Ζη ο Ευαγόρας! Για ποιους, όμως;

Toυ Λάζαρου Μαύρου

Στις 5 Δεκ. 1955, ήταν 17 χρόνων. Μαθητής της 6ης Γυμνασίου. Κείνη τη μέρα εγκατέλειψε το σχολείο και διέφυγε στα βουνά, αντάρτης της ΕΟΚΑ. Άφησε πάνω στην έδρα μια επιστολή που την βρήκαν το επόμενο πρωί οι συμμαθητές του. Είχε τίτλο «Εγερτήριον Σάλπισμα». Εκεί είχε γράψει το πιο σπουδαίο, από τα 500 περίπου ποιήματα που πρόλαβε στη σύντομη επίγεια διέλευσή του: «Θα πάρω μιαν ανηφοριά, / θα πάρω μονοπάτια / να βρω τα σκαλοπάτια / που παν στη Λευτεριά». Το γράμμα προς τους «παλιούς συμμαθητάς» κατέληγε με τα εξής: «Κι όποιος θελήση για να βρη ένα “χαμένο αδελφό”, έναν παλιό του φίλο, Ας πάρη μιαν ανηφοριά / ας πάρη μονοπάτια, / να βρη τα σκαλοπάτια / που παν στη Λευτεριά. / Με την Ελευθεριά μαζί / μπορεί να βρη και μένα. / Αν ζω θα μ’ εύρη εκεί. Ευαγόρας Παλληκαρίδης 5.12.1955».

Μετά από ένα χρόνο ένοπλης δράσης, συνελήφθη από τους Εγγλέζους στις 18.12.1956. Το Ειδικό Δικαστήριο των Βρετανών κατακτητών, στις 25.2.1957, τον καταδίκασε σε θάνατο. Τον κρέμασαν στις 11.30 μ.μ. της Τετάρτης 13ης Μαρτίου 1957 και τον έθαψαν στα Φυλακισμένα Μνήματα, μετά τη 01.00 της Πέμπτης 14.3.1957. Τέσσερις ώρες πριν τον απαγχονίσουν, μόνος στο κελί των μελλοθανάτων δίπλα στην Αγχόνη, έγραψε το τελευταίο του γράμμα στην αδελφή του και το τελευταίο του ποίημα, για την ξαδελφούλα του που δεν πρόλαβε να τη βαφτίσει. Και παρήγγελλε ποιο όνομα εκείνος διάλεξε για το κοριτσάκι: «Ώρα 7.30 μ.μ. Η πιο όμορφη μέρα της ζωής μου. Η πιο όμορφη ώρα… Τόνομα που θα της δώσης θέλω να είναι πεντασύλλαβο, και να θυμίζη εκείνην, για την οποία ήρθα ως εδώ. Να θυμίζη εκείνην για την οποία έγραψε ο ποιητής Σολωμός το πιο όμορφο τραγούδι του. ΕΚΕΙΝΗΝ, την οποίαν κάθε άνθρωπος επιθυμεί πιο πολύ απ’ όλα. Κατάλαβες αδελφή μου;»…

Απο τότε, 53 ήδη χρόνια, καταλάβαμε πλέον ότι: Δεν ίσχυσαν τα υποθετικά «μπορεί» και «αν ζω θα μ’ εύρη εκεί», που έγραφε στις 5.12.1955. Διότι η θυσία του τα μετέτρεψε σε αιωνίως καταφατικά: Διότι με τη θυσία του ΖΗ για πάντα αθάνατος. Όπως ακριβώς ο ίδιος στιχούργησε και για τον θυσιασθέντα 15.12.1955 αντάρτη Χαράλαμπο Μούσκο: «Τώρα κι αν επέθανες / ΖΗΣ μεσ’ την καρδιά μας / γιατί πέθανες κι εσύ / για τη Λευτεριά μας». Και δείχνει, έκτοτε και νυν και αεί και εσαεί, τον σίγουρο δρόμο: Την Ανηφοριά, για να τον βρίσκει διαρκώς, Ζώντα και Αθάνατο και Ενεργό Φωτοδότη, «όποιος θελήση». Όχι όλοι, αλλά, «Όποιος Θελήση» τον Ευαγόρα. Και, προπάντων, «ΕΚΕΙΝΗΝ»! Οι υπόλοιποι, με τις λευκές σημαίες της συνθηκολόγησης, τον έχουν για νεκρό. Να του εκφωνούν διζωνικούς επιμνημόσυνους, προσωπικής τους προβολής και κομματικής εκμετάλλευσης…
Σημερινή