AΟΖ : Τα παρασκηνιακά παιχνίδια της Άγκυρας

Του Χρήστου Μηνάγια

Στο άρθρο του συντάκτη του παρόντος, με τίτλο «Εκβιασμοί, απειλές και αυθαιρεσίες από την Άγκυρα στην Ανατολική Μεσόγειο» είχε αναγραφεί ότι: «Η Άγκυρα επιδιώκει να δημιουργήσει φοβικά σύνδρομα και να αποσπάσει με εκβιασμούς, με την απειλή χρήσεως ισχύος και με πλάγιες μεθόδους ένα σημαντικό μέρος των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδος και της Κύπρου στην Ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο. Εκτός τούτου, δεν θα πρέπει να αποκλεισθεί το ενδεχόμενο, οι Τούρκοι να επιδιώξουν την αυθαίρετη επιβολή τετελεσμένων στις εν λόγω περιοχές, είτε με τη δημιουργία γκρίζων ζωνών, μετά από μια θερμή συγκρουσιακή κατάσταση, είτε με την ανακήρυξη της δικής τους Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης.» Δυστυχώς, μετά την παρέλευση μικρού χρονικού διαστήματος, η εν λόγω εκτίμηση άρχισε να επιβεβαιώνεται πλέον με αρκετή σαφήνεια, λαμβανομένου υπόψη των ακόλουθων τουρκικών ενεργειών:

Πλάγιοι μέθοδοι προσέγγισης της Λιβύης, της Αίγυπτου, του Λιβάνου και του Ισραήλ Οι Τουρκικές Ακαδημίες Πολέμου και τουρκικό think tank (BILGESAM) δημοσίευσαν μελέτες του Dr. πλοιάρχου Cihat Yaycı αναφορικά με την πρόταση οριοθέτησης της Ανατολικής Μεσογείου και το ρόλο-επιρροή της Λιβύης στην οριοθέτηση των θαλασσίων τμημάτων της εν λόγω περιοχής (σ.σ. Το 2000, ο Cihat Yaycı αποφοίτησε 1ος από τη Ναυτική Σχολή Πολέμου. Επίσης, πρέπει να σημειωθεί ότι ο Yaycı έχει κατηγορηθεί, διότι το 2005 άσκησε πίεση στα μέλη του πληρώματος της φρεγάτας Turgut Reis, της οποίας ήταν κυβερνήτης, προκειμένου αυτοί να καταθέσουν ότι ο μόνιμος υπαξιωματικός Suat Çakır, που χάθηκε κατά τη διάρκεια επιχειρησιακού πλου, είχε αυτοκτονήσει. Επισημαίνεται ότι υπήρχαν πληροφορίες ότι ο θάνατος του Çakır πιθανόν να οφείλεται σε δολοφονική ενέργεια της οργάνωσης Ergenekon.) Ο Cihat Yaycı στις μελέτες του επιδιώκει να παρουσιάσει τα οφέλη που θα έχουν η Λιβύη, η Αίγυπτος, ο Λίβανος και το Ισραήλ σε περίπτωση που συμφωνήσουν με την Τουρκία για την οριοθέτηση της Α.Ο.Ζ. στην Ανατολική Μεσόγειο, χωρίς να λάβουν υπόψη τα δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας. Στους χάρτες που ακολουθούν αποτυπώνεται πλήρως το ύπουλο σκεπτικό του Τούρκου πλοιάρχου, το οποίο εκτιμάται ότι τυγχάνει αποδοχής τόσο από την πολιτική όσο και τη στρατιωτική ηγεσία της Τουρκίας εάν ληφθούν υπόψη οι φορείς που το δημοσιεύουν:

• Στο χάρτη Νο 1 παρουσιάζονται οι θέσεις του Τούρκου καθηγητή Sertaç Hami Başeren του πανεπιστημίου της Άγκυρας, ο οποίος θεωρεί ότι με τη χάραξη των ορίων της Α.Ο.Ζ. που προτείνει, αφενός η Τουρκία θα δείξει ότι δεν αστειεύεται, αφετέρου θα αποκοπεί η γεωγραφική σχέση (διασύνδεση, επαφή) μεταξύ Ελλάδος και Κύπρου. Παράλληλα ο Yaycı τονίζει ότι η Κυπριακή Δημοκρατία παραβιάζει τα δικαιώματα της Τουρκίας στα οικόπεδα 1, 4, 5, 6 και 7.


• Στο χάρτη Νο 2 αναγράφεται ότι σε περίπτωση που η Αίγυπτος, το Ισραήλ και ο Λίβανος προβούν στην οριοθέτηση της Α.Ο.Ζ. τους απευθείας με την Τουρκία τότε θα κερδίσουν θαλάσσια έκταση 21.500, 4.600 και 3,957 τετραγωνικά χλμ αντίστοιχα.


• Με το χάρτη Νο 3 ο Yaycı παρουσιάζει την πιθανή γραμμή οριοθέτησης της Α.Ο.Ζ. μεταξύ Τουρκίας και Ισραήλ, επισημαίνοντας ότι σε περίπτωση υλοποίησης της, ολόκληρο το οικόπεδο 12 και μέρος των οικοπέδων 1, 7, 8, 9, 10 και 11 που ανήκουν στην Κυπριακή Δημοκρατία θα περιέλθουν στην κυριότητα του Ισραήλ.


• Στο χάρτη Νο 4 παρουσιάζεται η μέση γραμμή μεταξύ Ελλάδος-Λιβύης και η μέση γραμμή μεταξύ Τουρκίας-Λιβύης. Ειδικότερα, σε περίπτωση οριοθέτησης της Α.Ο.Ζ. μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης, ο πλοίαρχος Cihat Yaycı επισημαίνει ότι η Λιβύη θα αυξήσει τη θαλάσσια περιοχή της κατά 62% κερδίζοντας περίπου 39.000 τετραγωνικά χλμ. Μία άλλη βασική επισήμανση αποτελεί το γεγονός ότι προωθείται η στρατιωτική συνεργασία Τουρκίας-Λιβύης, βάσει της οποίας οι Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις θα αναλάβουν την ανασυγκρότηση του στόλου και την εκπαίδευση του στρατού ξηράς και του πολεμικού ναυτικού της Λιβύης. Επιπρόσθετα, η Άγκυρα, μέσω του Τουρκικού Οργανισμού Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΤΙΚΑ), χορήγησε δωρεάν στο υπουργείο Εσωτερικών της Λιβύης στολές και εξοπλισμό για 6.000 αστυνομικούς, καθώς επίσης 30 αστυνομικά οχήματα. Τέλος, μέχρι τον Ιούλιο, 1.500 Λίβυοι αστυνομικοί θα μεταβούν σταδιακά στην Τουρκία για εκπαίδευση σε θέματα ασφάλειας και καθηκόντων σε σωφρονιστικά καταστήματα.


• Τέλος, ο Yaycı εκτιμά ότι μια ενδεχόμενη συμφωνία οριοθέτησης της Α.Ο.Ζ. μεταξύ Ελλάδος-Κυπριακής Δημοκρατίας θα αποτελέσει το πιο δυσμενές σενάριο για την Τουρκία, δεδομένου ότι η κατάσταση που θα διαμορφωθεί απεικονίζεται στον χάρτη Νο 5. Επίσης για αποφυγή της κατάστασης αυτής προτείνει την μονομερή ανακήρυξη της Α.Ο.Ζ. από την Τουρκία όπως έγινε και στη Μαύρη Θάλασσα.


Προκλητικές ανακοινώσεις της τουρκικής Υδρογραφικής Υπηρεσίας

Η τουρκική Υδρογραφική Υπηρεσία με ανακοίνωσή της δημοσίευσε τους ακόλουθους χάρτες που περιλαμβάνουν τις περιοχές ασκήσεων και εκτέλεσης πυρών στην Ανατολική Μεσόγειο και στο Αιγαίο για το έτος 2012 (χάρτες 6 και 7), καθώς επίσης τα όρια της τουρκικής περιοχής έρευνας και διάσωσης (χάρτης 8).




Με τη δημοσίευση των εν λόγω χαρτών και τις ασκήσεις που έχουν προγραμματισθεί, καθίσταται σαφές ότι οι Τούρκοι επιδιώκουν να στρατιωτικοποιήσουν τα θέματα που έχουν σχέση με τους ενεργειακούς πόρους, θεωρώντας ότι η στρατηγική αυτή θα αποτρέψει την Ελλάδα και την Κύπρο να δημιουργήσουν τετελεσμένα στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο.
Επίσης, για την υλοποίηση της εν λόγω στρατηγικής σημαντική είναι και η συμβολή των τουρκικών ΜΜΕ μέσω κατευθυνόμενων δημοσιευμάτων. Ενδεικτικό παράδειγμα αποτελεί το πρόσφατο δημοσίευμα της εφημερίδος Milliyet/3-4-2012 σχετικά με την άσκηση Anadolu Kartali/1-2012, σύμφωνα με το οποίο για πρώτη φορά στην άσκηση θα συμμετέχουν ναυτικές μονάδες στην Ανατολική Μεσόγειο. Τούτο είναι ανακριβές διότι από τον Απρίλιο του 2010 στην άσκηση συμμετέχουν μονάδες του στρατού ξηράς, του πολεμικού ναυτικού, της πολεμικής αεροπορίας και των ειδικών δυνάμεων. Μέχρι τότε, τα σενάρια των προηγούμενων ασκήσεων Anadolu Kartali προέβλεπαν τη διεξαγωγή επιχειρήσεων πέραν των συνόρων εντός του βορείου Ιράκ και φυσικά χωρίς τη συμμετοχή του πολεμικού ναυτικού. Όμως το σενάριο της άσκησης του 2010 προέβλεπε τη διεξαγωγή επιχειρήσεων εναντίον τακτικού στρατού, καθώς επίσης και τη συμμετοχή 4 τουρκικών πολεμικών πλοίων που έχουν επιχειρησιακό τομέα ευθύνης στην Ανατολική Μεσόγειο.

Αν κρίνουμε από τις μέχρι τώρα συμπεριφορές της Τουρκίας, διαπιστώνουμε ότι το επόμενο χρονικό διάστημα οι Τούρκοι θα επιδιώξουν να κλιμακώσουν την ένταση για τους ακόλουθους λόγους:

• Η διαπραγματευτική τους ικανότητα, προκειμένου να αποτρέψουν την Κυπριακή Δημοκρατία από την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων της περιοχής έχει τρωθεί, παρά τους εκβιασμούς και τις απειλές για χρήση της ισχύος τους.

• Λόγω των εξελίξεων στη Συρία και του διαμεσολαβητικού ρόλου που επιθυμεί να αναλάβει με το Ιράν, η Άγκυρα πιθανόν να επιδιώξει την ανοχή των Ηνωμένων Πολιτειών για τη δημιουργία φοβικών συνδρόμων στην ελληνική πλευρά, προκειμένου να αποτραπεί το ενδεχόμενο οριοθέτησης της ελληνικής υφαλοκρηπίδας και Α.Ο.Ζ.

Τέλος, θα πρέπει να επισημανθεί ότι η Τουρκία πιθανόν να έχει επαφές με την Λιβύη, την Αίγυπτο και το Λίβανο για το θέμα της από κοινού οριοθέτησης της Α.Ο.Ζ. με σκοπό τη δημιουργία τετελεσμένων και αιφνιδιασμό της ελληνικής πλευράς.

www.geostrategy.gr