Παραλλαγή και Ελληνικές Ε.Δ

Του Γ.Μ

Με αφορμή την επίδειξη στελέχη του Ειδικού Τμήματος Αλεξιπτωτιστών (Ε.Τ.Α.) στον αερολιμένα Αλεξανδρούπολης την 23η Μαΐου 2012, κάποιοι φίλοι αναγνώστες του Εν Κρυπτώ σχολίασαν το γεγονός της χρήσης από στελέχη διαφόρων ειδικών Μονάδων στολών με σχέδιο παραλλαγής διαφορετικό από το επίσημο του Ελληνικού Στρατού (Ε.Σ.).
Όπως σωστά αναφέρθηκε, πολλές φορές αυτό προκύπτει από το ότι τα στελέχη των Μονάδων αυτών προμηθεύονται με δικά τους έξοδα υλικά από το εμπόριο, ανώτερης ποιότητος από αυτά που χορηγεί η Υπηρεσία. Συνεπώς η τυποποίηση είναι συχνά δύσκολο να επιτευχθεί. Άποψη του γράφοντος είναι πως, εφόσον μιλάμε για επίλεκτες μονάδες ειδικών επιχειρήσεων με αμιγώς επαγγελματική στελέχωση, τέτοιες προσπάθειες θα πρέπει να ενθαρρύνονται, τουλάχιστον όσο η Υπηρεσία αδυνατεί να καλύψει πλήρως τις ανάγκες των στελεχών. Άλλωστε, αυτό δεν αποτελεί ελληνικό φαινόμενο αλλά συνήθη πρακτική διεθνώς. Σε τέτοιες μονάδες συνηθίζεται να παραβλέπονται οι τυπολατρίες και η κατά γράμμα τήρηση των κανονισμών, προς χάρη της επίτευξης της μέγιστης δυνατής απόδοσης των στελεχών μέσω της χρήσης υλικών και εξοπλισμού που επιλέγεται με μόνο κριτήριο την καλύτερη κάλυψη των προσωπικών αναγκών και προτιμήσεων του εκάστοτε χρήστη.

Πέραν όμως από αυτές τις περιπτώσεις, στη χώρα μας είναι αρκετά συχνή και η εκ της Υπηρεσίας χορήγηση υλικών διαφορετικής παραλλαγής από την καθιερωμένη του Ε.Σ. Τα υλικά αυτά αποκτήθηκαν κατά καιρούς για την κάλυψη ιδιαίτερων αναγκών, συνήθως σε επίπεδο Μονάδος/Κλιμακίου. Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και στους άλλους δύο Κλάδους των Ενόπλων Δυνάμεων. Στο παρόν άρθρο θα περιοριστούμε στα υλικά εκείνα που φέρουν κάποιο τυποποιημένο σχέδιο παραλλαγής (πέραν του κλασικού φαιοπράσινου) και θα επιχειρήσουμε να δώσουμε κάποιες επιπλέον πληροφορίες για το ενδιαφέρον αυτό θέμα.

Σχέδια παραλλαγής στον Ε.Σ.

Η λεγόμενη «ελληνική» παραλλαγή (στην πραγματικότητα είναι εκδοχή της γαλλικής παραλλαγής lizard της δεκαετίας του ’60) εμφανίστηκε κατά την δεκαετία του ’70. Σε πρώτη φάση εφοδιάστηκαν με αυτήν αποκλειστικώς οι Δυνάμεις Καταδρομών, σε μια προσπάθεια εμπέδωση πνεύματος μονάδας και ανάδειξης της ιδιαίτερης φύσης των μονάδων αυτών σε σχέση με το υπόλοιπο στράτευμα. Αντιστοίχως, οι Δυνάμεις Πεζοναυτών απέκτησαν την δική τους ξεχωριστή παραλλαγή. Προς τα τέλη της δεκαετίας του ’80 αποφασίστηκε η χορήγηση της παραλλαγής που χρησιμοποιούσαν οι Καταδρομείς, σε ολόκληρο τον Ε.Σ. Η προσπάθεια αυτή ολοκληρώθηκε στο πρώτο μισό της δεκαετίας του ’90 και έτσι, προς χάριν ομοιομορφίας, εγκαταλείφθηκε τόσο η «κλασική» φαιοπράσινη στολή εκστρατείας ,όσο και η παραλλαγή των Πεζοναυτών. Την ίδια περίοδο όμως, στον Ε.Σ. εμφανίστηκαν δύο άλλα σχέδια παραλλαγής: η αμερικανική woodland και η βρετανική DPM Europe. Αυτό προέκυψε από την εμφάνιση επειγουσών αναγκών και την προμήθεια συγκεκριμένων υλικών από το εμπόριο προς κάλυψή τους. Συγκεκριμένα αποκτήθηκαν για το Ε.Τ.Α. αδιάβροχες στολές από gore tex και σακίδια μακράς διαβίωσης στην παραλλαγή DPM Europe. Επίσης, για το εφοδιασμό των μελών των ειρηνευτικών αποστολών στη Σομαλία και -κυρίως- στη Βοσνία, αποκτήθηκαν από τις Η.Π.Α. αλεξίσφαιρα γιλέκα και αδιάβροχα τζάκετ παραλλαγής woodland. Πρέπει να σημειωθεί πως την εποχή εκείνη δεν υπήρχαν διαθέσιμα αντίστοιχα υλικά (ή αν υπήρχαν ήταν χαμηλής ποιότητος) στην ελληνική παραλλαγή. Αυτά εμφανίστηκαν αρκετά αργότερα…

Ακόμη, με την παραλαβή το 1995 των επιθετικών ελικοπτέρων AH-64A+ Apache και την ίδρυση του 1ου Τάγματος Επιθετικών Ελικοπτέρων, αποφασίστηκε ο εφοδιασμός όλου του προσωπικού της Μονάδος αυτής με στολές παραλλαγής woodland. Προφανώς ήταν μια κίνηση που αποσκοπούσε στην ανάδειξη του χαρακτήρα «ελίτ» της νέας αυτής Μονάδος.

Σύντομα όμως αυτό άλλαξε και επαναχορηγήθηκε η ελληνική παραλλαγή για λόγους τυποποίησης αλλά και αποφυγής παρεξηγήσεων με το υπόλοιπο προσωπικό της Αεροπορίας Στρατού.
Η πλέον πρόσφατη εμφάνιση της παραλλαγής woodland στον Ε.Σ. σημειώνεται το 2001, με την απόκτηση ειδικών στεγανών στολών καταδύσεως για την Ζ’ Μοίρα Αμφίβιων Καταδρομών (Ζ’ Μ.Α.Κ.) και νέων αλεξίσφαιρων γιλέκων βαρέως τύπου για το Ε.Τ.Α., αμφότερα σε αυτή την παραλλαγή.

Τέλος, το 2005 άρχισε η χορήγηση στολών της εκδοχής ερήμου της τυπικής παραλλαγής του Ε.Σ. Οι εν λόγω στολές χορηγήθηκαν επιλεκτικά σε Μονάδες των Ειδικών Δυνάμεων, ενώ αργότερα εφοδίασαν και το προσωπικό της ελληνικής δύναμης στο Αφγανιστάν. Μέχρι τότε το μόνο υλικό που διέθετε ο Ε.Σ. σε σχέδιο παραλλαγής ερήμου ήταν κάποια υδροδοχεία πλάτης της Camelback τα οποία αποκτήθηκαν στην απόχρωση three-color desert, χωρίς ποτέ να έχει διευκρινιστεί το γιατί….

Πολεμικό Ναυτικό και Πολεμική Αεροπορία

Στολές παραλλαγής εμφανίστηκαν για πρώτη φορά στο Πολεμικό Ναυτικό (Π.Ν.) από την Μονάδα Υποβρυχίων Καταστροφών (νυν Διοίκηση Υποβρυχίων Καταστροφών - Δ.Υ.Κ.). Η Μονάδα αυτή υιοθέτησε ως επίσημη παραλλαγή την αμερικανική woodland, προφανώς επηρεασμένη από τους SEALs του Αμερικανικού Ναυτικού. Ωστόσο, τα στελέχη της ανέκαθεν χρησιμοποιούσαν ευρέως και την τυπική παραλλαγή του Ε.Σ. Αργότερα το ίδιο πρότυπο ακολούθησαν και άλλες Μονάδες ή Κλιμάκια του Π.Ν. (Συστοιχίες Κατευθυνόμενων Βλημάτων, Αγήματα Ασφαλείας-Νηοψιών, Ομάδες Φρούρησης Ναυτικών Εγκαταστάσεων) εφοδιάζοντας το προσωπικό τους με στολές woodland ως τυπική παραλλαγή, αλλά και με στολές παραλλαγής του Ε.Σ. Εδώ αξίζει να αναφερθεί πως η Διοίκηση Υποβρυχίων Καταστροφών ήταν η πρώτη ελληνική μονάδα που υιοθέτησε πλήρεις στολές παραλλαγής ερήμου (και συγκεκριμένα την αμερικανική three-color desert), το 2001. Επίσης, σε περιορισμένη κλίμα (σε ορισμένες από τις εξαρτύσεις τύπου TAC-V1 της Eagle Inc., που αποκτήθηκαν την περίοδο 1995-96) χρησιμοποιεί και την παραλλαγή ζούγκλας tigerstripe, η οποία γνώρισε εκτεταμένη χρήση από τους SEALs στο Βιετνάμ.

Η Πολεμική Αεροπορία (Π.Α.) από την πλευρά υιοθέτησε σε ευρεία κλίμακα στολές παραλλαγής, παράλληλα με τον Ε.Σ. Πρόκειται για μια ανεκδιήγητη εκδοχή της παραλλαγής του τελευταίου, σε αποχρώσεις του μπλε (που σε συνδυασμό με τις γνωστές γκρίζες εξαρτύσεις είναι βέβαιο ότι παρέχουν άριστη απόκρυψη στο προσωπικό….)! Το 1998 ο Κλάδος απέκτησε τις δικές του Ειδικές Δυνάμεις στη μορφή του Σμήνους Ειδικών Επιχειρήσεων. Όπως ήταν φυσικό, τα στελέχη της Μονάδας αυτής δεν θα μπορούσαν να παραμείνουν για πολύ με την απαράδεκτη παραλλαγή της Π.Α. και έτσι υιοθετήθηκε η τυπική παραλλαγή του Ε.Σ. Όταν η Μονάδα αναβαθμίστηκε σε 31η Μοίρα Ειδικών Επιχειρήσεων (νυν 31η Μοίρα Επιχειρήσεων Έρευνας – Διάσωσης) προχώρησε και την διαδικασία για επιλογή ενός νέου σχεδίου παραλλαγής. Τα patterns που αξιολογήθηκαν ήταν το ήδη χρησιμοποιούμενο σχέδιο του Ε.Σ., το μπλε της Π.Α., το woodland, η -τότε- νέα «ψηφιακή» MARPAT των Αμερικανών Πεζοναυτών και η βρετανική DPM Europe. Τελικά ως καταλληλότερη κρίθηκε η τελευταία και υιοθετήθηκε ως επίσημη παραλλαγή της Μονάδος, η οποία απέκτησε παράλληλα και ποσότητα στολών παραλλαγής DPM Desert. Ταυτόχρονα όμως συνεχίστηκε η χρήση και της ελληνικής παραλλαγής. Η σχετική ποικιλία διευρύνθηκε ακόμη περισσότερο με την απόκτηση αδιάβροχων στολών ισχυρού ψύχους σε παραλλαγή woodland αυτή τη φορά!

Προσφάτως και άλλες Μονάδες της Π.Α. (350η Πτέρυγα Κατευθυνόμενων Βλημάτων, 206η Πτέρυγα Αεροπορικής Υποστήριξης/Κ.Ο.ΣΥ.Θ.Ε.) υιοθέτησαν την παραλλαγή woodland, ενώ το προσωπικό της Π.Α. που είχε αναπτυχθεί στο αεροδρόμιο της Καμπούλ εφοδιάστηκε με στολές παραλλαγής three-color desert.

Η .… «ψηφιακή» εποχή

Στις αρχές της δεκαετίας του 2000 εμφανίστηκαν στις Η.Π.Α. τα πρώτα σχέδια παραλλαγής με ψηφιακή σχεδίαση και επεξεργασία. Σύντομα η τάση αυτή επεκτάθηκε και σε πολλές άλλες χώρες. Στην Ελλάδα η Μονάδα που εισήγαγε πρώτη σε χρήση στολές παραλλαγής τέτοιου τύπου ήταν η Δ.Υ.Κ. Πρωτοτυπώντας για άλλη μια φορά η Διοίκηση απέκτησε το 2003 ποσότητα στολών MARPAT , μαζί με μικρό αριθμό στολών MARPAT Desert, για δοκιμές και αξιολόγηση (για τον ίδιο λόγω αποκτήθηκαν πρόσφατα και στολές στην νέα παραλλαγή Multicam).
Μερικά χρόνια αργότερα η Διεύθυνση Υλικού Πολέμου του Γ.Ε.Σ. παρουσίασε ένα νέο σχέδιο παραλλαγής για τον Ε.Σ. Το σχέδιο αυτό βασίζεται στις αποχρώσεις της τυπικής παραλλαγής, έχοντας όμως υποστεί ψηφιακή αποτύπωση. Στολές παραλλαγής αυτού του τύπου εμφανίστηκαν για πρώτη φορά δημόσια στην παρέλαση της 28ης Οκτωβρίου 2010, φερόμενες από άνδρες της 2ας Μοίρας Αλεξιπτωτιστών (2α Μ.ΑΛ.). Ακολούθως οι στολές αυτές χορηγήθηκαν σε περιορισμένη κλίμακα και σε άλλες Μονάδες των Ειδικών Δυνάμεων για να αξιολογηθεί το νέο σχέδιο. Μάλιστα, την παραλλαγή αυτή συνήθιζε να φέρει και ο τότε Α/Γ.Ε.Σ. κ. Φρ. Φράγκος, όποτε εμφανιζόταν με στολή εκστρατείας.

Τελικώς, τον περασμένο Απρίλιο, αποφασίστηκε η καθολική χορήγηση στολών αυτού του τύπου στο προσωπικό της 13ης Διοίκησης Ειδικών Επιχειρήσεων (με προτεραιότητα στο Ε.Τ.Α. και την Ζ’ Μ.Α.Κ.) και της 2ας Μ.ΑΛ. Είχε προηγηθεί η απόκτηση, το 2010, μιας ποσότητας στολών και σχετικών παρελκομένων (σακίδια κλπ.) στη «ψηφιακή» παραλλαγή ACU του Αμερικανικού Στρατού. Το σχέδιο αυτό αξιολογήθηκε και διαπιστώθηκε ότι ήταν αρκετά αποτελεσματικό όταν χρησιμοποιείται σε βραχώδες περιβάλλον. Έτσι, το εν λόγω υλικό χορηγήθηκε, σε μικρή κλίμακα, στις Μοίρες Αμφίβιων Καταδρομών.