Επανέφερε την γκρίζα ατζέντα

Ο Τούρκος πρόεδρος μιλώντας στη γενική συνέλευση του ΟΗΕ επέμεινε για «εκκρεμή ζητήματα» και «νόμιμα συμφέροντα» στο Αιγαίο

Για «εκκρεμή ζητήματα» και «νόμιμα συμφέροντα» στο Αιγαίο μίλησε ο πρόεδρος της Τουρκίας Αμπντουλάχ Γκιουλ μία μέρα μετά τη συνάντησή του με τον πρωθυπουργό Γιώργο Παπανδρέου που έγινε σε πολύ καλό κλίμα. Η αναφορά του προκάλεσε αλγεινή εντύπωση σε μια περίοδο όπου και οι δύο χώρες παρουσιάζουν μια «όμορφη εικόνα» στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.

Προσφωνώντας τη γενική συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών, ο κ. Γκιουλ είπε ότι η Τουρκία είναι αποφασισμένη «να επιλύσει τις διαφορές με την Ελλάδα σε όλα τα εκκρεμή ζητήματα στο Αιγαίο, σεβόμενη τα αμοιβαία δικαιώματα και νόμιμα συμφέροντα και των δύο χωρών στη βάση του διεθνούς δικαίου». Το Αιγαίο, υπογράμμισε ο Τούρκος πρόεδρος, «θα πρέπει να είναι μία θάλασσα φιλίας και συνεργασίας μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας».

«Πιστεύουμε», τόνισε ο κ. Γκιουλ «ότι ο μηχανισμός του «Υψηλού Επιπέδου Συμβουλίου Συνεργασίας» που δημιουργήσαμε αυτή τη χρονιά με την Ελλάδα έστρωσε τον δρόμο για μια δομημένη και θεσμική φάση των σχέσεών μας, οδηγώντας μας έτσι σε ένα πολλά υποσχόμενο μέλλον»....

Είχε προηγηθεί η συνάντηση του προέδρου της Τουρκίας με τον πρωθυπουργό Γιώργο Παπανδρέου την Τετάρτη το βράδυ (ώρα Ελλάδος) στο περιθώριο της γενικής συνέλευσης του ΟΗΕ, η οποία ήταν περισσότερο εθιμοτυπική και επομένως περιορισμένης ατζέντας. Δεν μπορούσε να είναι διαφορετικά, καθώς η συνάντηση έγινε παρουσία των αντιπροσωπειών, αποκλείοντας έτσι από τη συζήτηση θέματα τα οποία σε απόλυτα απόρρητο επίπεδο χειρίζονται οι πρωθυπουργοί και οι υπουργοί Εξωτερικών των δύο χωρών σε κατ’ ιδίαν και χωρίς παρουσία τρίτων συναντήσεις τους.

Εντύπωση προκαλεί πάντως η δήλωση ανώτερης διπλωματικής πηγής ότι οι κ. Παπανδρέου και Γκιουλ εξέφρασαν την εκτίμηση ότι οι «διερευνητικές επαφές προχωρούν ικανοποιητικά» και ότι οι ίδιοι ενθαρρύνουν τη συνέχιση αυτής της πορείας.

Είναι γνωστό ότι η τουρκική πλευρά όχι μόνο δεν έχει αποσύρει τη θεωρία των «γκρίζων ζωνών», αλλά ούτε έχει αποδεχθεί το δικαίωμα της Ελλάδας να ασκήσει τα δικαιώματά της που βασίζονται στο Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας. Εφόσον δεν υπάρξει αλλαγή της τουρκικής στάσης, δεν υπάρχει περιθώριο συζήτησης για την υφαλοκρηπίδα που δεν θα συνεπάγεται εγκατάλειψη η αδρανοποίηση ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων και για τον λόγο αυτόν δημιουργεί ερωτηματικά η δήλωση περί «ικανοποιητικής πορείας των διερευνητικών επαφών».

Οι κ. Παπανδρέου και Γκιουλ συζήτησαν θέματα διμερούς συνεργασίας και εκφράστηκε ικανοποίηση για τον τρόπο που λειτούργησε το σύστημα των υπουργικών επαφών μεταξύ των δύο χωρών μετά την επίσκεψη Ερντογάν στην Αθήνα . Ο κ. Ερντογάν αναμένεται στην Αθήνα και πάλι στις 22 Οκτωβρίου, για να συμμετάσχει στο Συνέδριο για την Κλιματική Αλλαγή, ενώ μέσα στον Οκτώβριο αναμένεται να πραγματοποιήσει την ανταποδοτική επίσκεψη στην Αθήνα και ο υπουργός Εξωτερικών Α. Νταβούτογλου.

Η σκοπιανή πλευρά, σε μια προσπάθεια ροκανίσματος ακόμη περισσότερο του χρόνου, είχε αποφασίσει να εκπροσωπηθεί στη Γ.Σ. του ΟΗΕ όχι με τον πρωθυπουργό Ν. Γκρούεφσκι, αλλά με τον πρόεδρο Γκ. Ιβάνοφ. Ο Σκοπιανός πρόεδρος ζήτησε να συναντηθεί με τον Ελληνα πρωθυπουργό -η συνάντηση πραγματοποιήθηκε χθες- και στη συνάντηση αυτή από την αρχή η ελληνική πλευρά προσέδιδε εθιμοτυπικό χαρακτήρα.

«Οι θέσεις μας είναι γνωστές και είναι στο τραπέζι. Από εμάς υπάρχει η βούληση για λύση. Απομένει στην άλλη πλευρά να δείξει ότι διαθέτει την πολιτική βούληση για την επίλυση της διαφοράς» τόνιζε διπλωματική πηγή.

Σύμφωνα με πληροφορίες, πάντως, παρά τις διαρροές και τα όσα διημείφθησαν το προηγούμενο διάστημα, δεν διαφαίνεται προσέγγιση μεταξύ των δύο πλευρών.

Στη συνάντηση με τον Αλβανό πρωθυπουργό Σ. Μπερίσα, οι δύο πλευρές εξέφρασαν την επιθυμία για καλές σχέσεις και ο Αλβανός πρωθυπουργός θέλησε να καθησυχάσει τις ελληνικές ανησυχίες, τονίζοντας ότι τα φαινόμενα εθνικισμού είναι «μεμονωμένα» και ο ίδιος τα καταδικάζει.

Προχθές το βράδυ ο πρωθυπουργός παραβρέθηκε στη δεξίωση που οργάνωσε στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης Νέας Υόρκης ο οργανισμός του Αμερικανού πρώην προέδρου Μπιλ Κλίντον, με τον οποίο είχε 20λεπτη συνομιλία. Το ενδιαφέρον του κ. Κλίντον επικεντρώθηκε στην πορεία της ελληνικής οικονομίας. Αντάλλαξε επίσης απόψεις με τον κ. Παπανδρέου για αρκετά προβλήματα που απασχολούν τη διεθνή κοινότητα.

Νίκος Μελέτης - Μιχάλης Ιγνατίου , EΘΝΟΣ