Οι Ανζάκοι (ANZACs)

Δευτέρα 30 Απριλίου 2012

Στη Λήμνο την Δευτέρα 23 Απριλίου και στην Αθήνα Την Τετάρτη 25 Απριλίου, η επέτειος του ANZAC DAY τιμήθηκε ξεχωριστά παρουσία και αρκετών βουλευτών από την Αυστραλία. Όπως τόνισε στο «Νέο Κόσμο» ο ομογενής βουλευτής, Γιάννης Πανταζόπουλος, οι φετινές εκδηλώσεις στην Ελλάδα εντάσσονται στο πλαίσιο της προσπάθειας η Λήμνος να συμπεριληφθεί στις εορταστικές εκδηλώσεις για τα 100 χρόνια από την απόβαση στην Καλλίπολη. Τον ιστορικό της ημέρας στη Λήμνο (Μούδρο) εκφώνησε η φιλόλογος, Μαρία Παπαπαναγιώτου, και τον δημοσιεύουμε αυτούσιο μιας και παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το πώς προσεγγίζει η Ελλάδα την επέτειο:

«Σεβασμιότατε, αξιότιμε κύρια Πρέσβειρα, κύριε Εντεταλμένε Περιφερειακέ Σύμβουλε, κύριε Δήμαρχε, κύρια Διευθύντρια τη; Περιφερειακής Διεύθυνσης Βορείου Αιγαίου, κύριοι εκπρόσωποι της στρατιωτικής ηγεσίας του τόπου, κυρίες και κύριοι, αγαπητοί μαθητές, Ενενήντα επτά ολόκληρα χρόνια πέρασαν, όμως οι μνήμες δεν έσβησαν, τα ονόματα δεν ξεχάστηκαν, οι συγγενείς, δεύτερης πια και τρίτης γενιάς, δεν έστρεψαν τα νώτα στους νεκρούς τους. Ο τόπος της σφαγής έγινε αντικείμενο εκμετάλλευσης του πόνου και της οδύνης και χώρος εμπορίου. Ο τόπος φιλοξενίας και περίθαλψής τους παρέμεινε τόπος μνήμης, σεβασμού και καταφύγιο ψυχών. Ψυχών που ανήκαν σε ανθρώπους που ελάχιστους Απρίληδες είχαν προλάβει να απολαύσουν, που όταν έκλειναν για λίγο τα μάτια, οι εικόνες των αγαπημένων προσώπων τους τούς συντρόφευαν κι η ελπίδα ότι σύντομα θα φύγουν από τον ξένο τόπο θέριευε μες στη σκέψη τους μέρα με τη μέρα για οκτώ και πλέον μήνες. Κι όμως, έμειναν τελικά για πάντα εδώ, στην ήρεμη και γαλήνια λημνιακή γη, τουλάχιστον μακριά από το πεδίο της φρίκης και των σκληρών και βασανιστικών μνημών, αυτοί που τόσο απότομα κι απροσδόκητα πέρασαν από την εφηβική ανεμελιά στη σκληρή πραγματικότητα του πολέμου, απλά και μόνο γιατί ήταν φιλότιμοι και ιδεολόγοι. Οι Ανζάκοι (ANZACs).

Στα χαρακώματα της Καλλίπολης.

Το ANZAC, δηλαδή το Αυστραλιανό και Νεοζηλανδέζικο Εκστρατευτικό Σώμα (Australian and New Zealand Army Corps - ANZAC) συγκροτήθηκε το 1914. Παρά το γεγονός ότι ο Α' Παγκόσμιος Πόλεμος δεν απειλούσε άμεσα την εδαφική ακεραιότητα της Αυστραλίας, η τότε κυβέρνηση της χώρας αποφάσισε, ως μέλος της Βρετανικής Κοινοπολιτείας και λόγω συνταγματικής της υποχρέωσης απέναντι στη Μεγάλη Βρετανία, να λάβει μέρος στον πόλεμο. Στην Καλλίπολη θα ήταν η πρώτη φορά που η νεοσύστατη Αυστραλιανή Αυτοκρατορική Δύναμη, όπως ονομάστηκε η στρατιωτική δύναμη των Αυστραλών που στάλθηκε στην Ευρώπη, θα έπαιρνε μέρος σε πολεμική αναμέτρηση. Όλα ξεκίνησαν ένα πρωινό του Νοεμβρίου του 1914, όταν οι ANZACs, νέοι, χαμογελαστοί και άμαθοι στη φρίκη του πολέμου, ξεκίνησαν ως εθελοντές ένα πρωινό του Νοεμβρίου του 1914 από το λιμάνι Όλμπανι της Δυτικής Αυστραλίας υπό τις διαταγές του στρατηγού Γουίλιαμ Μπέρντγουντ (William Birdwood). Αρχικά, ήταν προγραμματισμένο να ταξιδέψουν στη Βρετανία, όπου και θα εκπαιδεύονταν. Η έλλειψη υποδομής, όμως, είχε ως αποτέλεσμα να μεταφερθούν σε εκπαιδευτικά στρατόπεδα των συμμαχικών δυνάμεων στην Αίγυπτο. Παρέμειναν εκεί για περίπου τρεις μήνες, όπου, εν τω μεταξύ, έφταναν και άλλοι Αυστραλοί στρατιώτες. Στις αρχές Μαρτίου του 1915 δόθηκε η ειδοποίηση από την κεντρική διοίκηση των συμμαχικών δυνάμεων για την εκστρατεία κατάληψης των Στενών των Δαρδανελίων και ότι η στρατιωτική δύναμη των Αυστραλών και Νεοζηλανδών θα χρησιμοποιούνταν γι' αυτή την επιχείρηση. Λίγοι στην Αυστραλία, αλλά και στον τόπο μας, γνωρίζουν ότι το νησί αυτό διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην τότε επιχείρηση.

Στις αρχές του 1915 ο Έλληνας πρωθυπουργός, Ελευθέριος Βενιζέλος, ελπίζοντας ότι η κατάληψη των Δαρδανελλίων θα είχε ως αποτέλεσμα τη διεκδίκηση της Κωνσταντινούπολης έδωσε την άδεια στη Μεγάλη Βρετανία να χρησιμοποιήσει τη Λήμνο ως ναυτική βάση. Στόχος των συμμαχικών δυνάμεων ήταν να χρησιμοποιήσουν το νησί ως ορμητήριο για την απόβαση στην Καλλίπολη και ως βάση για την εκπαίδευση και την ιατρική περίθαλψη των στρατιωτών. Ο απάγκιος κόλπος του Μούδρου φαινόταν ιδανικός για τον ελλιμενισμό και την προστασία των πλοίων από τους δυνατούς ανέμους. Από την ακριτική Λήμνο, λοιπόν, ο Ουίνστον Τσώρτσιλ παρακολουθούσε τις αποβατικές ενέργειες. Στις 4 Μαρτίου 1915 οι πρώτοι ANZACs πάτησαν για πρώτη φορά το πόδι τους σε ελληνική γη. Το λιμάνι του Μούδρου με τα απάνεμα νερά του τους υποδέχτηκε και η λημνιακή φύση την άνοιξη υπήρξε γι΄ αυτούς βάλσαμο της ψυχής μετά την έρημο της Αιγύπτου. Ωστόσο, καθώς το νερό και οι υποδομές στο νησί ήταν υποτυπώδεις, μεγάλο μέρος των στρατευμάτων παρέμεινε στα πλοία που ήταν αγκυροβολημένα στον κόλπο του Μούδρου. Οι ξένοι στρατιώτες άρχισαν σιγά-σιγά να ξεθαρρεύουν και να συναναστρέφονται τους ντόπιους. Ο σηματωρός, Ν.Κ. Χάρβεϊ, γράφει στα απομνημονεύματά του: «Δεν είχαμε αρκετά ξύλα, σε αντίθεση με το αλκοόλ που ήταν μπόλικο. Κάθε μαγαζί στη Λήμνο μέχρι το τέλος του Μαρτίου πουλούσε μπύρα και κονιάκ. Μετά ήρθε το Πάσχα τους και με μεγάλη περιέργεια παρακολουθούσαμε τον τρόπο με τον οποίο το γιόρταζαν. Οι καμπάνες των εκκλησιών τους χτυπούσαν συχνά και για δύο περίπου μέρες δεν σταματούσαν καθόλου. Την ημέρα του Πάσχα ήρθαν στο στρατόπεδο οι Έλληνες και μας πρόσφεραν κόκκινα αυγά και άλλα δώρα». Δε γνώριζαν τότε ότι για πολλούς από αυτούς ήταν το τελευταίο Πάσχα της ζωής τους.

Άποψη του κόλπου του Μούδρου, 1915.

Στις 20 Απριλίου 1915 το λιμάνι του Μούδρου πλημμυρίζει από πολεμικά πλοία των συμμαχικών δυνάμεων των οποίων ο συνολικός αριθμός ανέρχεται στα 200. Ανάμεσα σε αυτά και τα περίφημα για την εποχή τους πλοία - νοσοκομεία Britannic και Aquitania και το πλοίο HMS London. Ο Τ. Α. Μάιλς γράφει: «Κανένα άλλο λιμάνι του κόσμου εκείνες τις μέρες δεν είχε περισσότερα πλοία απ' αυτό το λιμανάκι της Λήμνου». Έχει έλθει η ώρα της μάχης. Οι Αυστραλονεοζηλανδοί ξεκινούν από την λημνιακή γη το απόγευμα της 24ης Απριλίου για να επιτεθούν στην Καλλίπολη και να ανακτήσουν τον έλεγχο των Στενών από τους Τούρκους. Οι ANZACs αποβιβάζονται στους λόφους, βόρεια του όρμου Καμπά Τεπέ. ο οποίος αργότερα πήρε το όνομά τους. Η πρώτη αντεπίθεση των Οθωμανών είναι σφοδρή και τους απωθεί προς την ακτή σε μια λωρίδα της οποίας το βαθύτερο σημείο έφτανε τα 1000 μέτρα από την παραλία. Οι απώλειες και από τις δυο πλευρές είναι μεγάλες. Ενώ οι σύμμαχοι αντιμετωπίζουν δυσκολίες στο ακρωτήριο Έλλη, οι ANZACs κατορθώνουν να διασπάσουν τις γραμμές των Τούρκων και να προχωρήσουν προς το ύψωμα Τσουνούκ Μπαΐρ. Όμως εκεί βρίσκονται αντιμέτωποι με το διοικητή της 19ης Οθωμανικής Μεραρχίας, τον 34χρονο Μουσταφά Κεμάλ, που με ταχύτατη πορεία φθάνει πρώτος στο ύψωμα και ανακόπτει την πορεία τους. Κάπου 2.000 Αυστραλοί βρήκαν τραγικό θάνατο εκείνο το πρωινό. Την ίδια τύχη έχει και την επόμενη μέρα η επίθεση τμημάτων των ANZACs στο ύψωμα Ασί Μπαμπά.

Η αποβατική επιχείρηση γρήγορα αποτελματώνεται με την άφιξη οθωμανικών ενισχύσεων και τις μεγάλες απώλειες από όλες τις πλευρές. «Χρειάστηκαν δέκα χρόνια για να παρθεί η Αρχαία Τροία που βρισκόταν στα ίδια Στενά. Τώρα καταλαβαίνω πόσο δύσκολο είναι να κατακτήσουμε τα Στενά αυτά» παραδέχτηκε ο στρατηγός της συμμαχικής δύναμης, σερ Ίαν Χάμιλτον, μετά την πρώτη μάχη στα Δαρδανέλια. Από τον Αύγουστο και μετά η Λήμνος καθίσταται κέντρο ιατρικής περίθαλψης, συγκέντρωσης και υποδοχής ενισχύσεων, αρρώστων και τραυματιών, καθώς και σταθμός εφοδιασμού. Κατασκευάζονται αποβάθρες, ένας καλός δρόμος, ένας υποτυπώδης σιδηρόδρομος και οργανώνονται οι μεταφορές - κυρίως μέσω υποζυγίων. Επίσης, χρησιμοποιούνται μεγάλες αντλίες νερού δεδομένου ότι το νερό από τα πηγάδια δεν επαρκεί. Δύο αυστραλιανά στρατιωτικά νοσοκομεία στήνονται σε τέντες και καλύβες - με εξοπλισμό για την εκτέλεση βασικών ιατρικών επεμβάσεων και ακτινογραφιών. Αυστραλές νοσοκόμες, οι μόνες γυναίκες που υπηρέτησαν στην εκστρατεία της Καλλίπολης, φροντίζουν με αυτοθυσία τους τραυματίες και τους αρρώστους. Περίπου 4.000 Αυστραλοί και Νεοζηλανδοί στρατιώτες νοσηλεύονται στη Λήμνο με τη συνδρομή 96 Αυστραλών νοσοκόμων. Παρά τις δυσκολίες, δεν λείπουν και οι χαρούμενες στιγμές κατά την παραμονή στη Λήμνο. Στα ημερολόγιά τους Αυστραλές νοσοκόμες που υπηρέτησαν στο νησί, αναφέρονται στην ομορφιά του τοπίου, στα μοναδικά ηλιοβασιλέματα, στις μικρές γιορτές και συναυλίες που διοργανώνονταν, στις ενθουσιώδεις προετοιμασίες για τα Χριστούγεννα. Οι Αυστραλοί στρατιώτες επισκέπτονται συχνά τα μαγαζιά και τα παραδοσιακά καφενεία του νησιού. Εντυπωσιάζονται από τις ελληνικές εκκλησίες και το γενοβέζικο φρούριο της πρωτεύουσας του νησιού.

Τους επόμενους μήνες άλλοι 11.000 Αυστραλοί και Νεοζηλανδοί στρατιώτες θα αφήσουν την τελευταία τους πνοή στα μέρη αυτά. Στις αρχές Οκτωβρίου του 1915 το Βρετανικό Πολεμικό Συμβούλιο αποφασίζει τον τερματισμό της εκστρατείας της Καλλίπολης και τη βαθμιαία εκκένωση της Χερσονήσου, η οποία στέφεται με απόλυτη επιτυχία. Οι απώλειες, όμως, είναι τόσες που δεν έχουν χώρο οι εκφράσεις συγχαρητηρίων. Υπολογίζεται ότι οι Άγγλοι, οι Αυστραλοί και οι Νεοζηλανδοί θρήνησαν 33.000 νεκρούς και 120.000 τραυματίες και ασθενείς, οι Γάλλοι 4.000 νεκρούς και 23.000 τραυματίες, αλλά και οι Οθωμανοι 55.000 νεκρούς και 100.000 τραυματίες. Ποταμός αίματος που δεν μπορεί να εκφραστεί με αριθμούς, αλλά μόνο με το μέγεθος της οδύνης των αγαπημένων, των συγγενών, αλλά και των εθνών. Στις αρχές του 1917 οι τελευταίοι Αυστραλοί αποχωρούν από τη Λήμνο. Για πολλούς η Λήμνος υπήρξε το τελευταίο τους «πόστο», μιας και 148 Αυστραλοί και 76 Νεοζηλανδοί στρατιώτες αναπαύονται εν ειρήνη στα δύο συμμαχικά μας νεκροταφεία, για να θυμίζουν το κόστος κάθε πολέμου και να δηλώνουν την ανυπαρξία νικητών και νικημένων.

Το Κοινοπολιτειακό Στρατιωτικό Νεκροταφείο στο Μούδρο, 1915.

Αποφράδα ημέρα, επομένως, η 25η Απριλίου 1915 για την Αυστραλία, αλλά και ημερομηνία-σταθμός για τη σφυρηλάτηση της εθνικής της ενότητας. Το 1901 οι βρετανικές αποικίες της Αυστραλίας ενώνονται και δημιουργούν το ομόσπονδο αυστραλιανό κράτος, που όμως δεν έχει ακόμα συνοχή. Η σφαγή της Καλλίπολης γίνεται η αφορμή για να δημιουργηθεί κλίμα εθνικής ομοψυχίας στην Αυστραλία και να πάρει σάρκα και οστά το όνειρο της δημιουργίας του Αυστραλιανού έθνους. Φέρνοντας και πάλι στη θύμησή μας τις μαρμάρινες πλάκες που κρατούν μέσα τους παράπονα σχεδόν ενός αιώνα προς την Κλωθώ, τη Λάχεση και την Άτροπο, που τόσο πρώιμα καθόρισαν να κοπεί το νήμα της ζωής τους και τόσο μακριά από το χώμα της δικής τους πατρίδας, ας τιμήσουμε σήμερα όχι μόνο το στρατιώτη, αλλά πολύ περισσότερο τον απλό άνθρωπο, το νέο παιδί που δε γεύτηκε το «νόστιμον ήμαρ» κι έχει ανάγκη από το δικό μας σεβασμό και το αίσθημα μνήμης για να νοιώσει γαλήνη και να αισθανθεί πως αυτό το κομμάτι γης που τον σκεπάζει είναι τώρα πια περισσότερο δικό του παρά δικό μας.

Είναι ιδιαίτερα σημαντικό γι΄ αυτό το μικρό τόπο που συνέδεσε το όνομά του με το θάνατο και την αποτυχία, ότι παρά την τραγική κατάληξη της εκστρατείας οι Αυστραλοί και οι Νεοζηλανδοί έφυγαν με αγαθές αναμνήσεις από τη Λήμνο, αναπολώντας την ομορφιά του τοπίου, αλλά και την αυθεντική και δοτική συμπεριφορά των κατοίκων. Είναι, επίσης, ιδιαίτερα σημαντικό για εμάς να γίνει γνωστό ότι η Λήμνος αγκάλιασε στα χώματά της και τίμησε, όπως συνάδει με τη θρησκεία αγάπης και προσφοράς που ευλαβικά ασπαζόμαστε, κάθε ξένο που άφησε εδώ την τελευταία του πνοή. Λιτά, χωρίς τυμπανοκρουσίες και εμπορικές σκοπιμότητες, μάθαμε να τιμούμε όχι τον πόλεμο και τους ήρωες, αλλά τον άνθρωπο και το θείο δώρο της ζωής κι έχοντας επίγνωση ότι άνθρωποι δικοί μας βρίσκονται διασκορπισμένοι σε κάθε γωνιά αυτού του πλανήτη, και πολύ περισσότερο στη φιλόξενη για τους Έλληνες Αυστραλία, προσευχόμαστε για την ανάπαυση και κρατούμε ζωντανές στη μνήμη μας αυτές τις νεαρές ψυχές, ελπίζοντας να αναπαυθούν με την ανάλογη ηρεμία και γαλήνη οι ψυχές και των δικών μας αγαπημένων που στάλθηκαν μακριά υπακούοντας κι αυτοί σε ένα εντεταλμένο καθήκον διαφορετικό από αυτό του πολέμου, αλλά το ίδιο επιτακτικό και αναγκαίο. Ο θάνατος είναι άρρηκτα δεμένος με την ανθρώπινη μοίρα κι η Λήμνος με ευλάβεια και ιδιαίτερο σεβασμό, γνωρίζοντας πολύ καλά τι σημαίνει μισεμός και απώλεια, κοιμίζει στην αγκαλιά της και τιμά αυτούς που δεν έφταιξαν, που το νεανικό τους χαμόγελο πάγωσε στα χείλη υπηρετώντας το υψηλό ιδανικό της αλληλεγγύης, αυτούς που δεν τράφηκαν με το μίσος και τη σκληρότητα που γεννά ο πόλεμος, αλλά με την αγάπη για τη φύση, τη ζωή, τους ανθρώπους και την πατρίδα».

Μούδρος, 15 Νοεμβρίου 1915, Υδροπλάνο προσθαλασσώνεται.

Πηγή

16 σχόλια:

Ανώνυμος 30 Απριλίου 2012 στις 1:05:00 μ.μ. EEST: Οι τούρκοι το 1974 κατά τη διάρκεια της αποβίβασής τους στην Κύπρο, παρουσίαζαν στις εφημερίδες της εποχής ως "ηρωϊκό έπος και τουρκικό άθλο" την παταγωδή αποτυχία της εκστρατείας στην Καλλίπολη, απειλώντας ακόμη και τους εγγλέζους, ότι αν τους εμπόδιαζαν στο "ειρηνευτικό" τους έργο, θα πάθαιναν πάλι τα ίδια!!!
Δυστυχώς, τις περισσότερες φορές τους βοηθούν οι περιστάσεις και το "παιζουν" ήρωες!!!
Μια πρόχειρα και κακοσχεδιασμένη επιχείρηση από τους άγγλους ήταν η εκστρατεία της Καλλίπολης το 1915. Οι άγγλοι οι οποίοι ουδόλως νοιάστηκαν για τους Αυστραλονεοζηλανδούς, αλλά και για τους ΠΑΝΤΟΤΙΝΟΥΣ συμμάχους τους, τους Έλληνες (άλλωστε πότε το έκαναν!!)και δυστυχώς το 1922 μας έδειξαν για ακόμη μια φορά πόσο μας υπολογίζουν!!
Γιάννης
Αρματιστής 30 Απριλίου 2012 στις 3:26:00 μ.μ. EEST: Κάποιες παρατηρήσεις στο θαυμάσιο κείμενο

Έχω σοβαρές ενστάσεις για τον επίλογο. Στα στρατιωτικά νεκροταφεία, οπωσδήποτε δεν τιμούμε το πόλεμο. Βεβαίως δεν τιμούμε το «θείο δώρο της ζωής». Ασφαλώς όμως, τιμούμε τους ήρωες. Διότι αυτοί που αγωνίστηκαν, πολέμησαν και έδωσαν τη ζωή τους για την πατρίδα, την ελευθερία και τη δημοκρατία, «τοις κοίνων ρήμασι πειθόμενοι», είναι ήρωες. Όπως και να το κάνουμε. Στα στρατιωτικά νεκροταφεία τιμούμε εκείνους τους άνδρες που κάτω από απερίγραπτες κακουχίες, αγωνία και πόνο, μέσα στη φωτιά, το σίδηρο και το αίμα, παραχώρησαν τη νιότη τους, το «θείο δώρο της ζωής», για κάποιο υψηλότερο σκοπό. Και αυτό αποτελεί ηρωική πράξη. Και τους ήρωες, στην Ελληνική παράδοση, από αρχαιοτάτων χρόνων, τους τιμούμε. Και τους εχθρούς ακόμη.

Παρατηρώ στη πρώτη φωτογραφία, τη παρουσία ανωτάτων αξιωματικών φερόντων τη μεγάλη στολή τελετών. Νομίζω ότι παρίσταται και ο Α/ΓΕΑ. Ένα ερώτημα λοιπόν έρχεται στα χείλη μου. Αλήθεια πότε και που αποδόθηκαν ανάλογες τιμές στους νεκρούς Έλληνες στρατιωτικούς που έδωσαν τόσο απλόχερα το «θείο δώρο της ζωής» για την ελευθερία της πατρίδας; Υπάρχει ανάλογη παρουσία στα Ελληνικά στρατιωτικά νεκροταφεία κατά τις ημέρες μνήμης; Και αλήθεια που βρίσκονται τα δικά μας στρατιωτικά νεκροταφεία και σε τι κατάσταση είναι τουλάχιστο τα γνωστά; Που κοιμούνται τον αιώνιο ύπνο τους οι νεκροί όλων των πολέμων μας;

Στη χώρα μας υπάρχουν περίπου 40 Βρετανικά στρατιωτικά νεκροταφεία, τα οποία αποδεικνύουν το σεβασμό της Βρετανικής κοινοπολιτείας προς τους νεκρούς των πολέμων τους. Όποιος ενδιαφέρεται μπορεί να τα αναζητήσει στη διεύθυνση http://www.cwgc.org/. Υπάρχει ακόμη και ένα μεγάλο Σερβικό νεκροταφείο στη Θεσσαλονίκη με τους νεκρούς του Α’ ΠΠ, στο οποίο αναπαύονται και οι νεκροί της Βρετανίας της Γαλλίας κλπ. Υπάρχει το Σερβικό μαυσωλείο στη Κέρκυρα για τους νεκρούς Σέρβους στρατιωτικούς, που πέθαναν στο νησί από διάφορες ασθένειες, κατά τη παραμονή του Σέρβικου στρατού στη Κέρκυρα μετά την υποχώρηση από τη πατρίδα τους. Υπάρχει και το Σερβικό μαυσωλείο στη κορυφή του Καϊμακτσαλάν για τους 5.000 νεκρούς Σέρβους της ομώνυμης μάχης.

Στη δεύτερη φωτογραφία, βλέπουμε μια εικόνα από τα χαρακώματα των Βρετανών στη Καλλίπολη. Βαθειά χαρακώματα για την όσο το δυνατό αποτελεσματικότερη προστασία του προσωπικού. Στην εποχή μας λοιπόν, το Google Earth μας δίνει πολλές δυνατότητες. Από μια διαστροφή, πάντοτε όταν διάβαζα την ιστορία διαφόρων μαχών, ήθελα να βλέπω την μορφή του εδάφους. Έψαξα λοιπόν και βρήκα τις τοποθεσίες πέραν του Σαγγάριου, όπου δόθηκαν οι μεγάλες τιτανομαχίες τον Αύγουστο του 1922. Ακόμη και σήμερα, παρά τη πάροδο 90 ετών, είναι ακόμη ορατά τα υπολείμματα των Τουρκικών οργανώσεων, οι οποίες μάλιστα ετοιμάστηκαν σε ένα μήνα. Όσο όμως και αν έψαξα, δεν βρήκα τίποτε από αμυντικές οργανώσεις στο τομέα της IV Μεραρχίας και ειδικότερα στο κέντρο Αντιστάσεως Καμελάρ, όπου στις 13 Αυγούστου του 1922 δόθηκε η μάχη συντριβής της Στρατιάς Μικράς Ασίας, από το Κεμάλ. Κάτι ελάχιστα υπολείμματα παρατηρούνται στο Κέντρο Αντιστάσεως Τανάς Τεπέ. Δεν είναι λοιπό περίεργο ότι οι Τουρκικές δυνάμεις κατέλαβαν τις αμυντικές θέσεις των Ελλήνων στα παραπάνω Κ.Α. εντός ελάχιστο χρόνου. Αντιθέτως στο Κέντρο Αντιστάσεως Χασάν Μπελ όπου επιτέθηκε η 57 Τουρκική Μεραρχία, η γραμμή των οχυρώσεων, είναι παρά πάνω από καθαρή. Το υπόψη Κ.Α. όμως άντεξε. Και ο διοικητής της 57 Μεραρχίας, Ρεσάτ Πασάς αυτοκτόνησε επειδή δεν κατόρθωσε να καταλάβει το ΑΝΣΚ που του όρισε ο Κεμάλ. Υπόψη ότι οι Ελληνικές δυνάμεις είχαν στη διάθεση τους ένα χρόνο για οργάνωση του εδάφους. Από φωτογραφίες που συγκέντρωσα, τα Ελληνικά χαρακώματα ήταν γονυπετώς βάλλοντος και με την απόθεση των εκσκαφών μπροστά από αυτά , με παράλληλη κατασκευή ξερολιθιάς, τα αποκαλούσαν ορθίως βάλλοντος. Αυτή ήταν και η αιτία που οι Ελληνικές γραμμές «ανεσκάφησαν» κατά τη προπαρασκευή του Τουρκικού πυροβολικού και οι αμυνόμενοι τις εγκατέλειψαν αλλόφρονες.
Αρματιστής 30 Απριλίου 2012 στις 4:26:00 μ.μ. EEST: @ Ανώνυμος 30 Απριλίου 2012 1:05:00 μ.μ.

Τουρκικός άθλος ήταν. Όπως και να το κάνουμε. Και οι Τούρκοι αντιμετώπισαν τις δυνάμεις της ΑΤΑΝΤ μόνοι. Και ούτε οι περιστάσεις τους βοήθησαν… Απλά αποδείχτηκαν ικανότεροι από τους επιτιθέμενους. Και είχαν «οδηγό» την αδάμαστη θέληση του Κεμάλ. Αυτόν που βρήκαμε και εμείς μπροστά μας στη Μικρά Ασία από το 1919-1922. Όταν ήταν 39-41 ετών αντίστοιχα. Τι είχαμε εμείς να αντιπαρατάξουμε απέναντι στο Κεμάλ; Το Γούναρη; Το Θεοτόκη; Το Στράτο; Το Παπούλα; Το Σαρηγιάννη; Το Τρικούπη; Ή το Δημαρά;

Ο Κεμάλ τότε, ήταν ο πρόεδρος της Τουρκικής κυβέρνησης της Άγκυρας και Αρχιστράτηγος του Τουρκικού στρατού. Ο Φεβζή πασάς, 41 ετών, ήταν πρωθυπουργός, υπουργός στρατιωτικών και αρχηγός του επιτελείου. Ο Ινονού, διοικητής του δυτικού μετώπου (1η και 2η στρατιές), ήταν 38 ετών. Ο Κεμάλ δεν ανακατευόταν στις τρέχουσες επιχειρήσεις. Τις μεγάλες όμως αποφάσεις τις έπαιρνε αυτός. Στις κρίσιμες στιγμές, βρισκόταν εκεί που απαιτούσε η περίσταση. Και τότε είχε πάντοτε τον άμεσο έλεγχο των επιχειρήσεων.

Στο Εσκή Σεχήρ τον Ιούλιο του 1921, ήταν αυτός που αποφάσισε την σύμπτυξη πίσω από το Σαγγάριο.

Στη μάχη του Σαγγάριου, ήταν εκεί μπροστά. Πάντοτε στο κρίσιμο σημείο. Είχε αναπτύξει τακτικό στρατηγείο και είχε τον έλεγχο. Διοικούσε τις επιχειρήσεις είτε από προωθημένα παρατηρητήρια, είτε από το στρατηγείο του από το χάρτη. Αλλά ήταν πάντα εκεί για κινητοποιήσει τις Μεραρχίες του όπου χρειαζόταν. Ξάγρυπνος 20 μερόνυκτα. Ο δικός μας ο Παπούλας, ήταν μεν προωθημένος και κινδύνεψε να πιαστεί αιχμάλωτος, αλλά διοικούσε τις επιχειρήσεις όχι εξ όψεως, αλλά με ημερήσιες διαταγές επιχειρήσεων. Ποτέ δεν κατόρθωσε να συνταυτίσει τις προσπάθειες των Σωμάτων στρατού και των μεραρχιών. Ο άρρωστος Κωνσταντίνος ήταν μεν στο Εσκή Σεχήρ, αλλά καμιά ανάμιξη στη διεξαγωγή των επιχειρήσεων δεν είχε. Ο Γούναρης και ο Θεοτόκης βρίσκονταν στην Αθήνα.

Στη μάχη του Αφιόν Καραχισάρ στις 13 Αυγούστου του 1922, ο Κεμάλ είχε αναπτύξει το τακτικό στρατηγείο του στο Κοτσά Τεπέ, σε απόσταση 8 χλμ από τη γραμμή μάχης της IV Μεραρχίας, την οποία όμως λόγω της υψομετρικής διαφοράς την είχε στο πιάτο, όπως και όλη την υπόλοιπη Ελληνική διάταξη. Ο Τρικούπης και ο Δημαράς ούτε που βγήκαν από τα στρατηγεία τους στο Αφιόν. Ο Χατζανέστης βρισκόταν στη Σμύρνη και ουδέποτε αντιλήφθηκε τη πραγματική ροή των γεγονότων. Ο Γούναρης ο Πρωτοπαπαδάκης και ο Θεοτόκης, κατάλαβαν ότι κάτι δεν πάει καλά, στις 21 Αυγούστου, όταν η στρατιά είχε βάλει τα πόδια στο κεφάλι και έφευγε τρέχοντας προς το Τσεσμέ. Διόρισε και τον Τρικούπη αρχιστράτηγο, ενώ αυτός είχε συλληφθεί αιχμάλωτος από τις 20 Αυγούστου. Του πήγε το διορισμό του ο Κεμάλ.

Στη μάχη του Αλή Βεράν, ο Κεμάλ εγκατέστησε το στρατηγείο του στο Ύψωμα Ζαφέρ Τεπέ, σε απόσταση 2 χλμ από τη γραμμή του πυρός. Αυτός μαζί με το Φεβζή και τον Ινονού, κινητοποίησαν τις Μεραρχίες των IV και VI Σωμάτων στρατού προκειμένου να κλείσουν την ηλάγρα στην οποία εγκλωβίστηκαν οι δυνάμεις της Ομάδας Τρικούπη. Για το λόγο αυτό, οι Τούρκοι αποκαλούν τη μάχη του Αλή Βεράν, αποφασιστική μάχη του Αρχιστρατήγου.

Μπορούμε να κάνουμε τις συγκρίσεις και για το 74 και το 1987 και τα Ίμια και τους S-300 και τον Οτσαλάν κλπ. Η ηγεσία φίλε μου παίζει το ρόλο. Η πολιτική βούληση. Η απόφαση. Η επιλογή των προσώπων.

Η ηγεσία που θα εκλέξουμε την προσεχή Κυριακή.

Ξέρεις γιατί μας κουνάει το δάκτυλο ο κύριος Μος και μας εγκαλεί ότι ψηφίσαμε νόμο χωρίς να τον ενημερώσουμε; Επειδή δεν έχουμε ηγεσία. Ηγεσία με πατριωτικό κριτήριο. Άκουσες κανένα πολιτικό από αυτούς που διεκδικούν τη ψήφο μας να του λέει να πάει να ……. Όχι.

Δεν φταίνε λοιπόν οι περιστάσεις.
Mithridates 1 Μαΐου 2012 στις 12:48:00 π.μ. EEST: Αρματιστή, έχεις δίκιο ως προς τον επίλογο, αλλά θα ήταν απέναντι προς την δεοντολογία να λογοκριθεί το κείμενο. Δεν είναι απαραίτητο άλλωστε να συμφωνούμε σε κάθε γραμμή. Είναι μια καλή περίληψη για γεγονότα κοντά έναν αιώνα πριν, που είναι λίγο γνωστά στην Ελλάδα αν και η χώρα μας συμμετείχε σε αυτά. Ειδικά η συμμετοχή μας στον Α'ΠΠ είναι από τις πλέον λησμονημένες. Το 1915 βέβαια δεν είχαμε μπει ακόμα επίσημα στον πόλεμο, κάτι που θα γινόταν τον επόμενο χρόνο. Στην τελευταία φώτο το μετατραπέν σε υδροπλάνο Φαρμάν πιθανότατα να είναι Ελληνικό.

Σχετικά με την πρώτη φώτο, πρόκειται για τον Α/ΓΕΑ Απτχο Τσαντηράκη και αν υποθέτω σωστά, για τον Δκτη της 88ΣΔΙ, μιας και στις 23 Απριλίου ήταν του Αγίου Γεωργίου.

http://www.haf.gr/el/news.asp?id=6268&archive=0&page=1

Όσο για το πότε Έλληνες Ανώτατοι Αξιωματικοί τίμησαν τους πεσόντες μας σε παρόμοια τελετή σε Ελληνικό στρατιωτικό νεκροταφείο, προσωπικά δεν θυμάμαι κάποια παρόμοια περίπτωση.

Αν αρχίσουμε να τους τιμούμε, ίσως να είναι σημάδι ότι σοβαρευτήκαμε και δεν αντιμετωπίζουμε τον εχθρό του Γένους απαξιωτικά, οδηγούμενοι σε ήττες όπως του 22.
ΑΧΕΡΩΝ 1 Μαΐου 2012 στις 9:09:00 μ.μ. EEST: @Αρματιστὴ
Η τοποθὲτησὴ σου ὸπως πὰντα καλὰ τεκμηριωμὲνη,αισθὰνομαι ὸμως την ανὰγκη να εκφρὰσω κὰποιες επιφυλὰξεις ως προς την Μικρασιατικὴ Εκστρατεὶα σε συνὰρτηση με τις ικανὸτητες του Κεμὰλ.
Πρὼτα ὸμως θα παραθὲσω την γνωστὴ ρὴση του Ουὶνστον Τσὼρτσιλ''Ο πὸλεμος εὶναι πολὺ σοβαρὴ υπὸθεση για να την αφὴσουμε στους στρατιωτικοὺς''.
Εκ πρὼτης ὸψεως,μὶα δεκαρολογὶα ενὸς αλλαζὸνος πολιτικοὺ,στον οποὶο πολλοὶ καταλογὶζουν σειρὰ φιὰσκων εις βὰρος της Βρεττανὶας και της Κοινοπολιτεὶας,αρχὴς ακριβὼς γενομὲνης απὸ την εκστρατεὶα στα Στενὰ του Ελλησπὸντου.
Με μὶα πιὸ ψὺχραιμη ανὰγνωση ὸμως,μὶα κυνικὴ ομολογὶα ὸτι οι πὸλεμοι εὶναι στημὲνοι απὸ τα αφεντικὰ του πλανὴτη,ασχὲτως ἂν η σκηνοθεσὶα δεν αποδὶδει πὰντοτε.
Υπὴρξε επὶ δεκαετὶες η διὰδοση ὸτι Βρεττανὸς στρατηγὸς συμμετεὶχε στις επιτελικὲς συνεδριὰσεις της Στρατιὰς Μικρὰς Ασὶας,και μὰλιστα καΘ´ὸλην της την διὰρκεια.
Στην θὲση αυτὴ,του ''συνδὲσμου'',εναλλὰχθηκαν δὺο Βρεττανοὶ στρατηγοὶ,εκ των οποὶων ο δεὺτερος κατὲδιδε στον Κεμὰλ τα ελληνικὰ σχὲδια επιχειρὴσεων.
Ὰλλη διὰδοση ισχυρὶζεται ὸτι την επὶθεση κατὰ του Αφιὸν 13/8/1922 σχεδὶασε και διὴυθηνε ὸχι ο Κεμὰλ,αλλὰ ο σοβιετικὸς Φροὺνζε,αυτὸς ἂν δεν κὰνω λὰθος,προς τιμὴν του οποὶου ονομὰστηκε η Σοβιετικὴ Ακαδημὶα Πολὲμου.Σημειωτὲον,ο εν λὸγω Φροὺνζε ΟΝΤΩΣ εὶχε εμφανιστεὶ στην Μικρασὶα λὶγο πριν την επὶθεση,το ὸτι παρὲμεινε και κατὰ την εκδὴλωσὴ της δεν ὲχει αποδειχθεὶ,αλλὰ η υποψὶα εὶναι ὲντονη.
Τα υπὸλοιπα τα ανὲλαβαν Ὲλληνες ''στρατηγοὶ''δι´αλληλογραφὶας,ὸπως ο πρὶγκηπας Ανδρὲας.
Δεν μπορὼ να πιστὲψω ὸτι δεν υπὴρχαν στον Ελληνικὸ Στρατὸ επιτελικοὶ ικανοὶ να εφαρμὸσουν στοιχειωδὼς τις αρχὲς της στρατηγικὴς,τουλὰχιστον στις απαρχὲς της εκστρατεὶας,ποὺ ὸπως απεδεὶχθη ὴσαν και οι κρισιμὼτερες,ακριβὼς επειδὴ ὲδωσαν στον Κεμὰλ την ὶδια ακριβὼς πὶστωση χρὸνου,ποὺ,τηρουμὲνων των αναλογιὼν δὸθηκε και στον Αττὶλα μισὸν και πλὲον αιὼνα αργὸτερα.
Δικαιοὺσαι βεβαὶως να ερωτὴσεις:ὲχεις,Αχὲρων,αποδεὶξεις;
Ομολογὼ,ὸχι.
Οὺτε και στην δὶκη των πρωταιτὶων επετρὰπει να παρουσιαστοὺν κὰποια κρὶσιμα στοιχεὶα,ετυμηγορὶα ὸμως εξεδὸθει,και επὶ της ουσὶας ὲγινε αποδεκτὴ.
Τα στρατιωτικὰ συμβὰντα της εκστρατεὶας τα γνωρὶζεις καλὺτερα απὸ εμὲνα,δεν αμφισβητὼ την τοποθὲτησὴ σου π.χ επὶ των χαρακωμὰτων,την απουσὶα στιβαρὴς ηγεσὶας την απὸσταση απὸ την πραγματικὸτητα που επὲδειξε η ελληνικὴ πλευρὰ στον στρατιωτικὸ τομὲα.
Θὲλησα ὸμως να επιστὴσω την προσοχὴ στην αὸρατη διὰσταση του πολὲμου,την σκηνοθεσὶα που ανὲφερα πιὸ πὰνω.Απὸ το 1919,το αργὸτερο,θεοὶ και δαὶμονες συνωμοτοὺσαν υπὲρ του Κεμὰλ,καὶ,ἂν παρατὴρησες ακὸμη και η κ.Παπαπαναγιὼτου ΑΥΤΟΝ ηρωοποιεὶ στον ιστορικὸ που εξεφὼνησε.
Ανώνυμος 1 Μαΐου 2012 στις 9:37:00 μ.μ. EEST: Αγαπητέ φίλε Αρματιστή, αγαπητοί φίλοι, καλό μήνα για όλους μας!!
Επιμένω ότι τους τόυρκους τους "βοηθούν" ή αν θέλεις εκμεταλλεύονται περιστάσεις!!
Σε θέματα στρατηγικής και πολιτικής, ειδικότερα εξωτερικής, πολλές φορές μας "έχουν βάλει τα γυαλιά"! Πράγματι, κάθε πολεμική σύγκρουση έχει να κάνει εκτός του πεδίου της μάχης και με την αποφασιστικότητα της πολιτικής ηγεσίας!! (΄74, ΄87, Ίμια κ.λπ.).
Αυτά είναι που αξιοποιούν στο έπακρο οι τούρκοι! όσο αφορά στην Καλλίπολη, εκμεταλλεύτηκαν την απροθυμία των εγγλέζων, να υπερασπιστούν τους Αυστραλούς, όταν κατά τη διάρκεια των επιχειρήσεων, εκείνοι (οι άγγλοι) είχαν ήδη αποβιβαστεί στην Κωνσταντινούπολη, όπου και για πρώτη φορά από το 1453 ο θρυλικόε Αβέρωφ μπηκε στην Πόλη!!
Το 1922 εκμεταλλέυτηκαν τη βλακεία των βασιλικών, όταν ο θρυλικός Πλαστήρας ζητάει τηελφωνικώς τα μεσάνυχτα πριν τη μάχη του Εσκί Σεχήρ ενισχύσεις-εφεδρείες και του απαντούν ότι ο αντιβασιλεύς κοιμόταν!!! και δεν μπορούσαν να τον ενοχλήσουν!!! ο κεμάλ ήταν έτοιμος να διατάξει υποχώρηση, αφού οι γραμμές μας δεν είχαν "σπάσει" και περίμενε τη δική μας αντεπίθεση. Η οποία δυστυχώς δεν έγινε, πήρε θάρρος και μας διέλυσε!! Εκμεταλλεύτηκαν τη βλακεία του Βενιζέλου, που έστειλε στρατό στην Οδησσό, κατόπιν εντολών των αγγλογάλλων, για να κτυπήσει την επανάσταση των μπολσεβίκών!! και τότε οι μπολσεβίκοι στράφηκαν και βοήθησαν τον κεμάλ!!! Πάντα βρίσκουν τρόπους και εκμεταλλεύονται καταστάσεις, αλλά να, που τελευταία δεν τους "βγαίνουν" όπως με τους ισραηλινούς στο θέμα της βοήθειας στην Παλαιστίνη! και είθε μα αρχίσουν να μην τους "βγαίνουν"!
Γιάννης
Αρματιστής 2 Μαΐου 2012 στις 1:50:00 π.μ. EEST: Φίλε Αχέροντα καλησπέρα

Δεν μπορώ να καταλάβω για ποιο λόγο προσπαθούμε συνεχώς να ανακαλύπτουμε ενόχους εκεί που δεν υπάρχουν. Προσπαθούμε συνεχώς να φορτώσουμε τις αποτυχίες μας στο ξένο παράγοντα, προκειμένου έτσι να συγχωρούμε την ολιγότητά μας. Ή καλύτερα την ολιγότητα των κατά καιρούς ηγεσιών μας. Αυτό έχει συμβεί στο έπακρο, όσο αφορά τη μικρασιατική καταστροφή. Δυστυχώς. Λυπάμαι Αχέροντα, αλλά πάνω απ’ όλα φταίει το κακό μας το κεφάλι. Αποκλειστικά και μόνο.

Στη Μικρά Ασία διεπράχθησαν τραγικά λάθη. Αλλ’ αυτό δεν συμβαίνει συνεχώς στην ιστορία μας; Στο προκείμενο όμως;

Για ποιο λόγο πήγαν στο Σαγγάριο και πέραν από αυτόν; Αφού αποφάσισαν να πάνε για ποιο λόγο πήγαν μόνο με 9 Μεραρχίες και δεν χρησιμοποίησαν μεγαλύτερη δύναμη; Η οποία υπήρχε μάλιστα. Για ποιο λόγο δεν κινητοποίησαν όλες τις ανθρώπινες, τις πνευματικές και υλικές δυνάμεις του έθνους; Για ποιο λόγο εφαρμόσανε αυτό τον ολέθριο ελιγμό δια της Αλμυράς ερήμου που καταπόνησε στο έπακρο τους μαχητές, τα κτήνη και το υλικό, πριν καν λάβουν την επαφή με τον εχθρό; Γιατί δεν μελέτησαν σωστά τα προβλήματα του ανεφοδιασμού και των διακομιδών λόγω της επιμήκυνσης των γραμμών συγκοινωνιών; Πως αποφάσισαν να επιτεθούν στις Τουρκικές δυνάμεις χωρίς να διαθέτουν στρατηγική εφεδρεία για να εκμεταλλευτούν τις επιτυχίες που παρουσιάστηκαν; Επιτίθονταν και με τις 9 Μεραρχίες σε παράταξη!!! Γράφεις ότι οι Άγγλοι πληροφορούσαν τον Κεμάλ. Και αν ακόμη αυτό συνέβαινε, τη βασική πληροφόρηση στο Κεμάλ σχετικά με τον Ελληνικό ελιγμό προς το Σαγγάριο, την έδωσε η ίδια η στρατιά. Οι Τουρκικές Μεραρχίες Ιππικού, αλλά και τα Τουρκικά παρατηρητήρια ανατολικά του Σαγγάριου, αντελήφθησαν πλήρως ότι ο επιθετικός ελιγμός της Ελληνικής στρατιάς αποσκοπούσε σε επίθεση από νότια κατεύθυνση από τη πλευρά του ποταμού Γκεούκ και ευρεία υπερκέραση από ανατολικά, από τα τεράστια σύννεφα σκόνης που σήκωναν οι Ελληνικές φάλαγγες που κινούνταν στην Αλμυρά Έρημο. Έτσι τροποποίησαν ανάλογα την αμυντική τους διάταξη, μεταφέροντας δυνάμεις προς το αριστερό τους πλευρό.

Στο Σαγγάριο Αχέροντα η Ελληνική στρατιά, έχασε περίπου το 1/3 της μάχιμης δύναμής της σε αξκους και οπλίτες. Για την ακρίβεια έχασε τα πλέον εμπειροπόλεμα, μαχητικότερα και ορμητικότερα παιδιά της. Και οι απώλειες αυτές με κανένα τρόπο δεν αναπληρώνονται.

Μετά το Σαγγάριο, αποφάσισαν να σταθούν στη γραμμή ανατολικά Προύσας Εσκή Σεχήρ – Κιουτάχειας – Αφιόν Καραχισάρ και από εκεί στρίβοντας σε ορθή γωνία προς τα δυτικά, Νότια Τουμλού Μπουνάρ και Ουσάκ, ποταμός Μαίανδρος –Αιγαίο. Η εξέχουσα του Αφιόν απορρόφησε 1 ΣΣ με 4 Μεραρχίες (το Α’). Και δεν υπήρχε εφεδρεία. Μόνο ένα Σύνταγμα. Το μέτωπο είχε το θάνατο μέσα του (το είπε ο Χατζανέστης, αλά δεν έκανε τίποτε). Το μέτωπο σε όλο το μήκος του κάλυπτε τη σιδηροδρομική γραμμή, δηλαδή τη γραμμή συγκοινωνιών της στρατιάς. Μπορεί η γραμμή συγκοινωνιών σου να είναι παράλληλη προς το μέτωπό σου; Που διδάσκεται αυτό;

Το πιο ευάλωτο όμως τμήμα, ήταν η νότια πλευρά της εξέχουσας. Και το γνώριζαν, όπως το γνώριζε και ο Κεμάλ. Γιατί όμως ήταν το πλέον ευάλωτο; Επειδή δεν είχε βάθος. Με ένα άλμα ο επιτιθέμενος έφθανε στο σιδηροδρομική γραμμή. Και παρουσίαζε και μεγάλα κενά. Πως και εκλέχθηκε αυτή η τοποθεσία και όχι κάποια άλλη που να παρουσιάζει βάθος; Υπήρχε; Άκουσε λοιπόν:
ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ
Αρματιστής 2 Μαΐου 2012 στις 1:53:00 π.μ. EEST: ΣΥΝΕΧΕΙΑ
«Αντιθέτως το προς τα νότια στραμμένο σκέλος της εξέχουσας, είχε χαραχθεί επί εδάφους που δεν ήταν πρόσφορο για άμυνα. Το ισχυρά διακεκομμένο έδαφος τούτο, είχε μικρά πεδία βολής, κακή παρατήρηση και το σπουδαιότερο επέτρεπε στο εχθρό τη σε μικρή απόσταση από τις Ελληνικές γραμμές κεκαλυμμένη συγκέντρωση των δια την επίθεση προοριζομένων δυνάμεων. Αυτό ίσχυε ιδιαίτερα για το αμέσως νότια του Αφιόν τμήμα του Ελληνικού μετώπου, που ακολουθούσε τη γραμμή του Μικρού Καλετζίκ (Κιουτσούκ Καλετζίκ). Από το Μικρό Καλετζίκ το έδαφος ανυψώνεται προς νότο, σχηματίζοντας σε απόσταση 6-8 χλμ τη κορυφογραμμή του Μεγάλου Καλετζίκ (Κοτσά Τεπέ). Παρατηρητήριο θαυμάσιο και προπέτασμα ασφαλέστατο το Μ. Καλετζίκ, έδωσε στη Τουρκική ηγεσία την ασφαλή βάση για την επιτυχία της μεγάλης αυτής επίθεσης. Αυτή ορθά εκτιμήσασα το τρωτό τούτο σημείο της Ελληνικής παρατάξεως, επιχείρησε προς τα εκεί την κυρία αυτής επιθετική ενέργεια…. Άπαντα τα αναωτέρω ήταν επίσης γνωστά στην Ελληνική Διοίκηση… Και βεβαίως θα ερωτήσει κάποιος: Τι έπραξε αυτή για την εκμηδένιση τούτων; …….. γεννήθηκε (λοιπόν) το ζήτημα της γραμμής που έπρεπε να καταληφθεί. …. Νότια του Αφιόν η Στρατιά υπέδειξε τη κατάληψη της γραμμής «Μιχαήλ», η οποία είναι η γραμμή του Μεγάλου Καλετζίκ. Το Α’ ΣΣ συμφώνησε και διέταξε τη IV Μεραρχία (δεν είχε ματώσει στο Σαγγάριο) να καταλάβει τη γραμμή Μιχαήλ. Η IV Μεραρχία αφού κατέλαβε τη κορυφογραμμή του Μικρού Καλετζίκ, έκρινε περιττό να προωθήσει νοτιότερο τα συντάγματά της …… διότι η μέχρι Μιχαήλ προώθηση της θα δυσχέραινε τους εφοδιασμούς …. Το Α’ ΣΣ ενέκρινε την ενέργεια της Μεραρχίας….. Όταν μετά από μήνες ο στρατηγός Τρικούπης (είχε αναλάβει το Α’ΣΣ) ανήλθε στο Μικρό Καλετζίκ προς επιθεώρηση, αντιλήφθηκε το πολύ μειονεκτικό των εκεί Ελληνικών θέσεων. Πλην όμως (θεωρήθηκε) αδύνατη η κατάληψη του Μεγάλου Καλετζίκ (επειδή οι Τουρκικές δυνάμεις είχαν εγκατασταθεί ισχυρά επ’ αυτού».

Τα παραπάνω τα γράφει στο βιβλίο του «Η Μικρασιατική Ήττα», ο λοχαγός τότε Κανελλόπουλος Κωνσταντίνος που υπηρετούσε στο γραφείο επιχειρήσεων του Α’ ΣΣ.

Επιβαλλόταν λοιπόν να μαζέψουν το μέτωπο και να δημιουργήσουν σημαντικές εφεδρείες. Επιβαλλόταν να συμπτυχθούν σε πιο οικονομικές γραμμές. Έπρεπε να λάβουν μέτρα για την ισχυροποίηση του μετώπου, για την ανύψωση του ηθικού, για την εξασφάλιση της πειθαρχίας, για τις συνθήκες διαβίωσης, για τη τροφή την ένδυση την υπόδηση και τη διαμονή του προσωπικού. Για τη δίωξη της λιποταξίας. Και πολλά άλλα. Έπρεπε οι πολιτικοί ηγέτες να είχαν συνεχή παρουσία στο μέτωπο προκειμένου να επιλύουν προβλήματα. Δεν έκαναν τίποτε όμως.

Και αφού αποφάσισαν να παραμείνουν στη εξέχουσα, που είχε το θάνατο μέσα της, έπρεπε να φέρουν πίσω από το νότιο σκέλος μια μεραρχία τουλάχιστο ως άμεση εφεδρεία. Και Ιππικό για τη κάλυψη των μετόπισθεν. Έπρεπε να ισχυροποιήσουν τις αμυντικές οργανώσεις. Και πολλά άλλα. Αλλά Μεραρχία δεν υπήρχε πίσω. Και όταν έφθασε (VII), κατάκοπη από τη μακριά πορεία κάτω από τον Αυγουστιάτικο ήλιο, διατέθηκε κατά το χειρότερο τρόπο. Έπρεπε όμως να υπήρχαν επί της τοποθεσίας και οι πλέον ικανότερες δυνάμεις. Και όμως είχαν βάλει στο ζωτικότατο Κέντρο Αντιστάσεως Τανάς Τεπέ, το 49 σύνταγμα, «Μικρής μαχητικής αξίας, αποτελούμενο εξ ανδρών παλαιών κλάσεων, Σύνταγμα Μετόπισθεν άλλοτε, που προ κάποιων μηνών είχε στασιάσει δύο φορές», το οποίο «εγκατέλειψε χωρίς αγώνα, χωρίς βολή τυφεκίου, σε επονείδιστη φυγή την οχυρή θέση του. Αφού κάμφθηκε από τη βολή του Τουρκικού πυροβολικού, μη θέλοντας να πολεμήσει, διαλύθηκε πριν ακόμη πλησιάσει το Τουρκικό πεζικό». Και στη συνέχεια αυτοτραυματίστηκαν εκατοντάδες για να αποφύγουν τη μάχη. Και στη φυγή τους προς Μπασκισμέ φώναζαν εν χορώ: «Ζήτω στον Κεμάλ που θα μας δώσει απολυτήρια».

Τώρα Αχέροντα αν θέλεις να μπούμε στα αφορώντα τη διεξαγωγή των επιχειρήσεων μετά την εκτόξευση της Τουρκικής επίθεσης, θα πρέπει να «σταθούμε στις όχθες του Ευφράτη και να κλάψουμε πικρά».
SZAE 2 Μαΐου 2012 στις 1:58:00 π.μ. EEST: O τότε τουρκικος στρατός ηταν υπο την ηγεσια του γερμανου Λημαν φον Σαντερς ο οποίος μετά την πρωτη φάση της επιχείρησης τοποθετησε επικεφαλης πολλούς γερμανους αξιωματικους ενω κράτησε και τον κεμάλ.
Οι συμμαχοι άλλαξαν στρατηγικη για την Καλλιπολη, άλλαξαν ηγεσια, διστασαν στο να παρουν αποφασεις κτλ κτλ.

Οσο για τον φίλο αρματιστή θα συμφωνησω στο θεμα της ηγεσιας. Απο εκει ξεκινανε και τελειώνουν όλα.
Ανώνυμος 2 Μαΐου 2012 στις 12:13:00 μ.μ. EEST: Προσωπικά πιστεύω πως, μέχρι το 1919, ηγεσία είχαμε και πολιτική (Βενιζέλος) και στρατιωτική (Λ. Παρασκευόπουλος). Το παιχνίδι χάθηκε όταν έχασε τις εκλογές ο Βενιζέλος.
ΑΧΕΡΩΝ 2 Μαΐου 2012 στις 4:04:00 μ.μ. EEST: Φὶλε Αρματιστὴ
Προφανὼς δεν ὴμουν αρκετὰ σαφὴς ως προς την χρονολογικὴ σειρὰ των γεγονὸτων.Ὲτσι,πρὲπει να κὰνω κὰποιες διεκρινὴσεις.
Η πρὼτη κατὰδοση απὸ τον Βρεττανὸ στρατηγὸ''σὺνδεσμο''ὲγινε,κατὰ τα θρυλοὺμενα,τον Μὰρτιο του 1921,πριν την μεγὰλη εαρινὴ επὶθεση,ενὼ για την ανεκδιὴγητη διεξαγωγὴ της επιχειρὴσεως προς Σαγγὰριο απλὼς ὲχεις απὸλυτο δὶκαιο,ὸπως και για την μετὰ τον Σαγγὰριο ληθαργικὴ απραξὶα.
Ἂν παρατὴρησες,γρὰφω ξεκὰθαρα ὸτι ''Τα υπὸλοιπα τα ανὲλαβαν Ὲλληνες ''στρατηγοὶ''δι´αλληλογραφὶας,ὸπως ο πρὶγκηπας Ανδρὲας''.
Εὶναι αυτὸ που λὲμε:χρειὰζονται δὺο για να χορευτεὶ το τανγκὸ.
Σε καμμὶα περὶπτωση δεν αποσιωπὼ τις δικὲς μας τερὰστιες και ασυγχὼρητες ανεπὰρκειες.Και για να μην απεραντολογὼ,πιστεὺω ὸτι την Μικρὰ Ασὶα την χὰσαμε ὴδη κατὰ την πρὼτη φὰση της εκεὶ παρουσὶας μας,επὶ κυβερνὴσεως Ε.Βενιζὲλου,(του ὶδιου εκεινου Ε.Βενιζὲλου που πρὸτεινε τον Κεμὰλ για το Νομπὲλ Ειρὴνης λὶγα χρὸνια μετὰ την Καταστροφὴ),ὸταν,αντὶ να ξεχυθοὺμε σαν χεὶμαρρος στην Ανατολὴ,να εδραιὼσουμε προγεφὺρωμα στον Πὸντο,και να θὲσουμε τον τουρκικὸ εθνικισμὸ μεταξὺ σφὺρας και ὰκμονος,δεχθὴκαμε να γὶνουμε εμεὶς ο ὰκμων και ο Κεμὰλ η σφὺρα.
Κὰθε πρὰγμα στον καιρὸ του,και ο κολλιὸς τον Αὺγουστο,αλλὰ ο σωστὸς Αὺγουστος δεν αυτὸς του 1922,οὺτε κἂν αυτὸς του 1921(Σαγγὰριος),ὴταν ο Μὰ'ι'ος-Ιοὺνιος του 1919,το αργὸτερο μετὰ το Α'ι'δὶνιο.
Επειδὴ ὸμως τα στερνὰ τιμοὺν τα πρὼτα,παρατηρὼντας και τα μεταγενὲστερα γεγονὸτα της Κὺπρου,οδηγοὺμαι στο συμπὲρασμα ὸτι δεν εὶναι τυχαὶο ὸτι πὰντα εὶμαστε απὸ την πλευρὰ των χαμὲνων,ακὸμη και ὸταν ανὴκουμε στην πλευρὰ των νικητὼν.
Πὰντα το κακο μας το κεφὰλι,ὸπως ορθὼτατα επισημαὶνεις,αλλὰ κὰποιοι επιτὴδειοι,με διεθνεὶς προεκτὰσεις,φροντὶζουν:
α)να μὴν εξαργυρὼνουμε τις νὶκες μας,
β)να υφιστὰμεθα ὴττες εκεὶ οπου θα μποροὺσαμε να εὶχαμε θριὰμβους(βλὲπε Μικρὰ Ασὶα αλλὰ και Κυπρο)
γ)να μην μποροὺμε ποτὲ να αποφὺγουμε τις συνὲπειες μὶας ὴττας
(ὸπως αντιθὲτως κατ´επανὰληψη επετρὰπη σε ὰλλους,π.χ Βουλγαρὶα και Γερμανὶα).
Εὶμαι βὲβαιος ὸτι κατὰ την μακρὰ στρατιωτικὴ σου σταδιοδρομὶα,και πὲρα απὸ στραβὰ και ανὰποδα,γνὼρισες προικισμὲνους αξιωματικοὺς που θα μποροὺσαν να βρὶσκονται σὴμερα στην κορυφὴ της ιεραρχὶας,και εὶμαι επὶσης βὲβαιος,ὸτι και το 1919-1922 υπὴρχαν αρκετοὶ,ὸμως κὰποια ανεπὶτρεπτη ὸσο και ὺποπτη αναξιοκρατὶα φροντὶζει να ''εξουδετερὼνει''τους ικανοὺς.
Δεν αντὲχω μὰλιστα στον πειρασμὸ να υπενθυμὶσω τον τρὸπο με τον οποὶο διορὶστηκε η σημερινὴ ηγεσὶα,υπὸ συνθὴκες Τρο'ι'κανὴς Κατοχὴς.
Εν κατακλεὶδι,δεν εὶναι νομὶζω μυστικὸ ὸτι ο Κεμὰλ διαφημὶσθηκε μὲχρι θεοποιὴσεως στην διὰρκεια του 20οὺ αιὼνος,μὲχρι και μορφὴ του Αιὼνος προσπὰθησαν να τον ανακηρὺξουν,συμπωματικὰ την εποχὴ του τουρκο-ισραηλινοὺ ειδυλλὶου.
Εν τὲλει,ὲχασε,με μικρὴ διαφορὰ,απὸ τον Τσὼρτσιλ-κὰτι που μὰλλον περιὲχει ''υψηλὴ''σημειολογὶα.
Στην Ελλὰδα βὲβαια,εννοεὶται ὸτι εὶναι περὶπου ιερὸν τὲρας της ιστορικὴς βιβλιογραφὶας.(ἂν και προσφὰτως αντιμετωπὶζει τον σκληρὸ ανταγωνισμὸ του Νταβοὺτογλου...)
Αυτὰ,ὸχι ως αντὶλογος στις θὲσεις σου,αλλὰ ως ερὲθισμα για εμβὰθυνση στο μὴ προφανὲς,στο παρασκηνιακὸ.
Η πρὸσφατη ελληνικὴ περιπὲτεια με τον Γ.Α.Π,τον Στρὼς-Κὰν,και τα παρατρὰγουδα του μνημονὶου επιβεβαιὼνει ὸχι απλὼς την ὺπαρξη,αλλὰ την κυριαρχὶα του παρασκηνὶου,και αυτὸ,δεν εὶναι συνωμοσιολογὶα.
Ανώνυμος 2 Μαΐου 2012 στις 5:10:00 μ.μ. EEST: @Aχέροντα
Ξεφεύγοντας και εγώ από το θέμα της ανάρτησης θα διαφωνήσω μαζί σου μόνο στο σκέλος ",πιστεὺω ὸτι την Μικρὰ Ασὶα την χὰσαμε ὴδη κατὰ την πρὼτη φὰση της εκεὶ παρουσὶας μας,επὶ κυβερνὴσεως Ε.Βενιζὲλου".
Aντίθετα με τον Κων/νο και τη βασιλική κυβέρνηση του Γούναρη, ο Βενιζέλος είχε σχέδιο για τη Μικρά Ασία.
Λίγο πριν από τις εκλογές του Νοεμβρίου του 1920, ο Βενιζέλος απηύθυνε δύο υπομνήματα στον Βρετανό Πρωθυπουργό. Σ’ αυτά μιλούσε για εκστρατεία μέχρι την Αγκυρα, προκειμένου να επιτευχθεί σύντομα η ειρήνευση στη Μικρά Ασία. Αλλά έθετε τρεις προϋποθέσεις: τη συμμετοχή βρετανικών δυνάμεων, την παροχή μεγάλης ποσότητας υλικού και 3.500.000 στερλίνες τον μήνα. Ο ίδιος ο Βενιζέλος σε λόγο του στη Βουλή, τον Μάρτιο του 1932, είπε ότι ο Λ. Τζορτζ βρήκε πολύ φυσικά τα αιτήματα του. Σ’ αυτά τα σχέδια έδωσαν βέβαια τέλος οι εκλογές του Νοεμβρίου 1920 και η ήττα του Βενιζέλου. Η χώρα περιέρχεται σε διεθνή απομόνωση και η νέα ηγεσία αποφάσισε τη συνέχιση του πολέμου, χωρίς μάλιστα να υπάρχουν πλέον οι προϋποθέσεις και οι εγγυήσεις, που υπήρχαν την εποχή του Βενιζέλου.

Καλό μήνα
ΑΧΕΡΩΝ 2 Μαΐου 2012 στις 6:19:00 μ.μ. EEST: @2/5/12 5:10
Οι εν γὲνει πολιτικοὶ χειρισμοὶ του Ε.Βενιζὲλου δεὶχνουν ὸτι κωλυσιεργοὺσε καθ´ὸλην την διὰρκεια της υπὸ την πρωθυπουργὶα του εκστρατεὶας,και απλὼς εφεὺρισκε προφὰσεις εν αμαρτὶαις.Υπενθυμὶζω την σκαιὰ στὰση του ὲναντι του Λ.Πρασκευὸπουλου μετα τις -επιτυχεὶς-επιχειρὴσεις προς Φιλαδὲλφεια.
Αρματιστής 2 Μαΐου 2012 στις 9:43:00 μ.μ. EEST: @ Ανώνυμος 1 Μαΐου 2012 9:37:00 μ.μ.

Αγαπητέ φίλε. Θέλω να με συγχωρήσεις και να μη παρεξηγήσεις τα λόγια μου, αλλά πρέπει να διαβάσεις καλύτερα τα ιστορικά γεγονότα.

Λίγα λόγια:
Όταν οι Αυστραλοί πολεμούσαν στη Καλλίπολη το 1915, οι Άγγλοι δεν βρίσκονταν στη Πόλη. Βρέθηκαν εκεί ως δύναμη κατοχής το 1919.

1922, Πλαστήρας, Εσκή Σεχήρ και αντιβασιλιάς δεν έχουν καμιά σχέση μεταξύ τους. Αυτά είναι παρμένα από την ιστοριογραφία του Γιάννη Καψή, που πολλοί τα αναπαρήγαγαν, αλλά περιέχουν πάρα πολλα λάθη.

Ο Πλαστήρας ήταν ο Θεός των Βενιζελικών. Κάτι σαν τον Ρόμελ για τους Χιτλερικούς. Ήταν μεγάλος πολεμιστής, λιτός και αυστηρός. Καθαρός Έλληνας. Θα το ξαναγράψω όμως. Του αποδίδονται και ηρωικές και νικηφόρες μάχες που ανήκουν σε άλλους. Υπήρχαν και ηρωικότεροι από το Πλαστήρα. Αυτοί που άφησαν τα κόκαλά τους στη Μ. Ασία. Επίσης ο τίτλος "Μαύρος Καβαλάρης", δεν ανήκει στο Πλαστήρα. Ανήκει στον μέγιστο των ηρώων, τον ταγματάρχη Ιωάννη Βελισσαρίου, το διοικητή του 9ου Τάγματος Ευζώνων, που αφού ως ασύγκριτος Ολυμπιονίκης των νεότερων εθνικών αγώνων εξόρμησε από την Ελασσόνα, το Σαραντάπορο, εισήλθε στη Θεσσαλονίκη, αναδιπλώθηκε στην Ήπειρο σαν αστραπή και έγινε ο ελευθερωτής των Ιωαννίνων. Επανήλθε στη Μακεδονία και στο Λαχανά προκαλεί τρομερή ήττα στους Βουλγάρους με αποτέλεσμα την άτακτη φυγή τους. Ανήλθε στο Μπέλες, διήλθε το Στρυμόνα και από τα στενά της Κρέσνας διώχνει τους Βουλγάρους και στήνει πάνω στο πολύνεκρο ύψωμα 1378 της Άνω Τζουμαγιάς το αιώνιο τρόπαιο της ελληνικής δόξας θωρώντας τη Σόφια. Νικητής αθάνατος τάφηκε εκεί στον Ογνιάρ μαχαλά μαζί με τους 700 περίπου τσολιάδες του. Διότι πώς ήταν δυνατό να ζήσει αυτός χωρίς τους γενναίους συμπολεμιστές του! (Από τη Στρατ Επιθεώρηση ΙΑΝ-ΦΕΒ 2007).

Και θα το ξαναγράψω. Δεν δόθηκαν ποτέ πιστικές απαντήσεις για τη στάση και τις ενέργειες του Πλαστήρα από την νύκτα της 14ης Αυγούστου 1922 μέχρι και την 17η Αυγούστου 1922.
Ανώνυμος 5 Μαΐου 2012 στις 1:28:00 π.μ. EEST: Αρματιστή δυστυχώς ο Έλληνας ποτέ δεν παραδέχεται ότι κάνει λάθος, παντα φταίνε οι άλλοι.
Τάσος 29 Ιουλίου 2013 στις 3:22:00 μ.μ. EEST: Ξερει καποιος τι εχουν απογινει τα οστα των νεκρών 4000 Ελληνων του Σαγγαριου? Γιατι ποτε κανεις δεν ασχοληθηκε?

Δημοσίευση σχολίου