστασίου ηλεκτρο-οπτικών αλλά και άλλες επενδύσεις. Ένα από τα μεγαλύτερα όμως προβλήματα που αντιμετωπίζει το 304 ΠΕΒ, όπως και όλα τα στρατιωτικά εργοστάσια είναι το προσωπικό, καθώς με τις συνταξιοδοτήσεις έχει αποψιλωθεί από έμπειρα στελέχη, που λόγω περιορισμού ή απαγόρευσης προσλήψεων δεν έχουν αντικατασταθεί και οι ελλείψεις είναι τεράστιες.

Για να περάσουμε όμως και στον… «κλεφτοπόλεμο», το ΓΕΣ με τις τρεις τελευταίες διαδοχικές ηγεσίες του, έχει προετοιμάσει με πρωτόγνωρο για τα μέχρι σήμερα ελληνικά δεδομένα τρόπο την μελέτη σκοπιμότητας για την απόκτηση των M1A1, εξετάζοντας όλες τις επιχειρησιακές αλλά και οικονομοτεχνικές παραμέτρους τους.

Δυστυχώς το όλο θέμα, όπως έχουμε αναφέρει έχει σκοντάψει στην απροθυμία όλων των τελευταίων διαδοχικών πολιτικών ηγεσιών του ΥΕΘΑ, που θεωρούν το θέμα «καυτή πατάτα». Η εκτίμηση αυτή, όπως έχουμε αναφέρει και πάλι, βασίζεται και στην γνωστή έκθεση (αλλά όχι μόνο) του πρέσβη Δ. Χρονόπουλου, συμβούλου του υπουργείου, από τον οποίο, σε άκρως «ύποπτο» χρόνο (στην κορύφωση δηλαδή του κλίματος ανάμεσα στα δυο μνημόνια) είχε ζητηθεί να συντάξει έκθεση για τις παραμέτρους του προγράμματος αποδοχής των μεταχειρισμένων αρμάτων και άλλου αμερικανικού στρατιωτικού υλικού. Η έκθεση, ανάμεσα σε άλλα εξέφραζε σοβαρές επιφυλάξεις για την καταλληλότητα του χρόνου για την υλοποίηση του προγράμματος (ήταν ακριβώς στην έξαρση των αρνητικών δημοσιευμάτων στον ευρωπαϊκό Τύπο για τους δήθεν ελληνικούς εξοπλισμούς). Δεν αναφερόταν όμως (πως θα μπορούσε άλλωστε) σε οποιοδήποτε άλλο κριτήριο ή παράμετρο.

Η έκθεση αυτή παραμένει η κύρια… πρόφαση που δεν λαμβάνεται η απαραίτητη πολιτική απόφαση, αν και για να είμαστε δίκαιοι, οι τρεις διαδοχικές «υπηρεσιακές» κυβερνήσεις δεν μπορούν να πιστωθούν με την μη προώθηση του θέματος.

Θέμα όμως υπάρχει και το ΓΕΣ το θέτει, πετώντας αν θέλετε το «μπαλάκι» στην πολιτική ηγεσία του ΥΕΘΑ αλλά και την κυβέρνηση. Από την άλλη, αυτή την στιγμή και με δεδομένο το κλίμα που υπάρχει, θα ήταν πολύ δύσκολη η λήψη μιας τέτοιας απόφασης από οποιαδήποτε κυβέρνηση. Το Γενικό Επιτελείο Στρατού όμως και το ΓΕΕΘΑ στοχεύουν στην «επόμενη ημέρα». Πιθανολογείται επίσης ότι οι όποιες εξελίξεις, μετά την εκταμίευση της «δόσης» ίσως συνδυαστούν και με «άνοιγμα» προς την Ουάσιγκτον, καθώς θα έχει ολοκληρωθεί και η διαδικασία των προεδρικών εκλογών στις ΗΠΑ.

Ο «κλεφτοπόλεμος» όμως για τα Abrams φέρεται ότι έχει «παγώσει» και το θέμα της προμήθειας των τεθωρακισμένων της «οικογένειας» Μ113. Για την προμήθεια αυτή, που πλέον ανάγεται χρονικά στο 2010 ή και παλαιότερα, το θέμα δεν είναι τόσο ευαίσθητο όσο των αρμάτων και κάτω από κανονικές συνθήκες δεν θα υπήρχε κανένα ζήτημα υλοποίησης, αλλά οι συνθήκες… δεν είναι προφανώς κανονικές. Έτσι και αυτό το θέμα «εκκρεμεί».

Ptisi