Ενα ασυμβίβαστο που ανοίγει προοπτικές
Σάββατο 28 Απριλίου 2012
Tου Σταυρου Λυγερου
Θέτοντας θέμα ασυμβίβαστου για τις ιδιότητες υπουργού-βουλευτή, ο Σαμαράς έφερε στο προσκήνιο ένα ζήτημα που δεν πρέπει να προσεγγισθεί με θεωρητικούς όρους, αλλά με βάση το γεγονός ότι συνδέεται με παθογένειες του ελληνικού πολιτικού συστήματος. Είναι κοινός τόπος ότι ειδικά τα κόμματα εξουσίας έχουν εκφυλισθεί σε καθεστωτικά μορφώματα, που από μία άποψη θυμίζουν φυλές και από μία άλλη ιδιότυπες εταιρείες. Στη συντριπτική πλειοψηφία τους τα στελέχη του ΠΑΣΟΚ και της Ν.Δ. -με τον ένα ή τον άλλο τρόπο- εξαρτώνται και επωφελούνται από τη σχέση τους με την εξουσία.
Είναι τα κόμματα-φυλές που ευθύνονται και για το γεγονός ότι στην πράξη δεν υφίσταται η διάκριση των εξουσιών. Η νομοθετική εξουσία μόνο ανεξάρτητη δεν είναι. Εχει περιέλθει υπό τον απόλυτο σχεδόν έλεγχο της εκτελεστικής εξουσίας. Μέχρι η κρίση να προκαλέσει ρήγματα στο κομματικό σύστημα, δυσεύρετες ήταν οι περιπτώσεις διαφοροποίησης συμπολιτευόμενων βουλευτών από την κυβερνητική γραμμή, στη διαμόρφωση της οποίας ελάχιστα συμμετέχουν. Μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις ο ρόλος των βουλευτών αποκτούσε καθοριστική σημασία.
Η νομοθετική εξουσία έχει περιέλθει σε καθεστώς εξάρτησης, επειδή κάθε «πράσινος» και «γαλάζιος» βουλευτής έβλεπε το βουλευτικό αξίωμά του όχι ως αυτόνομη πολιτική αποστολή, αλλά σαν σκαλοπάτι για την υπουργοποίησή του. Ενιωθε περισσότερο σαν υποψήφιο μέλος της εκτελεστικής εξουσίας, παρά ως ενεργό μέλος της νομοθετικής εξουσίας. Ηταν η λογική του πελατειακού συστήματος που διαμόρφωσε αυτές τις νοοτροπίες και συμπεριφορές.
Εάν ένας βουλευτής δεν κατάφερνε να γίνει τουλάχιστον υφυπουργός, οι ψηφοφόροι του τον θεωρούσαν αποτυχημένο, επειδή δεν είχε μεγάλη δυνατότητα να τους κάνει αρκετά ρουσφέτια. Κατά συνέπεια, η ζωτική ανάγκη του βουλευτή να επανεκλεγεί τον ωθούσε να συμπεριφέρεται σαν υπάκουος υπάλληλος που διεκδικεί προαγωγή. Σε ομαλές περιόδους η εξουσία του βουλευτή ήταν περιορισμένη. Ακόμα και στο επίπεδο του νομοθετικού έργου τον πρώτο και κύριο λόγο είχαν και έχουν οι υπουργοί.
Εκτός αυτού, η Βουλή έχει πάψει προ πολλού να αποτελεί το κύριο πεδίο πολιτικών αντιπαραθέσεων, εκεί όπου δοκιμάζονται και διακρίνονται ιδέες και πολιτικοί. Οι βουλευτές, ιδιαιτέρως οι νεότεροι και λιγότερο προβεβλημένοι, ασφυκτιούν. Λίγες φορές τούς δίνεται η ευκαιρία να μιλήσουν και σπανίως να αναλάβουν την ευθύνη μιας κοινοβουλευτικής μάχης. Συνήθως, ο ρόλος τους περιορίζεται στο να ψηφίζουν την κομματική γραμμή.
Η καθιέρωση του ασυμβίβαστου υπουργού-βουλευτή θα απελευθερώσει τη νομοθετική εξουσία, ώστε να λειτουργήσει ως πραγματικό αντίβαρο στη θεσμική παντοδυναμία της εκτελεστικής εξουσίας. Εκτός αυτού θα διευκολύνει και την είσοδο κοινωνικών στελεχών στη διακυβέρνηση και ευρύτερα στον πολιτικό βίο. Ετσι όπως λειτουργούσε, το ελληνικό κομματικό-πολιτικό σύστημα ήταν αγκυλωμένο και ανίκανο να ανανεωθεί. Θα άξιζε τον κόπο η συζήτηση να επεκταθεί και στη σκοπιμότητα μετάβασης από την Προεδρευομένη σε Προεδρική Δημοκρατία. Στην Ελλάδα είναι αδύνατο να αναδειχθούν νέες ηγεσίες, εάν δεν περάσουν από τη διπλή προκρούστεια κλίνη των κομματικών κατεστημένων και της διαπλοκής.
www.kathimerini.gr
2 σχόλια:
Όποιος νομίζει ότι όλοι αυτοί οι εντονότατα προβεβλημένοι πολιτικοί "αστέρες" (ειδικά όσοι "σπρώχνονται" από τα ΜΜΕ να μπουν στη Βουλή για πρώτη ή δεύτερη φορά), στενοί συνεργάτες και σύμβουλοι των κομματικών αρχηγών, δεν θα γίνουν υπουργοί, είναι τουλάχιστον αφελής.
Στην καλύτερη περίπτωση, το ασυμβίβαστο θα εφαρμοστεί όπως στην περίπτωση της ιδιότητας του δημοσίου υπαλλήλου: οι υποψήφιοι υποχρεούνται να παραιτηθούν, αλλά μπορούν να επανέλθουν αμέσω;ς μετά τις εκλογές.
Αλλά ακόμα και εάν αυτό συμβεί, όλοι θα γνωρίζουν ότι ο υπουργός που δεν είναι βουλευτής θα είναι υποψήφιος την επόμενη φορά και αυτός, φυσικά, θα δρα αναλόγως.
Με άλλα λόγια: τίποτα δεν θα αλλάξει το "ασυμβίβαστο", εάν το ήθος του υπουργού ή βουλευτή είναι επιπέδου των τελευταίων δεκαετιών.
Οι προτάσεις Σαμαρά είναι αποσπασματικές. Απλός εξωραϊσμός ενός νεκρού πολιτικού και πολιτειακού συστήματος, το οποίοδιακρίθηκε για την ανικανότητα και τη φαυλότητά του. Απαιτείται πλήρης & Ριζική Πολιτική Μεταρρύθμιση. Τέτοια ολοκληρωμένη πρόταση είναι μόνον αυτη των ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΩΝ:
1. Άμεση εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας από το λαό, με 51%, σε μία ή δύο Κυριακές, κατά το κυπριακό σύστημα. Η θέση του πρωθυπουργού καταργείται και όλες του οι αρμοδιότητες ασκούνται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας με 5ετή θητεία.
2. Πλήρης διαχωρισμός νομοθετικής και εκτελεστικής εξουσίας με τη θέσπιση ασυμβίβαστου του υπουργικού με το βουλευτικό αξίωμα.
3. Περιορισμένος αριθμός θητειών σε δημόσια αξιώματα για όλους. Κανείς δεν μπορεί να υπηρετήσει σε δημόσιες θέσεις για περισσότερα από 12 έτη. Ο πρόεδρος της Δημοκρατίας δεν μπορεί να εκλεγεί για περισσότερες από 2 θητείες.
4. Πλήρης ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης με εκλογή της ηγεσίας της από τη Γερουσία και όχι από το Υπουργικό Συμβούλιο.
5. Κατάργηση του νόμου περί ευθύνης υπουργών και της βουλευτικής ασυλίας για υποθέσεις μη σχετιζόμενες με το βουλευτικό αξίωμα ή για αδικήματα που διενεργήθησαν προ της εκλογής.
6. Ανάδειξη της βουλής 200 μελών. Τα 150 μέλη εκκέγονται σε νομαρχιακό ή περιφερειακό επίπεδο με απλή αναλογική & ενιαίο ψηφοδέλτιο. Τα υπόλοιπα 50 μέλη εκλέγονται με ενιαίο εθνικό ψηφοδέλτιο. Το σύστημα αυτό έχει ως αποτέλεσμα την ενίσχυση του ρόλου του βουλευτή αφού δίνει τη δυνατότητα της σταυροδοσίας ανεξαρτήτως κόμματος άρα ωθεί στην εκλογή των αρίστων και όχι των εκλεκτών των κομματικών μηχανισμών. Το εθνικό ψηφοδέλτιο δίνει τη δυνατότητα της εκλογής ανθρώπων πανελληνίου αναγνωρίσεως, οι οποίοι δεν ανήκουν οπωσδήποτε σε κόμμα. Το σύστημα αυτό εμποδίζει την ανάπτυξη διαπλοκής και ενισχύει την λαϊκή κυριαρχία και την άμεση αντιπροσώπευση.
7. Θέσπιση Γερουσίας, 100 μελών, με ισχυρές ελεγκτικές αρμοδιότητες και εκλογή της από ενιαίο εθνικό ψηφοδέλτιο, συμπεριλαμβανομένων αριστίνδην & ανεξαρτήτων υποψηφίων. Στην αρμοδιότητα και τον έλεγχό της υπάγονται όλες οι ανεξάρτητες αρχές, οι αρμοδιότητες του Συνταγματικού Δικαστηρίου και η έγκριση του διορισμού των υπουργών.
8. Θέσπιση της λαϊκής πρωτοβουλίας για δημοψήφισμα και εισαγωγή νομοσχεδίων.
9. Αυστηρός έλεγχος του πόθεν έσχες των πολιτικών προσώπων από ειδική υπηρεσία π.χ. Σ.Δ.Ο.Ε. και θέσπιση πόθεν έσχες για όλα τα πρόσωπα που κατέχουν δημόσια αξιώματα καθώς και για δημοσίους υπαλλήλους με δικαίωμα υπογραφής.
10. Περιορισμός και εκλογίκευση των βουλευτικών προνομίων καθώς και αυτών που θα παρέχονται σε υπουργούς και γερουσιαστές.
Δημοσίευση σχολίου